Індивідуальна выстава Лемка в Новым Санчы уж од найблизшой пятниці

«Давид Здобыляк специялизує ся в олійным малярстві на полотні, його підхід до творіня характеризує ся ретельным і передуманым процесом» – подає др Михал Шымко, культурознавця і історик штукы. В найблизшу пятницю 10. жолтня/октобра 2025 р. в Малопольскым Центрі Культуры Сокіл в Новым Санчы одбуде ся вернісаж выставы лемківскых образів артисты др. Давида Здобыляка.

«Може ся не верну / Może nie wrócę» – під такым наголовком Давид Здобыляк малярско запрезентує долю Лемків. Основом буде його родинна істория – істория діда Петра Коцура – якого увязнили в концтаборі в Дрезні, выселили на захід, де мусіл уложыти сой дальше жытя. «Його індивідуальна істория была єднозначно досвідчыньом тисячів люди примушеных лишыти рідну землю. Втраченый дім незамірено стал ся досвідчыньом дальшых поколінь» – подає артиста. Є то характерне для векшыны членів лемківской ґрупы – спільнота тых самых пережыть, памяти і болю, зато тота выстава буде близка емоциям каждого з нас.

«Тy, Łemku – почул єм раз в основній школі од колеґы з клясы. Было то шмарене як вызвиско, а зачыпный тон глубоко остал мі в памяти. Чом? Бо в моiй родині походжыня николи не было темом табу. Ци мал бы-м ся ганьбити лемківского походжыня?». Выстава артисты то доказ на одважне і щыре розрахуваня ся з болячом дідовизном та маніфестация достоменности.

Наголовок выставы «Може ся не верну / Może nie wrócę» артиста взял з народной лемківской пісні. То символичне высловліня тугы і непевности, котры сут спільны для вельох родинных історий – тых записаных і перемолчаных. В контексті творчости Здобыляка звучыт як одданя пошаны для памяти і єст пробаом принятя спадковины.

Давид Здобыляк то артиста польско-лемківского походжыня. Вродил ся в 1993 році в Хобєні на Нижнім Шлеску. Єст абсольвентом Академіі Красных Штук в Кракові, в працовни проф. Януша Матушевского і працовни рисунку проф. Ґжеґожа Вненка. В 2017 році оборонил диплом під наголовком «Портрет Натуры». В 2018 році скінчыл подипломове студиюм з педаґоґікы. В 2023 році оборонил докторску дисертацию в обшыри красных штук. Веде свою діяльніст як артиста-маляр. Веце о артисті чытайте в інтервю «Чул єм тугу за втраченом вітчызном» – маляр Давид Здобыляк о собі, о малюваню, о лемківскости.

«Ци через штуку сучасне поколіня Русинів може перепрацувати травмы, творити новы символы, влияти на історичну памят, а в кінци влияти на розвиток локальной соспільности? (…) Сучасне поколіня русиньскых артистів сігат по мотив genius loci, творит артефакты памяти, якы мож одчытати через призму анализы меджелюдскых односин, реляцийну естетику і історию. Русиньскы творці сут согласны, же штука має здібніст привертати памят о важных місцях, такых, котры сут досвідчены або забыты. Світ, котрый креуют, єст сильно і нерозорвальні звязаный з мотивом genius loci – духом місця» – пише др Михал Шымко.

«Треба зазначыти, же малярскы роботы Здобыляка не одганяют потребы публикы, жебы занурити ся в глубині істориі – они досправды го втігают. Додатково genius loci, окрем особистой істориі діда і гляданя свойой достоменности, звертат увагу на ролю маляря як терапевты, сутьову в процесі, в котрым выперты, тяжкы емоциі выходят на верх, стают ся комунікатом. Артиста, перше выходит од лемківского краєвиду і істориі діда і комунікує тым, же його штука не лем єст облечена в естетику, але дає голос особам, якы пережыли втрату Дому. Дає голос тым, котрых нихто не выслухал» – стверджат Шымко.

Вернісаж выставы одбуде ся в пятницю 10. жолтня/октобра 2025 р. в Малопольскым Центрі Культуры Сокіль в Новым Санчы – Ґалериі SOKÓŁ FOYER. Вчас вернісажу одбуде ся дискусия з артистом і специяльным гостьом – др. Михалом Шымко, бесіда буде тыкала презентуваного малярского циклю і контекстів лемківской штукы.

Выстава пройде під почесным покровительством м.ін. Лукаша Смулкы, маршалка малопольского воєвідствя, проф. др. габ. Пьотра Єдинака, ректора Ягайлоньского Університету, о. проф. др. габ. Роберта Тыралы, ректора Папского Університету Йоана Павла ІІ в Кракові ци Нацийонального Інституту Спадковины.