Словацька телевізія і радіо (Slovenská televízia a rozhlas – STVR) глядать протаґоністів русиньского походжіня до приготовльованого документарного філму під назвов Будуєме Словакію.
Документарный філм з продукції публічного телерадія має занимати ся феноменом такзваных американьскых хыж.
„Глядаме людей, котры бы нам принесли свідоцтво о еміґрації до Споєных штатів Америкы на переломі 19-го і 20-го столітя, припадно за 1-ой Чехословацькой републікы. Інтересує нас їх жывотна скушеность, навернутя на Словакію і будованя американьскых домів,“ пишуть творцьове нового документарного філму.
Як знаме, період перелому 19-го і 20 столітя быв періодом, коли многы люди і русиньского походжіня одходили із Австро-Угорьской імперії за роботов і ліпшым жывотом за море, до Америкы. Тотых, котры ся пізніше вернули до родного краю, звыкли называти „американами“.
По навернутю домів, або іщі із Америкы, інвестовали зароблены грошы до того, жебы купити землі і выбудовати собі репрезентатівну хыжу. Їх заслугов ускорила ся ставебна модернізація сел.
„Будователями хыж были містны професіоналы, школованы в містьскім оточіню, котры хосновали наймодернішы добовы матеріалы і технолоґії, і креатівно на народну маніру перероблены декоратівны концепты сецесії і арт деко,“ пише Марош Воловар, історік уменя, у своїй публікації, в котрій занимать ся феноменом американьскых хыж на Земпліні.
„Аплікаційов тых выможеностей на традічны діспозіції выникнув унікатный феномен,“ пише Воловар.
Нажаль, тому унікатному феномену грозить днесь заникнутя. Маїтелі такых хыж часто не усвідомлюють собі історічну ціну свого маєтку, і так колись выбудованы американьскы домы ся днесь розпадають або нечутливо перерабляють.
STVR вызывать, жебы сьте єй контактовали і в припаді, кедь мате інформації о тім, же ся планує перебудова, реновація або буряня такого дому.
В припаді інтересу можете контактовати творців документу на імейловій адресі dokumentarnaseria@gmail.com або на телефонічнім чіслі +421 952 269 769.
Фото: Марош Воловар.