На Дуклі і у Свіднику суть похованы тісячі вояків

В тых днях припоминаме собі 80 років од закінчіня Другой світовой войны. Бої з тых часів доднесь припоминають наприклад памятникы і цінтері на Дуклі і у Свіднику. Суть на них похованы тісячі воків, і вєдно з далшыма обєктами в русиньскім реґіоні під Дукльов, де одбыли ся тяжкы бої, належать під Народну културну памятку Дукляньске поле битвы.

Як про аґентуру TASR повів історік Воєньского історічного інштітуту Братіслава Петер Голик, першым збудованым быв Памятник 1-го Чехословацького армадного корпусу в СССР на Дуклі з войновым цінтерьом. Фундамент положыли 6-го октобра 1947-го року, о два рокы быв одкрытый.

Памятник на Дуклі

„На самім цінтері є похованых 565 членів 1-го Чехословацького армадного корпусу в СССР, котры впали будь прямо почас Карпато-дукляньской операції або почас далшых боїв за ослободжіня,“ повів Голик. За його словами суть там похованы Словаци, Чехы, Русины, а так само сім вояків Червеной армії, котры были приділены ку армадному корпусу ґенерала Свободы.

Пілон памятника є высокый 28 метрів і має форму латиньской буквы V, што подля історіка сімболізує клин вбитый совітьскыма і чехословацькыма войсками до німецькой обороны в тій части выходного фронту.

„Зображує і напрям поступу чехословацькых і совітьскых войск при ослободжованю Чехословакії. Збока сімболізує Дуклю як брану слободы,“ інформовав Голик.

На колонаді, котра веде ку памятнику, были наіншталованы бронзовы таблы, на котрых є выґравірованых 1265 імен павшых членів 1-го Чехословацького армадного корпусу в СССР почас Карпато-дукляньской операції. Од року 1982 є в северній части цінтеря такзвана Алея героїв, котру творить 15 буст найвызначнішых совістьскых і чехословацькых вояків і командантів.

Чотыри масовы гробы у Свіднику

„Што до памятника у Свіднику, його фундамент быв положеный курто по тім, як быв одкрытый памятник на Дуклі. То значіть початком октобра 1949-го року з тым, же святочно одкрытый быв 3-го октобра 1954-го року,“ говорить воєньскый історік.

Памятник є векшый комплекс, котрый творять чотыри масовы гробы, де є цілково похованых 9000 членів Червеной армії, якы впали будь почас Карпато-дукляньской операції або в далшых боях за ослободжіня.

„Памятник є повный рельєфів, котры зображують моменты з діяня Червеной армії при ослободжованю Чехословакії.“

Із вышткых 9 тісяч вояків мають дотеперь ідентіфікованых понад 500. „З ідентіфікаційов помагають нам родины павшых вояків, котры глядають місцє їх посліднього одпочінку. Векшынов приходять із інформаційов, же їх племянник впав у околіці Свідника, і мы уже знаме, же кедь впав у околіці Свідника, і кедь быв ексгумованый із первістного місця похованя прямо почас боїв, пак на 99 процент є певно похованый у Свіднику,“ пояснив Голик.

Што до вояків Червеной армії, мале чісло ідентіфікованых є за його словами з той причіны, же не мали коло себе ідентіфікачны значкы. „Совітьска Червена армія нима не діспоновала, а зато і тота ідентіфікація є омного тяжша як наприклад в припаді чехословацькых і німецькых вояків,“ додав історік.