Лемкы 1947-2017. Проґрам
28. квітня/апріля 1947 р. комуністичний уряд Польщы розпочал злочынну для Лемків операцию «Вісла», наслідства якой нарід одчуват доднес. 70. років по тых траґічных для нас вшыткых подіях Стоваришыня Лемків, як головний орґанізатор, рішыло зрыхтувати упамятніня, якє мат на ціли не лем припомнути подіі сперед парудесятьох років, але головно звернути увагу на наслідства акциі, котра довела до знищыня культуры, языка, обычаю, Лемковины як природной териториі руского населіня та єдности вшыткых трьох русиньскых реґіонів.
Подіі (проґрам є залучений долов) зачнут ся символично на Лемковині. Долго орґанізаторе задумували ся над місцьом, де могла бы быти одслужена панихіда за жертвы депортациі. Задумано, же конечно мусит то быти загыбше лемківскє село. Поминальне богослужыня, якє очелит грекокатолицкій настоятель Устя Руского, буде одправлене в пятницю, 28. квітня/апріля т.р., на цмонтери в Чертіжным – в селі, пізнійша істория якого істо звертат увагу на скалю нашой траґедиі (державны функцийонарі дозволили продати порожній простір по бывшым селі вєдно з місцьом, де сут погребаны кости нашых предків).
Дальшы упамятніня пройдут в Рускій Бурсі в Ґорлицях – місци тіж символичным, беручы до увагы тото, же до выбуху ІІ світовой войны была то кузня молодой лемківской інтеліґенциі, будучности народу. Там тіж молоды припомнут лемківску выселенчу і повыселенчу поезию, яка бодай найміцнійше выражат тугу за рідным. В Ґорлицях вкінци премєру буде мал документальний фільм про выгнаня пн. Even Tears Were Not Enough / Аж і слезы не старчыли, режысерами котрого сут Мария Сільвестрі і Джон Ріґетіі. Дале – свобідны спомины, бесіды, наперед того іщы доповід нт. культуровых наслідст акциі «Вісла».
Другій ден тридньовых упамятнінь зачне ся на Ягайлоньскым Університеті в Кракові, де пройде наукова конференция – Акция «Вісла» – Лемкы 1947-2017. Пізнійше присутны підут до Явожна, жебы поклонити ся жертвам Центрального Лаґру Працы Явожно. Там Лемкы одкрыют пропамятну таблицю, яка буде свідоцтвом лемківской памяти о місци страданя предків.
Самы подіі сут так заміряны, жебы конечно скінчыти іх на земли выгнаня – на чужыні. То задуманий плян, вказуючий символично на тото, же хоц добрі нам на Лемковині, то по 70. роках дальше сме примушены піти на захід – там, де доднес більшіст нашых родаків. В третій ден упамятнінь, в неділю 30. квітня/апріля т.р., по Божескій Літургіі в православній церкви Воскресіня Христового в Ліґници буде одправлена панихіда за жертвы акциі «В». Посліднім пунктом упамятнінь 70. річниці выгнаня буде проєкция фільму, доповід та спомины тых, што потерпіли, в Театрі Гелены Моджеєвской в Ліґници. Ліґницю тіж неприпадково выбрано на місце упамятніня в земли выгнаня. То гын наново ся вшытко зачало, бодай лем кус воскресло. Был 1989 рік, ґрупа щырых патріотів основала першу повыселенчу лемківску орґанізацию в Польщы – Стоваришыня Лемків.
Припоминаме, же в рамках центральных упамятнінь сут орґанізуваны два выізды. Більше гев.
Желаючы веселых Свят Воскресіня Христового – заєдно най в тоты дни і Лемкы воскреснут.
