«Uprzejmie donoszę» – wtorek, godz. 20.00

Zapraszam na ostatni, przed wakacyjną przerwą, odcinek programu, w którym przedstawiane są sądowe rozprawy naszych dalekich przodków. Z sądowych akt Klimkowskiego Kresu przeważać będą sprawy majątkowe – kto komu i co zapisał, darował, oddał. Natomiast na podstawie rozprawy z sądowych akt Państwa Muszyńskiego okaże się, czy braterska miłość będzie ponad tortury. A może trzeba jednak myśleć tylko o sobie, kiedy w perspektywie jawi się przypalanie, poćwiartowanie, kara przez powieszenie i inne takie…

Trzecia seria kryminlanego programu radia LEM.fm pn. «Uprzejmie donoszę» prezentuje sądowe sprawy Łemków, mieszkańców Państwa Muszyńskiego i Klucza Klimkowskiego. Wracamy się aż do XVIII-wiecznej kryminalnej przeszłości naszych przodków, w której nie brakowało spraw o zbójowanie, spraw majątkowych, związanych z wianem, ostatnią wolą, długami, praktykowaniem czarów i wielu innych.

Początku Państwa Muszyńskiego to jeszcze XIII w. Kres Muszyński był latyfundium zarządzanym przez krakowskich biskupów, w jego składzie znajdowało się kilkadziesiąt wsi zachodzniej Łemkowyny. Kres miał swoją administrację, wojsko i sądy – Sąd Państwa Muszyńskiego. W pełnym składzie obejmował reprezentantów trzech Praw: Prawa miejskiego muszyńskiego, Prawa miejskiego tylickiego i Prawa kresowego. Przedstawicielami z Muszyny byli: wójt z ławnikami, burmistrz z rajcami i cechmistrzowie, z Tylicza: wójt z ławnikami, burmistrz, radcowie, z Kresu: wójt z przysiężnikami – kresowymi sołtysami. Sąd nie zawsze obradował w pełnym składzie.

Klimkowskij Kres był kluczem sześciu sąsiadujących ze sobą ruskich wsi. Tworzyły one wyższą jednostkę sądowej administracyji w granicach nowozakupionego przez Jana Potockiego majątku. Sąd wójtowski kresu klimkowskiego, oznaczany również jako wielki, rogowy,  zbierał się raz do roku, działał pod przewodnictwem wójta, a w charakterze ławników zasiadali urzędujący sołtysi. Oprócz tego, każda ze wsi osobno miała swój wiejski urząd z sołtysem i ławnikami. W niektórych wsiach sądowe księgi prowadzone były po łemkowsku.

Premiera – wtorek o godz. 20.00, powtórka – godz. 2.00 i 5.00 w nocy z wtorku na środę oraz w najbliższą sobotę 1. lipca o godz. 14.00.

Wszystkie archiwalne odcinki znajdują się w podkastach.