Сумар дня на 4. жолтня/октобра 2019 р.

Приносиме Вам сумар медияльной ґрупы ЛЕМ.фм на ден 4. жолтня/октобра 2019 р.

Перша Дама в Нюйоркскій Публичній Бібліотеці

Др Богдан Горбаль, родак жыючый в Ню Йорку, вюл Першу Даму Польской Республикы по Нюйоркскій Публичній Бібліотеці. В середу, 25. вересня/септембра, Аґата Корнгаузер-Дуда обізрила в бібліотеці колекцию славяньскых і східньоевропейскых книг, котрой др Горбаль є куратором. Бесідували тіж ро стан чытаня в Зъєднаных Штатах Америкы та про діяня, што підниманы сут в Польщы і в ЗША, котрых задачом є збільшыня чытальничой свідомости серед діти і молодежы. Нюйоркска Бібліотека находит ся серед найважнійшых науково-дослідничых бібліотек в Зъєднаных Штатах Америкы, є тіж єдном з найбільшых публичных бібліотек на світі. Др Богдан Гобраль робит гын од 1997 рока. Є Директором Технічного Перетваряня Науковой, Промысловой і Бізнесовой Части Нюйоркской Бібліотекы. Вродил і выховал ся в Польщы, але од 1990 рока жыє в Ню Йорку. Є істориком і бібліотекарьом, абсольвентом Вроцлавского Університету та Queens College в Ню Йорку. Занимат ся русиньском історийом та політичныма трансформациями Лемків в Европі і Пілнічній Америці.

Лемківскій язык в році 2019/2020

Хоц першый місяц наукы уж минул, то іщы до 20. вересня/септембра родиче могли складати внескы о зорґанізуваня лекций з лемківского языка. В грудни/децембрі тр. на сайті Міністерства Едукациі являт ся офіцийны даны звязаны зо статистиком меншыново вчыня в Польщы за тот шкільный рік, але вступны підсумуваня на основі інформаций од урядників і учытели мож зробити уж тепер. В шкільным році 2019/2020 лемківского языка будут ся вчыти 303 особы. Вчыня ведене є в предшколях, основных і выжеосновных школах. В малопольскым воєвідстві разом лемківского вчыт ся 212 осіб, в нижньошлезскым 87, в любушскым 4. Проблемы, на якы вказуют учытелі, то головно брак підручників, букварів, проґрамів та дидактичных материялів. Болячком сут пізны годины лекций, брак кляс до вчыня ци лучыня ріжновіковых і з ріжном ступеньом заавансуваня знаня языка ґруп. «Старам ся робити якісу єдну тему» – бесідує Маргарита Гербут, учытелька лемкіского в Пшемкові, «четверта кляса робит інче, менше, пята веце ітд. Щыро повім, же є то кус утрудніня, але такій є орґанізацийный систем, не порадиме. В моім примірі, де тых діти є барз вельо, лучены клясы перешкаджают». Учытелі звертают тіж увагу, што вельо діти бесідує дома по польскы.

Терроризуют Смерековец?

На єдным з ґорлицкых портали явил ся допис, што ґрупа більше як 100 Ромів терроризує жытелів Смереківця. Пресовый представник Повітовой Коменды в Ґорлицях потвердил, же до села в понедільок приіхала чысленна ґрупа громадян Румуніі, жебы зберати грибы. Через ден розъізджают ся по сусідніх селах, а ночуют в Смереківци. На тоту хвилю не однотувано ниякого повідомліня о переступстві ци выкрочыню на шкоду Смереківчан. Потверджат тото шолтыска села – Гелена Ващышак: «Ходят по Яворині, по лісі, зберают грибы. Никому в сусідстві нич не зробили, нихто не бесідувал, жебы му дашто згынуло ітп. Сут спокійны». Ромскы грибяре з Румуніі были лем покараны повчыньом і мандатами за розпаляня ватр за близко ліса, візджаня автами до ліса – там, де є то заборонено, і за шіст інчых дороговых выкрочынь.