Сумар дня на 13. марця 2025 р.

Приносиме вам сумар медияльной ґрупы ЛЕМ.фм+ на ден 13. марця 2025 р.

Статя о лемківскых тлумачынях

В найновшым номері наукового часопису Ягайлоньского Університету «Przekładaniec» мож прочытати дописы, котры односят ся до тлумачынь в обшыри марґінализуваных языків, такых як лемківскій, шлезскій, кашебскій, вілямівскій, ромскій ци підгаляньскій. О лемківскых перекладах статю пн. «Меншыновый переклад / переклад меншыны – лемківскій транслятолоґічный простір» написала др габ. Олена Дуць-Файфер, проф. ЯУ. Дуць-Файфер выбрала двох тлумачів, якы репрезентуют одмінны обшыри і концепциі перекладу та культурову іммерсию. Статя представлят анализу трансляторской практикы в лемківскій спільноті, з особливым увзглядніньом творчости Петра Мурянкы (Петра Трохановского) – выдатного поеты і тлумача, якій в своіх перекладах хоснує стратеґію «лемківщыня» тексту. В дальшій части статі Дуць-Файфер пише о трансляторскій сериі тлумачынь з чужой літературы на лемківскій язык – Ґолем Сериі, выдаваной Стоваришыньом Лемко Тавер. Автором тых перекладів єст Петро Криницкій. Новый номер «Перекладанця» єст доступный онляйн, а в друкуваній версиі в выбраных академіцкых бібліотеках.

Проблем з выпаляньом трав

В цілій Польщы єст тепер проблем з выпаляньом трав. В ґорлицкым повіті, на жаль, ніт кінця тому, зато повіт патролюют тихы дроны. О розвагу просят пожарникы і поліциянты. О тым інформуют тіж священникы, еколоґы і аґрономы. В звязку з трудном ситуацийом, службы подают, што тоты, якы підпаляют травы, будут караны. Дроны вытропили уж першых винных. Внескы о покараня были тіж зложены до суду. Выпаляня трав має неґативны консеквенциі не лем для чловека, але і природы, і як подают пожарникы – выпаляня не зліпшат землі, а лем нищыт місцеву фауну.

Заохочаме підписати петицию вс. Святой Горы Явір

Фурт заохочаме Вас до підписаня петициі – протесту в справі побудуваня на Святій Горі Явір видоковой вежы. Припоминаме, што окрем того, має гын быти зроблена і пленерова експозиция посвячена барскым конфедератам. Здає ся, же в демократичній державі голос соспільства повинен мати дакє значыня. З інформаций, якы дотерли до нашой редакциі, выходит, што одбыли ся уж консультациі. Любителі горы Явір апелют о пошануваня для культуровй спадковины того місця. Апелюют і о тото, штобы была дальше захована традиция і духовіст горы, без додатковых річы, якы на силу здают ся вводити дециденты. На сайті petycjeonline.com мож підписати петицию в тій справі. Мотузок до ней найдете і на нашым портали. Фурт родит ся звіданя, чом як раз вежа і стежка мали бы конечно быти на горі Явір? Ци в реґіоні ніт більше верхів, якы могли бы сполняти запотрібуваня ініцияторів?

Контролі на польско-словацкій граници

Головный Інспекторат Ветеринариі та Малопольскій Воєвода підняли рішыня ввести контролю на польско-словацкій граници. Причыном є выкрытя на Мадярах ґруп хвороты, яка зове ся ящур (поль. pryszczyca). Власти боят ся, што хворота, яка є барз небезпечна для звірят, могла бы ся перенести до Польщы, што могло бы пошкодити і самым звірятам, і ґаздам. В звязку з тым контролі сут ведены на вшыткых переходах зо Словацийом. Тіж в Конечній стоят патролі. Згідно з офіцияльныма інформациями, кєд ситуация буде гірша, можливе є цілковите закрытя переходів.