В понедільок 13-го юна 2022-го року в просторах Театру Александра Духновіча в Пряшові одбыло ся цілодержавне коло конкурзу в декламації поезії, прозы, малых сценічных форм і властной творчости Духновічів Пряшів 2022.
21-ым рочником Духновічового Пряшова єдночасно завершыли ся і тогорічны святкованя Дня Русинів Словакії, котрый в календарі має своє місце 12-го юна. На цілословацьке коло поступили молодшы і старшы декламаторы, котры в реґіоналных колах конкурзу, якы проходили в окремых окресах, здобыли у своїй катеґорії перше місце.
51 тогорічных участників пришло до Пряшова з окресів Стара Любовня, Меджілабірці, Бардейов, Свідник, Снина і Гуменне.
Конкурз одкрыв председа РОС
По одзвучаню гімны словацькой републікы і гімны Русинів – Вручаніє, стихом од підкарпатьского писателя Володиміра Танчинця з назвов Слово д русинам приговорила ся публіці конференцьєрка події Зузана Ковалчікова, членка драматічного колектіву Театру Александра Духновіча.
Тота пак привітала честованых гостів, меджі котрыма быв председа Русиньской оброды на Словеньску, яка є головный орґанізатор Духновічового Пряшова – Мартіна Караша, директорку Словацького народного музея – Музея русиньской културы в Пряшові Любу Кральову, представительку пряшівской Матиці словацькой Славку Юрекову, як і далшых представителів Русиньской оброды, але і вшыткых, котры пришли на конкурз декламовати, родічів дітей, учітелькы, котры їх приготовльовали, а тых, котры пришли посмотрити на наше свято русиньского літературного слова.
Пак вже дістав слово председа Караш, котрый святочно по вымушеній дворічній перерві одкрыв вже 21-ый рочник Духновічового Пряшова.
По одкрытю на свої місця засіла фахова порота, котра тот рік была в складі: председа Маріян Марко, якый є і директором Театру Александра Духновіча, русиньска писателька Людмила Шандалова, довгорічный член нашого театру – актор Іґор Латта, науковый робітник Інштітуту русиньского языка і културы Пряшівской універзіты в Пряшові, котрый ся шпеціалізує на русиньску літературу – Михал Павліч, і редакторка русиньской радіовой редакції Народностно-етнічного высыланя Радія і телевізії Словакії Наталія Гребікова.
Пак уж слово на сцені нашого професіоналного театру, котрый несе мено єднако як і наш конкурз по отцьови Александрови Духновічови, дістали тоты, котры пришли в тот день вказати свій талент і змагати ся із своїма верстваками.
Сістематічна робота і почас пандемії
Змагаючі і тот рік представили ся в пятьох віковых катеґоріях – од 0-ой по 5-ту, значіть катеґорії од дітей з матерьскых школ, через школярів першого і другого ступня основных школ, штудентів середніх і высокых школ, аж по дорослых.
Жанрово публіка могла видіти поезію, прозу, духовну прозу, малы сценічны формы, але і властну творчость. 51 участників конкурзу так про публіку приготовило досправды богатый і розмаїтый проґрам, з котрого фахова порота мусила выбрати тото найліпше, што не было легко.
Потішуючім фактом было, же наперек тому, же маєме за собов два рокы пандемії, коли школы пережывали складны часы, коли было треба учіти діштанчно, на сцені в театрі было видіти, же педаґоґове в нашых реґіонах не перестали з дітми сістематічно робити ани в рамках навчаня і розвиваня русиньского языка, бо декламуючі пришли шумні приготовлены, і жадну пандемічну перерву на них не было знати.
Наопак, было видіти, же діти, котры каждый рік приходили на Духновічів Пряшів, і тот рік зліпшыли ся а віриме, же будуть зліпшовати ся і до будучности.
Діти інтересовала серіалова звізда
По выступліню вшыткых, котры были реґістрованы на конкурз, пришла хвіля, коли порота мусила іти рішыти уділіня місць в окремых катеґоріях, але і вырішыти, хто буде лавреатом Духновічового Пряшова 2022.
За тот час участників на сцені забавляли акторы нашого театру Зузана Ковалчікова і Владимір Рогач, котры інтерактівным проґрам хотіли дітям скоротити час, покля порота верне з выслідками.
Кедьже Владимір Рогач є єдным із тых акторів нашого театру, котрый теперь грає єдну із головных роль в серіалі Граніця, якый є на Словакії популарный, корочіня часу скінчіло тым, же діти собі зо серіаловов звіздов робили фотоґрафії. Може і успіх нашого молодого актора мотівує їх ку тому, жебы далше розвивали свій талент в декламації.
Лавреатом стала Тімеа Марусинова
По перерві, котру потребовала порота на оцініня выступаючіх, вже пришов час выголошіня выслідків. Перед тым Михал Павліч обще пояснив, на основі чого вырішовала порота, на што мерьковали, што было рішучім при удільованю окремых місць.
Пак вже слідовало выголошіня выслідків, передаваня діпломів і подарунків про тых, котры были у своїх катеґоріях найліпшы. Діпломы і подарункы передавав председа РОС Мартін Караш і членка пороты Наталія Гребікова.
На кінцю быв выголошеный і лавреат Духновічового Пряшова. Тітул лавреата орґанізаторы звыкнуть удільовати участникам, котры веце років сістематічно ходять на Духновічів Пряшів, і є евідентно видіти то, же у декламації зліпшують ся, і мають талент на то, жебы ся в тій области далше розвивали.
Тогорічным лавреатом стала днесь вже штудентка кошыцькой ґімназії, котра репрезентовала окрес Свідник, і котра на Духновічів Пряшів ходить рокы од дітинства. Лавреатом Духновічового Пряшова 2022 є Тімеа Марусинова.
Помолили ся і при памятику Духновіча
Кедьже Духновічів Пряшів 2022 орґанізовав ся як часть святковань Дня Русинів Словакії, почас перервы представителі Русиньской оброды пішли ку памятнику Александра Духновіча, котрый маєме в Пряшові.
Там положыли квітя нашому будительови а ґрекокатолицькый парох з Олькы – отец Мілан Ясик, одслужыв при памятнику Духновіча панахіду. Так само участны з отцьом Ясиком просили за народ, кедьже духовный помолив ся і молитву за русиньскый народ, котру приготовив отець Франтішек Крайняк.
За орґанізаторів хочеме іщі раз подяковати нашым русиньскым учітелькам, же роблять з нашыма дітми, же не перестали робити з нима ани почас пандемії, же і тот рік їх шумні приготовили на конкурз. Віриме, же ся видиме знова о рік на Духновічовім Пряшові 2023.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА