Новыма путями по лемківскых верхах

Низкій Бескід то властиві рай для аматорів пішых прогульок. Неє барз великых перевысшынь, неє тіж вельо люди. Трафлят ся іщы, што, вандруючы цілый ден, на трасі стрітит ся лем дикы звірята. Вельо є атракцийных пунктів, котры находят ся близко місц, кадиль ведут туристичны шлякы. А тых доходит.

В остатніх місяцях на мапі пішых шляків явили ся два новы: культурово-природничый пут в Шклярах та туристичный з Липівця на Камін – ознакуваный на зелено. Оба находят ся в ґміні Яслиска, наймолодшій ґміні підкарпатского воєвідства.

З Липівця на Камін

Польскє Туристично-Краєзнавче Товариство одділ Коросно ознакувало недавно новый зеленый шляк, што веде на Камін над Яслисками – є то єден з верхів Низкого Бескіду в Граничным Пасмі. Шляк зачынат ся в Липівци. Через цілу дорогу мож смотрити на околичны верхы, такы як Токарня, Петрос ци Шклярска Баня, з самого Каменя при добрій хвили мож видіти Лацкову – найвысшый верх Низкого Бескіду, а часом аж і Татры. В половині трасы зачынат ся «Спіритусова Дорога» – част давного шляку, котрым шмуґлювано товары на Мадяры.

Дальша траса находит ся в резерваті «Камін над Яслисками», де хоронены сут типовы дла Карпат буковы лісы, в якых жыют нп. волкы ци медведі. На терені резервату є тіж обшыр, з котрой до ХХ ст. інтенсивні выберано камін. З місцевого, грубозернистого пісковця вырабляно в Яслисках млиньскы камені, жорна ци угольны камені під деревяны будинкы. Близко найвысшого одтинка горы Камін є вельо бывшых выробиск, того, што ся лишыло по каменярнях.

Витачы на краях ґміны Яслиска

В Шклярах і Черемсі поставлено тзв. витачы, особливой формы брамы, якы заєдно витают і пращают подорожуючых дорогом медже Яслисками а Рымановом. Мож ся під нима хоронити перед дощом ци одпочати. Вознесено іх з ініциятивы Стоваришыня «На Угорскым Шляку».

Витач в Шклярах є місцьом, з котрого мож зачати прогульку новым культурно-природничым шляком. Ма пят кілометрів, веде до неістнуючого уж лемківского села і до видокового пункту, на горі Баня. Зо шляку додатково мож зыйти до памяткового цмонтеря, што находит ся 600 м од шляку. Ідучы вызначеном стежком, можна видіти пару певничок, овочевы дерева, церквиско і реченый цмонтір, якы сут доказом, же было гын село. Іщы того рока плянує ся поставити інформацийну таблицю з історийом лемківского села Шкляры.

Новый шляк веде до початку інчого – «На угорскым шляку», котрым мож дойти до Черемхы, де поставлено другу браму – витача. Стежка взяла своє названя од ведучого тамадиль уж в середніх віках гандльового шляку, якій ішол од Рыманова через Шклярску Перегыбу, Яслиска на Мадяры. Проєктантом обох брам є архітект Марек Ґрансіцкій з Державной Высшой Професийной Школы в Коросні. Форма обєктів навязувати має до традициі місцевого будівництва, одтале асоцияциі з формом капличкы.

Тепер рыхтувана є туристична мапа ґміны Яслиска, котра буде поміщена на великых інформацийных таблицях при обох витачах.

Фот. beskid-niski.pl