З Музею Бічской Землі церковный палук трафил до церкви в Бортным

В минулым тыжни представникы Музею Бічской Землі, робітникы Музею Дворы Карвациянів і Ґладышів в Ґорлицях та о. Мирослав Цідило – парох парохіі в Бортным, стрітили ся в музейній бывшій грекокатолицкій церкви свв. Космы і Даміяна в Бортным. Стріча звязана была з переданьом церковного палука з колекциі Музею Бічской Землі.

Церковный палук трафил до церкви в Бортным, яка вєдно з Мазярском Загородом в Лоси становит одділіня Музею Дворы Карвациянів і Ґладышів в Ґорлицях, а провідником по церкви є о. Мирослав Цідило. Чом палук трафил як раз гын?

Звожыня маєтку з выселеных сел

«Палук до нашого Музею трафил найпевнійше кінцьом 50. років минулого столітя. На обшыри Лемковины тырвала в тым часі акция звожыня – значыт вельоетаповы діяня ведены цілю забезпечыти рухоме выпосажыня церкви в выселеных селах» – оповідат др Павел Коцаньда, директор Музею Бічской Землі.

«В тым часі зорґанізували пару маґазинів, до котрых перевозили іконы (тіж цілы іконостасы), олтарі, церковны книгы і інчы. Єден з такых маґазинів зробили як раз в Музею в Бічы. Зобраны обєкты в векшости трафили пак до Санока – сут тепер частю найвекшой колекциі ікон в Польщы і цінным елементом колекциі саноцкого Історичного Музею і Музею Народного Будівництва» – продолжат П. Коцаньда.

«Што важне, в роках 1970-1975 грекокатолицка церков свв. Космы і Даміяна в Бортным была під опіком Реґіонального Музею в Бічы, але з причыны дальшых адміністрацийных змін Бортне і сусідуючы села з іх ресурсами зачали приналежати безпосередньо до Сандецкого Етноґрафічного Парку. Істория зробила кус полный круг» – кінчыт.

Палук як символ спілпрацы

Окрем декорацийных примет, мож видіти в церковным палуку символ порозумліня медже інституциями культуры. «Палук підносит історичну вартіст простору церкви, додаючы єй автентизму, звекшат естетичны приметы» – спостерігат Здзіслав Толь, директор Музею Дворы Карвациянів і Ґладышів в Ґорлицях.

«Факт, што бічскій Музей передал палук до бортняньской церкви, не єст типовым музейным діяньом – то символ спілпрацы медже інституциями, котрым залежыт на захованю культуровой і культурной спійности» – додає З. Толь.

Хоц не мож повісти, одкале походит палук, то ідеальні вписал ся в обшыр експозициі. Заполнил місце на повалі, котре помимо декору оставало порожнє. «Ориґінальный церковный палук перетырвал найтяжшый для памятників час – 40. рокы ХХ ст., але вкрали го з цекрви початком 60. років» – оповідат Клявдия Збєґєнь, кєрівничка одділіня Музею Дворы Карвациянів і Ґладышів в Ґорлицях Мазярской Загороды в Лоси з церквом в Бортным.

«Селяне скоро зареаґували – подали ся за злодіями, а тоты, видячы, што не будут в силі втечы з тяжкым палуком, лишыли го під Вантківском Маґуром. Од того часу палук находит ся в місцевій православній церкви, де неперерывно сполнят свою функцию» – дополнят К. Збєґєнь.

По замонтуваню палука, дополніню формальности, вшыткы присутны омовили найблизшы діяня музеів.

Музейну церков в Бортным мож звиджати: понедільок-четвер в год. 9.00-17.00, субота 9.00-18.00, неділя 14.00-18.00.