ЗІРС святкує свій юбілей выданьом новой книгы о Підларпатьскій Руси

27-го новембра 1995-го року в Братіславі выникло Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска (ЗІРС). В його першім Выконнім выборі были Михал Штеньо, Штефан Ладижіньскый, Елена Гайдова – Жыдовска, Михал Феценко, Мілан Андраш, Марія Хомова, Андрій Марчішін і Ян Липиньскый.

Книгы, зборникы, конференції, лекції, освіта по школах, документація, награваня устной історії, документарны філмы – за такыма, і многыма далшыма проєктами стоїть ЗІРС, котре святукє 30 років од свого основаня, і котре днесь веде Ян Липиньскый.

При нагоді свого юбілею ЗІРС в тых днях приходить із новов публікаційов, присвяченов 30-ій річніці орґанізації, і котра знова є заміряна на історію Підкарпатьской Руси меджівойнового періоду, коли была в складі Чехословацькой републікы.

Іде о публікацію під назвов Будь світло! Безпека – корупція – інтересы в енереґітіці Підкарпатьской Руси в роках 1919 – 1945 (оріґ. Budiž světlo! Bezpečnost – korupce – zájmy v energetice Podkarpatské Rusi v letech 1919–1945). Авотором книгы є Давід Губеный. Понад 400-сторінкова книга выходить в чеськім языку, резюме мож найти в книжці по русиньскы, але і в далшых світовых языках.

На основі архівного баданя і штудій літературы книжка, яка має 12 капітол, заподівать ся розвитком енерґетікы в области Підкарпатьской Руси в роках 1919 аж 1945.

Окремы капітолы рішають такы темы як леґіслатівны рамкы, сітуація, в якій чехословацька адміністрація перебрала підкарпатьскy енерґетіку в році 1919 і скорый наступный выник реґіоналного геґемона на рынку з електриков фірмы Ужгородьска електрарня, конфлікты з підкарпатьскыма містами і тамтешніма кліентами односно цін і поступну елімінацію конкуренції ці прoблемы з додаваньом електрикы на выходну Словaкiю.

Но в книжці досліджують ся і розкрыты припады кліентелізму і корупції із значныма громадьскыма дослідками, а реконштрує ся і хаотічный орґанізачный розвой електраренства на Підкарпатьскій Руси по Віденьскій арбітражі. Послідня часть описує далшы переміны в орґанізації енерґетікы по тім, што на теріторію Підкарпатьской Руси вступила Червена армада.

Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска при 30-ім юбілею свого основаня книжков Будь світло! Безпека – корупція – інтересы в енереґітіці Підкарпатьской Руси в роках 1919 – 1945 знова приходить із цінныма матеріалами, котры веце розкрывають історію землі Русинів в складі Чехословакії, і може заінтересовати шыршы кругы чітателів.