Кореспонденция выгнаных з Лемковины. Одкрываме цінны листы писаны до «Карпатской Руси»

Кажда річниця Акциі «Вісла» прикликує спомины. Найбільше родит ся іх в головах і скаліченых серцях тых, што іщы выгнаня памятают. Поколіня тых люди, што вчас депортациі мали по 20 і більше років, уж такой одышло до вічности.

Молодшы ґенерациі, якы хочут проєктувати будучніст Лемковины, мусят конечно памятати і на тоту найбільше траґічну подію, бо без історичной памяти никотрый нарід не годен ся втримати.

Цінны реляциі од тых, што были выгнаны гет далеко на землі новой повоєнной Польщы, уж в 1947 р. были публикуваны на шпальтах нашой еміґрацийной ґазеты «Карпатска Русь» в ЗША. Кореспонденция тота переносит нас в часі, дозвалят познати погляд і одчутя нашых предків на тото, што ся з нима стало.

В найблизшых місяцях будеме ся старати публикувати тоты (неоцінены уж) реляциі. Як першый з листів вказуєме тот од выселенців з села Бортне (пов. Ґорлиці). Реляция о тілько цікава, што автор (авторы?) вычыслят родины, якы оселены были в його селі на чужыні. Не єст подана докладна назва місцевости, але іде певністю о Лісєц (близко Любіна, днешнє нижньошлезскє воєвідство).

Што цікаве, пише і о тым, што Бортняне пішли зазрити до свого села. Значыт – пішли домів, в Горы. І то уж в 1947 р.

Лист был опубликуваный в: «Карпатска Русь», Йонкерс, ЗША, ч. 44, пятниця, 7. листопада/новембра 1947, стр. 3.

ОТ ПЕРЕСЕЛЕНЦЕВ ИЗ БОРТНОГО, П. ГОРЛИЦЫ

Григорию Шкурату в Юнкерс, Н. И., пишут из Bpoцлавского воєвудства (Дольный Шлезк) под датом 19 октября 1947 року так:

…Писмо от вас отримал я 17. Х., за котре вам дуже щиро дякую, и сегодня вам отписую от себе и жены. В писмі отримал я 2 долл. и вашу фотографию.

Довідуєтеся, ци я юж достал от вас пакунок, то ище ніт.

Мы гев за тот місяц ceптембер достали 80 декаграммов цукру и 4 килограммы мукы, а більше нич. Теперь на тот місяц, на октобер, мы достали зас карты «живносцьове», але не знаме, што нам выдадут на них.

Нашы люде в иншых воєвудствах, як в Гданском и Познанском, доставали приділ через ціле літо, але они барже порозганяны, як мы. Гев, де я, то село єсть цілком наше, бо неє никого, лем нашы Бортняне и русский колхоз. Земли сме теперь достали, але мало. Я посіял один метер жита.

В нашом селі єсть нас 22 родины, котры вам тут выписую: 1) Николай Шкурат, 2) Иван Шкурат, 3) Тимко Старанка, 4) Яков Старанка, 5) Иван Горбаль (зо шовтыства), 6) Василь Квочка, 7) Василь Баволяк, 8) Петро Кузяк (Онуфра), 9) Лешко Горбаль, 10) Михаил Keц, 11) Онуфер Кузяк, 12) Яков Горбаль, 13) Василь Воробель, 14) Дмитро Воробель, 15) Осиф Ожинский 16) Марина Блащак, 17) Фецко Кузяк (з Bаренівкы), 18) Юлько Старанка, 19) Стефан Дзямба, 20) Петро Феш, 21) Иван Старанка и 22) Дмитро Феш.

По другых селах нашой гміны суть тыж нашы люде, но их там меньше – на одном селі по 2 до 8 родин.

З России єм теперь писма не мал, але скоро ся сподію.

В Бортном были теперь люде от нас. Наднях пришол Ожинский, котрый ходил по кобылу, што там лишил в часі акции переселенчой. Так тоты люде говорят, што там чиста пустка, не можна жити тым людом, котры там осталися. Хижы копривом позарастали. Зерно ище в вьшнім кінци села не забране – зеленіє ся в стогах. Бандуры великы, а никто их не копат, бо тамты люде тыж не знают, ци там будут.

Гев мали пару листів от нашых людей з России, то посылам вам адресы.

1) Воробель Илья, Тарнопольска область, УССР, район Глубичов В., почта Янківці, село Обарінці.

В том селі єсть также Феленчак Иван (по Тевдосі и Андрей Підбережняк з Баганівкь).

2) Алексей Шкурат, Тарнопольска обл. УССР, район Струсов, село Варваринці. В том селі єсть также Иван Кобаса.