Сумар дня на 25. червця/юнія 2025 р.

Приносиме вам сумар медияльной ґрупы ЛЕМ.фм+ на ден 25. червця/юнія 2025 р.

Ци капличкы і кресты будут направлены?

В лютым/фебруарі того рока інформували сме, што на обшыри ґміны Крампна дошло до знищыня парудесятьох памятковых лемківскых придорожных крестів, капличок і нагробків з ХІХ і ХХ ст. До знищыня дошло вчас планно преведеных реновацийных робіт, котрых выконавцьом была ремонтово-будовляна фірма. Роботу даній фірмі повірила Ґміна Крампна, яка выстарала ся о сфінансуваня ремонту. Компанія без досвідчыня в консервациі камінной різвы і буд-якого знаня обходжыня ся з материялом, з якого в давных камінярскых осередках (напр. в Крампній ци в Бортным) роблены были кресты, выпіскувала під высокым тиском вшыткы обєкты, спричыняючы затертя інскрипций, выгладжыня прикрашынь, зміну выгляду різб. О справі зачали інформувати ріжны медиі. Власти ґміны початково твердили, же справа не вымагат інтервенциі, бо умова з выконавцьом робіт іщы тырват, єднак од парунадцетьох днів при знищеных обєктах працуют наняты консерваторы штукы, якы реализуют «плян направы». Інвестором тых робіт єст фірма, котра перше знищыла даны обєкты. «Плян направы», як подают власти ґміны, был сконсультуваный з Воєвідскым Урядом Охороны Памяток з сідибом в Перемышли. Термін закінчыня робіт то вересен/септембер того рока.

Результаты плястичного конкурсу «Я і Никыфор»

Закінчыл ся плястичный конкурс для діти, якій проходил під наголовком «Я і Никыфор». Задачом конкурсу было зазнаємити молодых артистів з особом і творчістю єдного з найславнійшых лемківскых малярів – Епіфаном Дровняком. Чысло надосланых робіт (a было іх 54) є доказом великого заанґажуваня діти і іх опікунів. Малюнкы были присланы зо шкіл в горах та од школярів, якы жыют на західніх землях Польщы. Орґанізатором конкурсу было Стоваришыня «Руска Бурса» в Ґорлицях. Роботы были оціняны в трьох віковых катеґориях, а комісия в складі: Марта Криницка-Ожех та Анджей Жыґадло, стануло перед тяжком задачом выбраня найліпшых малюнків. Працы были оціняны анонімово, комісия знала лем чысло даного малюнку. Результаты конкурсу сут слідуючы: – катеґория І, предшколя та клясы 0-2: 1. Михал Криницкій (школа в Устю Рускым), 2. Амелия Ґєлбаґа (школа в Высовій), 3. Мая Гутиряк (школа в Бодаках), – катеґория ІІ: клясы 3-5: 1. Лена Круль (школа в Баници), 2. Мартин Рутковскій (школа в Высовiй), 3. Филип Джумбеляк (школа в Снітници). – катеґория ІІІ, клясы 6-8: 1. Мартина Хробак (школа в Баницi), 2. Шымон Ґлух (школа в Ганчовій), 3. Наталия Перегрим (школа в Олесници). Вшыткым молодым артистам сердечні ґратулюєме і уж тепер запрашаме до участи в дальшых едициях конкурсу!

Важна інформация для родичів діти, што вчаст ся меншынового языка

В жытя входит розпоряджыня Міністра Едукациі з дня 13. червця/юнія, котре змінят принципы звязаны зо вчыньом языка меншыны. Од шкільного рока 2025/2026 ученикы кляс VII i VIII основной школы, котры вчат ся меншынового языка, можут быти звільнены з вчыня другого чужого языка. В примірі звільніня ученика з наукы другого чужого языка в документациі вчыня в місце оціны вписує ся «звільненый» або «звільнена». Внесок в тій справі треба зложыти до директора даной школы не пізнійше як до кінця липця/юлия того рока. Так само до 31. липця/юлия треба зложыти внесок, кєд хочеме, жебы наша дітина зачала ся вчыти лемківского ци інчого меншынового языка.

Суды вертают горшы

Черговый польскій самоуряд выграл в Округовым Суді в Варшаві конфлікт, што тыкат ограничыня вчыня німецкого языка як языка нацийональной меншыны. Хжонстовіце, слідом ґміны Озімек, выступили проти Скарбови Державы, а точнійше – проти міністрови едукациі і наукы. Ґміна справу выграла. Ішло о рішыня міністра едукациі (в часі коли уряд справувала партия Право і Справедливіст), котре зменшыло з 3 до 1 годины науку німецкого языка. Зменшыня тыкало выключні німецмкого языка. Ґміна мимо зменшеной субвенциі рішыла продолжати вчыня того языка в полным вымірі і зо свого буджету фінансувала бракуючы 2 годины. Тепер Округовый Суд в Варшаві засудил квоту понад 200 тис. зл, а тіж зворот коштів процесу. Квота одповідат фундушам, котры выложыла ґміна, жебы утримати вчыня німецкого языка в періоді од 1. вересня/септембра то 31. грудня/децембра 2022 рока.