Зофія Рыдет зазріла тіж на Лемковину

Зофія Ванда Рыдет (1911-1997) то єдна з найвыдатнійшых польскых фотоґрафок, авторка монументального документального циклю «Социйолоґічный Запис». В своіх подорожах зазріла тіж на Лемковину. Парудесят знимок з русиньской обшыри мож обзерати на сайті zofiarydet.com.

Зофія Рыдет вродила ся в Івано-Франківску в 1911 році. Хоц мрияла про студиі на краківскій АКШ, то згідні з вольом родичів вчыла ся в Головній Господарчій Жіночій Школі в Снопкові під Львовом. Під влияньом брата Тадеуша підняла першы фотоґрафічны пробы – фотоґрафувала діти з гуцульского села.

Початкы фотоґрафуваня

Коли Івано-Франківск находит ся під черговыма окупациями: росийском, німецком, угорском, родина Рыдетів рішат выіхати до Польщы. Зофія Рыдет оселят ся в Бытомі, веде гын склепы. На 40 років оджыват в ней захопліня з молодых років фотоґрафійом. Заохочена успіхами в локальных фотоґрафічных конкурсах, вступує до Ґливицкого Фотоґрафічного Товариства, де розвиват своі знаня і навязує важны приязни з інчыма фотоґрафами.

Од 60. років ХХ ст. вельо подорожує – по Єгыпті, Югославіі, Грециі, Лібані, Альбаніі, Болгариі, Іспаніі і Мадярах. Повстає товды першый важный фотоґрафічный цикль «Малый чловек». Роботы Рыдет вказуваны сут на переглядах і фотоґрафічных конкурсах на цілым світі.

«Социйолоґічный Запис»

В тым часі рішат цілковито посвятити ся фотоґрафіі, переносит ся до Ґливиц. Піднимат роботу як учытелька фотоґрафіі на Шлезскій Політехніці.

В дальшых роках возникают черговы фотоґрафічны циклі, все звязаны з чловеком: посвяченый старости «Час проминаня», сурреалистичны фотомонтажы і коляжы «Світ почутя і імаґінациі», концептуальный «Незавершеніст далекых доріг» ци «Шлезска Суіта». Найвекшу славу приносит Рыдет єднак цикль «Социйолоґічный Запис».

Цикль «Социйолоґічный Запис» зачатый од 1978 рока, а реализуваный практичні до кінця артистичной активности, мал на ціли утырвалити миняючый традицийный образ польского села, м.ін. Сувальщыны, Любельщыны, Підгаля, Ряшівщыны і Шлеска. «Запис» обнимат парудесят тисячів неґативів. Фотоґрафіі з того циклю вказуют люди в іх домашнім середовиску в спосіб навязуючый до ХІХ-вічной «закладовой фотоґрафіі».

Чорна Вода, Явіркы, Лабова, Крениця

Фотоґрафіі Рыдет з єдной страны характеризує безпосередніст і простота знимкы, особисте однесіня фотоґрафуючой до представляного мотиву, натуральніст і щыріст інтенций, а з другой – слідуваня за сучасном штуком, інспірациі фотоґрафічным пікториялизмом та малярством Молодой Польщы, абстракцийом і сурреализмом.

В 2011 році была покликана Фундация ім. З. Рыдет, котра веде архівізацийны і дослідничы діяня над фотоґрафічным архівом артисткы, занимат ся промуваньом єй творчости. В 2013 році зачали діґітализацийны роботы, котрых ефекты мож обзерати на сайті zofiarydet.com. Серед представленых циклів находит ся цикль пн. «Документациі». Як раз серед вказаных гын знимок поміщены сут фотоґрафіі З. Рыдет зроблены в парох селах на Шляхтівскій Руси, окрем того в Лабовій, Креници, а тіж в Дукли ци Коросні. Вшыткы зроблены в періоді од 1950 до 1978 рока.