Сумар дня на 22. мая 2025 р.

Приносиме вам сумар медияльной ґрупы ЛЕМ.фм+ на ден 22. мая 2025 р.

Православне богослужыня під Монте Кассіно

В минулу неділю, 18. мая на Польскым Воєнным Цмонтери під Монте Кассіно, владыка Юрий, архієпископ вроцлавско-щеціньскій, православный ординарий Польского Войска, одслужыл Божеску Літургію. Была она правлена в 81. річницю побідной битвы о Монте Кассіно. Літургія была одправлена над гробами православных вояків, якы загынули під Монте Кассіно. Серед тых, што воювали під Монте Кассіно і ішли з ґен. Владиславом Андерсом, были тіж Лемкы. Єдным з них был Кірил Бреян, якій пережыл войну, а в 90. роках ХХ ст. накладом Стоваришыня Лемків была печатана його біоґрафія. В богослужынях взяли участ тіж особы з польской офіцияльной делеґациі, якы пришли на тогорічны упамятніня.

Одбыл ся дальшый Науковый Семінар Карпаторусиністикы

Вчера в просторах Ректорату Пряшівского Університету одбыл ся 62. Науковый Семінар Карпаторусиністикы. Інститут Русиньского Языка і Культуры ПУ тым разом запросил на семінар проф. Юлию Дудашову-Крішшакову, котра приготовила реферат на тему «Русиньскій літературный язык і його вариянты в контексті славяньской мікрофілолоґіі». Проф. Дудашова-Крішшакова в марци одсвяткувака вызначый ювілей – 80 років, зато Кветослава Копорова з русиньского Інституту, окрем прочытаня біоґрафіі реферуючой, поґратулювала професорці з нагоды ювілею. Проф. Дудашова-Крішшакова, котра од 2012 р. діє в Інституті, в рамках свойой лекциі омовила окремы вариянты русиньского языка. Звернула увагу, же найстаршым кодифікуваным вариянтом є язык войводиньскых Русинів, „«бачваньско-руска бешеда». В рефераті было сконстатуване і то, же як раз тепер найліпшы обставины до розвитку свого языка і свойой філолоґіі мают Русины на Словациі.

Мукачево за часів Чехословацкой Республикы

В пятницю, 23. мая в Мукачівскым Історичным Музею одбуде ся одкрытя новой музейной експозициі під назвом Мукачево за часів Чехословацкой Республикы (1919-1938). В єй рамках буде мож запознати ся з темами з істориі Мукачева 20. і 30. років минулого столітя, як наприклад окружній уряд, банковый систем, посадкове командуваня ци ряджыня транспорту. Експозиция є результатом роботы спілпрацівників музею, котры позберали інформациі о істориі Мукачева в рамках чехословацкого періоду. Выстава обсягує понад двадцет панелів. Головны написы сут по украіньскы, чешскы і анґлицкы. Нова експозиция є доступна в історичным мукачівскым замку Паланок.

Новый радник президента Словациі

Корпус радників президента Словациі Петра Пеллеґріні розшырил ся о радника про нацийональны ґрупы. Остал ним бывшый председа партиі Magyar Szövetség – Maďarská aliancia Кристиян Форро. Форро кандидувал на президента в выборах в 2024 р. Перед другом туром выборів, до котрой не вошол, офіцияльно підпорил як раз Петра Пеллеґріні. Задачом нового радника буде активно глядати можливости зліпшіня поставліня вшыткых нацийональных меншын на Словациі. Радник уж мал стрічу з полномічным влады Словацкой Республикы про нацийональны меншыны Акошом Гороньом, з котрым дискутували о справах дальшой спілпрацы. Першым результатом бы мало быти скликаня округлого стола представників нацийональных комуніт до кінця червця/юнія того рока в Президентскым Палаци. Попередня президентка Зузана Чапутова такой одраз по своім выборі створила дорадчый орґан до справ нацийональных меншын, в котрым мали по двох представників мадярска, ромска і русиньска меншыны. Єден представник в тым орґані был за дальшы меншыны і новы меншыны.