Вмер Ігор Дуда (1940 – 2025), пропаґатор лемківского слова

Смутна віст пришла з Украіны – 23. листопада/новембра 2025 р. вмер Ігор Дуда, пропаґатор жывого лемківского слова, публициста, мистецтвознавця, педаґоґ і автор лемківского словника.

Вродил ся Ігор Дуда іщы Дома – 13. марця 1940 р. в Ганчовій. В наслідстві выселінь в 1945 р. на Радяньску Украіну нашол ся зо свойом родином на чужыні. Хоц Лемковину запамятал дітячым оком, до рідного села вертал не раз і в ріжных авторскых формах.

Вынюс з рідной хыжы чысту, нияк не зопсуту лемківску бесіду – і не затратил єй до смерти, чым выріжнял ся серед моря переселенців його поколіня, а тым більше йому молодшых.

Музейник, діяч лемківской культуры

Скінчыл Ігор Дуда львівскє технікум легкого індустря, пак в 1973 р. Інститут Малярства, Різбы і Архітектуры ім. І. Рєпіна Академіі Мистецтв в Ленінграді (днес Санкт-Петербург). Через 25 років робил як педаґоґ.

В 1991 – 2021 рр. был директором Тернопільского Облатсного Артистычного Музею, од 2005 рока доцентом Тернопільского Нацийонального Педаґоґічного Універистету ім. В. Гнатюка. Печатал вельо книжок – з мистецтвознавства, крайознавства і языкознавства. Был автором близко 1050 дописів, друкуваных в ґазетах, журналах, збірниках та енцикльопедиях. Был участником більше як 60. науково-практичных конференций. Был художником – реставратором (2021 – 2024 рр.) Терполіньского Областного Художнього Музею.

Од 1999 рока як шефредактор вюл часопис «Дзвони Лемківщини» (до 2021 р.; скорше в 1994 – 1999 рр. был заступцьом шефредактора). В 1998-2000 рр. был ведучым Тернопільского Областного Товариства Лемківщина, был тіж орґанізатором першой на Украіні Лемківской Ватры – Гутиска 1998 р. Од 2001 р. належал як член до Всеукраіньского Товариства Лемківщина.

Окрем інчого был спілосновательом Художнього-Меморияльного Музею Л. Левицкого в селі Бурдяківці (Чортківскій район Тернопільской области), а тіж Музею «Лемківщина» в Тернополи (2000 р.).

Творчіст

Професийно робил в обшыри прикладной ґрафікы, рисунку, реставрациі малярства і скульптуры. Был автором сериі музейных плякатів, емблем, гербів. Был спілавтором гербу міста Терполінь (1992 р.).

Серед його робіт належну угаву притігали опрацуваня з обшыри лемківского языка. В 2011 р. выпустил друком авторскій «Лемківський словник», в якым помістил 26.000 слів. В 2014 р. печатал книжку «Лемківскій гумор» з чысленныма приповідками на кажду нагоду. Выдал тіж інчы книжкы – як «Спомнеш моє слово. Лемківські приповідки» (2008 р. – перше выданя, 2016 р. – другє). В 2018 р. явил ся «Українсько-лемківський розмовник / Украіньско-лемківскій бесідник». В ґазеті «Дзвони Лемківщини» часто підписувал ся псевдом – І. Ганчова.

Каждый, хто знал Покійного, спомне його богату і чысту лемківску бесіду. Давал приклад, што мож і треба шанувати лемківску бесіду, чым выразно зазначал ся серед лемківской громады на Украіні. Ігор Дуда все (нераз як єдиный) выступал по лемківскы на ріжных науковых конференциях, зобранях, засіданях, фестівалях, концертах. Часто тіж як конферансиєр провадил ріжны лемківскы імпрезы, як-то кєрмешы в Лемківскій Церкви в Тернополи, «Лемківскій Йордан» в тернопільскым Палаци Культуры «Березіль», фестіваль «Дзвони Лемківщини» в Монастырисках.

Панахіда за Ігорьом Дудом буде служена в понедільок, 24 листопада/новембра о 18.00 год. Похоронны богослужыня пройдут в віторок, о 12.00 год. в Тернополи.

Вічна Йому Памят!

В архіві нашого радия можете одслухати одтинкы з Покійным з сериі авдициі «70%».