lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
No Result
View All Result

Кошык єст порожній.

lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
No Result
View All Result

Кошык єст порожній.

lem.fm - Радийо Руской Бурсы
No Result
View All Result

Істория єдной фотоґрафіі (перша част) – середа, 20.00 год.

Богдан Ґамбаль Богдан Ґамбаль
18. 5. 2016
» Заповіди проґрамів

В популярній історичній книжці Павла Роберта Маґочія пн. «Народ нивидкы» («Naród znikąd»), на стороні 73 поміщена єст фотоґрафія, котра представлят десятеро люди. Четверо з них стоіт, а шестеро сідит. За нима єст екран з намалюваным фоном, на котрым видно дерева, поприбераны в романтичну гмлу. Знимка єст підписана «Русиньско-лемківскы діячы, котры брали участ в сотворіню Руской Народной Республикы Лемків во Фльоринці. Третій од лівой стоіт президент республикы Ярослав Качмарчык (1885-1944)».

Найперше не знал єм ани назвиск поєдных люди, даты і місця де тота фотоґрафія могла быти зроблена. Ци могло то быти во Фльоринці в грудни/децембрі 1918 рока? Вчас репортерскых досліджынь постарам ся одповісти на ріжны вопросы, повязаны з історийом і людми вказаныма на тій фотоґрафіі. Лем ци буде мож по більше як сто роках детально зреконструувати тамту історию?

Основны два секреты уж єм выявил… Фотоґрафія была зроблена перед липцьом/юлийом… 1914 рока і не передставлят Уряду Лемківской Республикы. То кым сут тоты вшыткы люде, де і коли позували до той фотоґрафіі? Не знам, ци ся поведе одповісти на вшыткы тоты вопросы. Знам, же напевно тых звідань і інчых фотоґрафій зъявит ся дуже більше, як на початку.

В проґрамі з циклю «Пропаґанда», в середу 18. мая 2016 р. повіме, чом тота фотоґрафія напевно не представлят комплетного Уряду Влады Руской Народной Республикы Лемків во Фльоринці. Будеме споминати драматичны подіі сперед стох років.

Найперше досліджыня заведут нас до Буска-Здрою – польского курорту, положеного недалеко Кєльц – воєвідского міста в центрі Польщы. Пані Ольга Гнатишак-Мыслівєц розпознала на высше споминаній фотоґрафіі – свого прадіда – отця Гавриіла Гнатишака (сідит четвертий од лівой) – давного пароха грекокатолицкой парафіі Богоявліня Господнього в Креници.

о. Гавриіл Гнатишак
о. Гавриіл Гнатишак

Гавриіл Гнатишак народил ся в 1850 р. в Верховни (Верхомля Велика), был єдным з найвызначнійшых нацийональных русиньскых діячів на Лемковині.

По высвячыню в 1887 році, был священником в Вороблику Королівскым, Высовій, Гыровій і в Чорным. В 1897 році остал парохом в Креници, а потім його сын – Іван, рукоположений в 1904 р., остал при ним сотрудником. Гавриіл Гнатишак был основательом і орґанізатором чысленных чытален ім. Михала Качковского на Лемковині, серед котрых на особливу увагу заслугує великій будинок в Креници, поставлений в роках 1909–1910 р. В 1906 р. вмерла його жена Теодора з дому Копыстяньска. Гавриіл Гнатишак был єдным зо спілоснователів стоваришыня «Руска Бурса» в Новым Санчы в 1898 р. Тримал тіж функцию інспектора русиньскых шкіл новосандецкого повіту і был членом «Народного дому» во Львові. В выборах до австро-мадярского парляменту в 1911 році был кандидатом «Русской Рады» з округу – Новий Санч, Старий Санч. Мушына, Ґрибів і Тяжковиці.

Ниже маме родинну фотоґрафію Гнатишаків. Была она зроблена попри креницкій плебаніі медже 1904 роком – товды был высвячений Іван Гнатишак, а 1906 р. коли то вмерла жена – Теодора Гнатишак.

skanowanie0015
Родина Гнатишаків – в середнім шорі сідят од лівой: Теодора Гнатишак (з дому Копыстяньска), дале єй муж о. Гавриіл Гнатишак, жена о. Івана Гнатишака з Куриллів і незнана тета, котра жыла при родині. Стоят од лівой: Александер, незнаний з імени сын, котрий был журналистом в Росиі, о. Іван, Орест, Теодор. Сідят од лівой: Ольга, Всеволод і Мария.

На початку Великой Войны, 3. серпня/авґуста 1914 р., о. Гнатишак был арештуваний і вязнений найперше в Новым Санчы і Кракові, пак перенесений до концентрацийного лаґру в Талергофі. Довєдна з ним в 1914 р. арештуваны были і його діти – Александер (24 рокы, студент ветеринариі), котрий был тяжко побитий вчас транспорту, Теодор (25 рокы, правник) – вязнений найперше в Санчы, потім в Вадовицях, побитий вчас транспорту до лаґру в Талергофі, Орест (27 років доктор – правник), котрий нецілий рік вюл канцелярию в Ліску, присуджений на смертну кару як росийскій шпіон, вязнений в Талергофі, дівка Ольга – арештувана в Санчы перший раз 30. серпня/авґуста 1914 рока, коли пришла одвидіти няня в арешті, скоро звільнена з вязниці, але зас арештувана в червци/юнію 1915 р. довєдна зо свойом сестром Марийом і обі осаджены в Талергофі. Довєдна з Орестом Гантишаком в лаґрі поневолена была і його жена – Теодора (Дора) Гнатишак з дому Марков і маленькій сын – Борис Гнатишак.

Концтабору і увязніня не пережыли отец – Гавриіл Гнатишак (вмер в австрийскій тюрмі в Відни 29. червця/юна 1916 р.) і його сын Теодор (вмер 30. квітня/апріля 1916 р, на два дни до закінчыня свого процесу перед войсковым судом в австрийскій тюрмі в Відни.

По смерти поневоленых австрийскы власти одослали родині лем єдну памятку – ікону, котру о. Гавриіл Гнатишак мал при собі в часі арештуваня і поневоліня в лаґрі в Талергофі.

ікона о.Гнатишака

ікона о.Гнатишака

 

ShareTweet

Повязаны дописы

Апостол і Євангелия на неділю – неділя, 09.30 год.

17. 5. 2025

«Слово» – Неділя самаріянкы – неділя, 9.00 год.

17. 5. 2025
Польковиці 103,8 МHz
Ґорлиці 106,6 MHz

Łemkowie są…

  • Ruska Bursa / Руска Бурса
  • Nadawca / Про наше радийо
  • Cyfrowa Biblioteka RB / Діґітальна біблiотека РБ
  • Знимкы
  • Контакт
lem.fm - Радийо Руской Бурсы
Радийо Руской Бурсы
Руска Бурса

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Публикация выражат лем погляды автора/авторів і не може быти принимана як офіцияльне становиско Міністра Внутрішніх Справ і Адміністрациі.
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
© Copyright lem.fm, 2025. Вшыткы права застережены.

No Result
View All Result
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
Manage Consent
To provide the best experiences, we use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us to process data such as browsing behavior or unique IDs on this site. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions.
Functional Always active
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Manage options Manage services Manage {vendor_count} vendors Read more about these purposes
View preferences
{title} {title} {title}