Одбыв ся семінар карпаторусиністікы о еміґрантьскій русиньскій літературі в США

В четверь 14-го марца 2024-го року одбыв ся юбілейный 60-ый семінар карпаторусиністікы, котры орґанізує Інштітут русиньского языка і културы Пряшівской універзіты в Пряшові. Із своїм рефератом в просторах універзіты выступала докторандка русиньского інштітуту Домініка Новотна.

Перед семінаром одбыла ся вырочна членьска громада Сполку русиньскых писателів Словеньска. Громаду вела Кветослава Копорва, голова орґанізації, котра пак традічно вела і семінар карпаторусиністікы.

Членове окрім робочой аґенды заґратуловали і Гелені Сливковій, яка так само є членков общества, і котра в недавнім часі одсвятковала свій півокруглый юбілей – 75 років жывота.

На семінарі окрім членів академічной общіны універзіты брали участь і штуденты русиньского інштітуту а Середньой педаґоґічной школы в Пряшові.

Домініка Новотна приготовила собі лекцію на тему Ку ґенезі еміґрантьской літературы карпатьскых Русинів у Споєных штатах Америкы. Реферат уможнив участникам семінара близше спознати історічны і общественны дії, котры опередили выникнутя карпаторусиньской еміґрантьской літературы в США.

„Історічно-політічна сітуація в Европі в першій половині 19-го столітя і з ньов скапчана зла соціално-екомонічна сітуація населіня выкликали міґрачны імпулзы. Многы народы знайшли ся на америцькім контіненті, а карпатьскы Русины не были вынятком. Карпаторусиньска діаспора почала основати властны общества, културны і молодежны орґанізації, выдавательства, друкарні, редакції веце ґазет і часописів ці драматічны кружкы,“ інформовала Новотна.

„Будовали властны храмы, основали реліґійны і світьскы хоры, в котрых діяли віфлеємскы і аматерьскы театралны кружкы. Тым створили културны центры карпаторусиньскых еміґрантів, в котрых зродила ся карпаторусиньска еміґрантьска література в США у веце варіантах русиньского языка, рефлектуюча їх новы соціално-културны обставины.“

На семінарі брав участь і Доц. ПгДр. Мартін Явор, ПгД., котрый основав Музей выселенецьтва із теріторії Словакії до Северной Америкы – Касіґарда. В музею документує нелем выселенецтьво Словаків, но і Русинів. Явор приніс на семінар оріґіналный друк ґазеты Американскій русскій вѢстникъ, котрый быв выдаваный од 1892-го до 1952-го року.

На кінцю події традічно были одпрезентованы найновішы публікації карпаторусиністікы. Презентацію вів Михал Павліч із Інштітуту русиньско языка і културы Пряшівской універзіты.