Сумар дня на 28. вересня/септембра 2023 р.

Приносиме вам сумар медияльной ґрупы ЛЕМ.фм+ на ден 28. вересня/септембра 2023 р.

Меньше загальне чысло жытелів Мадяр, але більше Русунів

Чысло жытелів Мадяр зменшыло ся о веце як 300 тис. люди. То результаты посліднього Нацийонального Повселюдного Списуваня. В 2011 р. жыло там 9 937 628 жытелів. Што цікаве, і што нас тішыт, Русины напроти низшій популяциі на Мадярях наросли. Мадяры мают тринадцет вызнаных нацийональных меншын. Найвекшом з них сут Ромы, ґу котрым приголосило ся 209 909 особ, но значно стратили, бо в 2011 р. ґу тій народности голосило ся понад 315 тис. люди. Посеред тых нацийональных меншын, якы взросли подля остатнього спису, сут як раз Русины. Окрем чысла жытелів, якы голосят ся до Русинів, збільшыло ся тіж чысло люди, якы записали си русиньскій язык як материньскій. До Русинів приголосило ся 2022 р. 7 111 люди, а в 2011 р. было то лем 3 882 особы. Покля в попереднім списуваню материньскый язык русиньскый записало си лем 999 осіб, тепер є то уж 1 981 люди. Списуваня на Мадярах мало і звіданя о язык, котрый хоснує особа в родині або медже приятелями. І в тій катеґориі Русины наросли, бо попередньо до той катеґориі русиньскій записало собі 1 131 осіб, а тепер 2 382. Єдночасно списуваня на Мадярх 2022 рока вказало, же штораз меньше люди голосит ся ґу віроісповіданю, наопак, радикально росне чысло тых, котры не одповіли на тото звіданя.

Лемківска Творча Осін загостит до Высовы

Ближыт ся ХХХІ Лемківска Творча Осін – камеральна подія, яка каждого рока проходит на Лемковині і має за задачу презентацию лемківской / русиньской авторской творчости. Tогорічня Осін одбуде ся в суботу, 7. жолтня/октобра в Высовій в «Гостинній Хыжы». Подія зачне ся о 18.00 год. Доповід о Матвію Астрябі выголосят др габ. Олена Дуць-Файфер і Петро Трохановскій. Слово о Несторі Репелі – Петро Трохановскій, а доповід о Миколаю Буряку – др габ. Дуць-Файфер. На тогорічну Осін запрошено творців з Польщы, Словациі і Сербіі. В проґрамі передвиджено і артистичный проґрам. Другій ден подіі одбуде ся в неділю, 8. жолтня/октобра в просторах Руской Бурсы в Ґорлицях. Початок о 15.00 год. Орґанізаторами подіі сут Стоваришыня Лемків і Стоваришыя «Руска Бурса» в Ґорлицях.

Зміцнены контролі на граници зо Словацийом

Польща рішыла зміцнити конторлю на граници зо Словацийом, жебы затримати міґрантів, котры подля польского уряду ідут тым путьом до Німец. В остатній понедільок початково бесідувал о тым говорця польской власти Пьотр Міллер. Остаточно наказом премєра Матеуша Моравєцкого шеф МВСіА Мариюш Каміньскій привернул контролі на граници зо Словацийом. Повязане є то з тым, што подля польскых власти нелеґальны міґранты приходят як раз з полудня. Варшава плянує звекшыти контролі і на граници з Німцями.

Поломицтво грекокатоликів з Лемковины до Кракова-Лаґєвнік

На суботу 7. жолтня/октобра грекокатоликы з Лемковины заплянували своє поломництво до Санктуариі Божого Милосердя в Кракові-Лаґєвніках. Выізд буде в суботу рано спід ґорлицкой парохіі. В Лаґєвніках головну літургію очелит владыка-емерит Петро Крик. В проґрамі є тіж концерт церковного хору краківской грекокатолицкой парохіі, а пак молебен до Богородиці. Записы на поломництво зберают поєдны парохы: о. Віталий Бойко (Ґорлиці, Новиця, Рыхвалд), о. Петро Качмар (Лося, Новиця, Прислоп, Маластів, Панкна), о. Ярослав Чухта (Устя Рускє, Ґладышів, Снітниця) і о. Григорий Пацан (Розділя, Зындранова, Вільхівец, Поляны). Кошт участ то 50 зл. Реєстрация є до 2. жолтня/октобра.