Сумар дня на 17. вересня/септембра 2025 р.

Приносиме вам сумар медияльной ґрупы ЛЕМ.фм+ на ден 17. вересня/септембра 2025 р.

Зімали особу, підозрену о зрізаня креста на ліґницкій церкви

Вчера пополудни ліґницка поліция подала, што зімала єдну особу, яка підозрена є о зрізаня креста з грекокатолицкой церкви в Ліґници. Найдено і фраґменты порізаного креста. 15. вересня/септембра прокуратура зачала офіцияльне слідство в справі крадежы креста на церкви Успінія Пресвятой Богородиці в Ліґници. Перед парома днями злочынці вошли на баню святыні, одтяли метальовый крест, порізали го, а части розшмарили на траві. 40 тис. зл то лем фінансовы страты спричынены тыма, котры вкрали і знищыли крест. А не іде лем о тоты фінансовы звязаны з втратом символу, але тіж з пошкоджыньом даху і стін храму. Як подала пресова представничка Округовой Прокуратуры в Ліґници – «сут обґрунтуваны доказы на тото, жебы узнати, што справці діяли, жебы образити реліґійны чувства членів грекокатолицкой спільноты той церкви». Прокуратура заповіла, што детальнійше выповіст ся на тоту тему днес. Справцям горозит кара до 5 років вязниці.

Грекокатоликы путували до Марияповчы

В понедільок 15. вересня/септембра одбыло ся Митрополитне Поломництво Грекокатолицкой Церкви на Словациі до стародавного путницкого місця – Марияповча на Мадярах. В поломництві участ взяло аж 3000 путників, множество священиків з окремых єпархій, а тіж трьох єпископів. Присутны были: Высокопреосвященый Йона Максим, пряшівскій архієпископ і митрополита, Высокопреосвященый архієпископ Кірил Василь, кошыцкій єпарха, і Преосвященый владыка Мілян Лах, братиславскій помічный єпископ. Путникы помолили ся при чудотворній іконі Марияповчаньской Богородиці – одслужыли акафист і параклис, была тіж одслужена архієрейска літургія, котрой головным служытельом был кыр Йона. Проповід выголосил архієпископ Кірил. Поломництво прошло в ден, коли на Словациі є державне свято з нагоды римокатолицкого праздника Семистрастной Богородиці – покровителькы Словациі.

Желем, Новотна і Терочка

Стоваришыня Лемків просит на 33. Лемківску Творчу Осiн посвячену сотній річници народин Івана Желема – выдатного лемківского поеты і писменника. Творча Осін пройде в днях 11. і 12. жолтня/октобра 2025 рока, в суботу – в Вапенным, в Здройовым Домі (16.00 год.), та в неділю, в просторах Руской Бурсы в Ґорлицях (16.00 год.). Выступлят творці слова з Польщы і заграниці, а в артистичній части – Ансамбль Терочка і Домініка Новотна з піаністом Петром Адамковичом зо Словациі. Доповід о Івані Желемі выголосит професорка Олена Дуць-Файфер. Стрічы товаришыла буде выстава фотоґрафій – Петра Басалиґы. Вступне на обі подіі дармо.

Проблем з переписамы

Омбудсман алярмує, же в Польщы дале бракує спійных переписів, котры реґулюют едукацию нацийональных і етнічных меншын. Актуальны розвязаня сут фраґментаричны і неспійны, што утруднят орґанізацию вчыня языка, істориі і культуры меншын. Заступця Омбудсмана Адам Кшывонь підкрислят, же такы бракы можут вести до марґінализациі меншыновых соспільности і ограничыня іх прав до плеканя свойой достоменности. Омбудсман апелює, жебы створити порядну правну основу, котра в ясный і успішный спосіб уреґулює систем освіты для меншын в Польщы. Припомнул він тіж, же Комітет Міністрів Рады Европы закликал Польщу, жебы скоро піднала діяня і жебы заґарантувала едукацию на вшыткых етапах едукациі в языках: білорускым, німецкым, кашебскым, лемківскым і украіньскым як языках вчыня.