Німцями выпаленый Токаїк мож видіти у віртуалній реалности

Русиньске село Токаїк, Стропківского окресу, в новембрі 1944-го року стало жертвов траґічных дій.

За то, же містне населіня помагало партізанам, в днях 19-го і 20-го новембра німецькы вояци наперед позберали хлопів із села коло містной церькви, пак їх одвели северно од села, де їх постріляли.

Почас масакры в Токаїку вмерло 32 хлопів, двом раненым ся чудом подарило пережыти. Наслідно націсты село выпалили. Історічный Токаїк теперь мож видіти вдяка віртуалній реалности.

Унікатна выстава

Як інформовав реґіоналный і воєньскый історік Юрай Касарда, вдяка фінанчній підпорі од Міністерстца інвестіцій, реґіоналного розвитку і інформатізації Словацькой републікы, в сполупраці із селом Токаїк, Музейом Токаїцькой траґедії і предностом окресного уряду в Стропкові – Петром Гавраном, у новембрі минувшого року в Музею Токаїцькой траґедії в Токаїку была одкрыта нова унікатна выстава з назвов Выпалене село Токаїк у віртуалній реалности.

Автором выставы є Юрай Касарда, і вдяка той актівности малый музей в Токаїку іде за найновішыма трендами музейницьтва, а може гордити ся выставов, котра в многых аспектах є на высшій уровни в порівнаню з выставами в музеях з цілодержавным характером.

Головным цільом выставы є подля ініціатора в смыслі історічной памяти зреалнити історію выпаленого села, припомянути історію убитых мужів і выкликати в навщівникови емоцію і зажыток.

Віртуална переглядка в мірці 1:1

Выстава має дві части. Перша втягне навщівників до історії убитых хлопів з Токаїка і близкой околіці, а представить двох, котры пережыли – Андрія Стропковского і Михала Медзведза. Наслідно выстава продовжує віртуалнов переглядков выпаленого села в мірці 1:1 в часі, кедь го кінцьом новембра 1944-го року німецькы націсты выпалили.

Выставу опередило довгодобе і складне архівне і історічне баданя, котре помогло ідентіфіковати місця окремых будов у селі, як і розсяг пошкоджіня каждого будинку.

Навщівници выставы за помочі технолоґії выртуалной реалности знайдуть ся в Токаїку 1944-го року, стануть частьов історії і вєдно із застріленыма хлопами прожыють остатні хвілі жывота. Пак знайдуть ся на місці траґедії дакілько років по войні, де ся дізнають, што стало ся з тыма двома, котры пережыли, і дізнають ся продовжіня той історії.

Наслідно перенесуть ся до выпаленого села, по котрім ся можуть віртуално рушати і усвідомити собі розсяг дештрукції.

Приступна безплатно в дакілько языках

Вдяка выставі Выпалене село Токаїк у віртуалній реалности навщівници можуть усвідомити собі факт, же ішло о реалных убитых мужів, отців, сынів, братів, по котрых зістало 16 вдовіць і 67 сирот.

Выстава має подля Касарды служыти як памятник убитым хлопам, тым, котры пережыли, але і вшыткым Токаїчанам, котры стратили своїх близкых і свої обыстя. Далшым цільом є едукація, жебы люди, котры войну не прожыли на властній скорі, виділи їй наслідкы, дештрукцію, страх, котры зо собов несе.

Ціла выстава є приступна безплатно в дакілько языках – словацькім, польскім, анґліцькім і русиньскім. В рамках проєкту подарило ся зреалізовати і другу етапу, кедь з нехоснованых просторів музея зробила ся конференчна сала.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА