Сумар дня на 22. вересня/септембра 2025 р.

Приносиме вам сумар медияльной ґрупы ЛЕМ.фм+ на ден 22. вересня/септембра 2025 р.

МНП пошырыт ся о долину Незнайовой

Маґурскій Нацийональный Парк остал властительом долины Незнайовой. Фундация Orlen передала 3,5 млн злотых для Маґурского Нацийонального Парку на выкуп 50 гектарів долины Незнайовый в Низкым Бескіді, ключового місця для охороны беркута, єдного з найрідше выступуючых орлів. Підписаня протоколу переданя ґрунтів прошло в четвер 18. вересня/септембра підчас подіі ювілею 30-літя Маґурского Нацийонального Парку. Парк пошырит ся о 50 гектарів вынятково цінной природничо долины по неістнуючым уж лемківскым селі Незнайова, якє являт ся остатнім місцьом сохраніня беркута. Што важне, на выкупленым терені не будут возникати приватны інвестициі, так жебы долину лишыти в незміненій формі. Самоуряд Ґміны Санкова рішыл передати землю для Маґурского Парку, жебы охоронити тото выняткове місце в серци Низкого Бескіду – жебы терены по давным лемківсым селі не трафили в приватны рукы і на комерцийны ціли. Влучыня терену до Парку мало бы помочы утримати высоку біоріжнорідніст долины, але і заховати елементы культурной спадковины – придорожны кресты, капличкы, цмонтір. Передана обшыр буде влучена в границі парку як остоя дикой природы в Карпатах.

На Медженародным Конґресі о Меншынах будут бесідувати і на лемківскы темы

Од заране в Ополи буде проходил Медженародный Конґрес о Меншынах. Дводньова подія орґанізувана Опольскым Університетом, получыт науку, політку і соспільну практику, жебы бесідувати о вельокультуровости і місци меншын в Европі. В Конґресі участ возмут експерты в Польщы і заграниці, представникы уряду, Сойму, Комісиі Прав Чловека ОЗН та меншыновых і етнічных середовиск. Заран присутны возмут участ в выіздовым засіданю Спільной Комісиі Уряду та Нацийональных і Етнічных Меншын. Дискусиі будут тыкати і політикы державы взглядом меншын та охороны реґіональных і меншыновых языків. Беата Орловска з Академіі ім. Якуба з Парадижа в Ґожові выголосит реферат пн. «Лемківскій язык як котва лемківской культурной достоменности серед черговых поколінь Лемків», Олена Дуць-Файфер з Ягайлоньского Університету – «Інакшіст на замовліня – рефлексиі в контексті урядового підпертя меншыновых культур і языків», а Штефан Дудра з Зеленогірского Університету буде мал доповід пн. «Акция ‘Вісла’ як історичный і сучасный символ достоменности Лемків».

Модернізация креницкого дворця може ся зачати іщы в тым році

Власти Крениці хотят зачати модернізацию желізничного дворця іщы той осени. В жолтни/октобрі плянуют оголосити конкурс оферт і іщы в тым самым місяци выбрати выконавцю робіт. Як подал бургомайстер Крениці Пьотр Рыба, темпо дальшых діянь буде залежало од фірмы, котра выграт конкурс оферт. Догваріня мало бы быти підписане в листопаді/новембрі і роботы могли бы ся зачати іщы товды або на яр будучого рока. Крениця на модернізацию желізничного дворця отримала 3,5 млн зл з Польского Ладу і понад 9 млн злотых од Заряду Малопольского Воєвідства в рамках курортного компоненту. Будинок має быти готовый в 2027 році. Одновленый дворец має дальше полнити пасажерскы функциі, але не лем – мала бы ся там находити м.ін. видовискова саля ци поміщыня для самоурядовых і комерцийных ціли.