Вмер Михал Вархіл, «будівничый» лемківскых церкви

30. серпня/авґуста 2022 р. на 82 році жытя помер Михал Вархіл, «будівничый» лемківскых церкви. Был то народный творця, думкодавця і орґанізатор найбільшой колекциі мініятур лемківскых храмів і хыж.

Михал Вархіл вродил ся в 1941 р. в Крампній (середня Лемковина). Його дітинство перервала насильна депортация проведена в рамках Акциі «Вісла» в 1947 р. на західні землі повоєнной Польщы. Початково был вєдно з родином оселеный в околицях Ґожова Великопольского (в селі Оґарды в стшелецкым повіті), а пак в 1963 р. переселил ся до Ліґниці, де жыл до кінця своіх дни. Професийно робил як ґрунтознавця.

Майстер Лемковины

Як споминал в єдным з інтервю, артистично-ремісничы здібности отримал по родичах. Уж як дорослому вдало ся му в 1966 р. першыраз поіхати з выгнаня до рідного села, де вступил до родинной хыжы. Утырвалил на знимках місце, де ся родил, і де до 1947 р. проквитал його рід.

І як раз од виджыня рідных гір внет зачала ся парудесятлітня творча праца як народного артисты, майстра мініятур лемківскых будівлі (як першу зрыхтувал копію рідной хыжы).

Моделі бл. п. Михал Вархіл зачал робити на добре уж в 70. роках ХХ ст. Подля його переказів, першый модель был так планный, же надавал ся лем до вышмаріня. Через близко піл столітя власноручно створил 60-70 моделів церкви і хыж. Творил в більшости лемківскы обєкты, але в його колекциі находили ся так само церкви з Пряшівской Руси, Гуцульщыны ци Бойківщыны.

Вархіл своі моделі творил в більшости на основі старых і сучасных знимок, архівальных документів і помірів. Велику поміч отримувал од сына Петра і його жены Маргариты, котры, вандруючы по Лемковині, міряли і фотоґрафували церкви. Моделі неістнуючых церкви (з ріжных части Лемковины) робил на основі захованых материялів в доступных книжках.

Свому кумштови посвячал вельо годин нелегкой, мурянчой роботы. На побудуваня єдной мініятуры потрібувал од 150 до 200 годин, а на вкрытя даху – середньо аж 15 тис. малых ґонтиків.

З початком нового столітя, коли колекция ся побільшыла, зачали быти орґанізуваны першы выставы його творчости. В сумі покійный Михал Вархіл своі моделі церкви і хыж вказал на парудесятьох выставах в Польщы (м.ін. Ліґници, Щеціні, Ґожові, Шреняві, Патоці, Ґоленьові, Познані, Вроцлаві, Любіні, Зеленій Горі, Перемышли, Бортным). Більшіст мініятур артиста тримал в мешканю в Ліґници, а дальша част находит ся в приватных колекциях інчых люди.

Не так давно выконал макєту новой церкви в Ґладышові, якой будова як раз тырват. Храм має первістно навязувати до неістнуючой церкви з Незнайовы.

Похорон одбуде ся в суботу, 3. вересня/септембра 2022 р., в грекокатолицкій церкви Успіня Пресвятой Богородициі в Ліґници. Початок богослужынь о 11.00 год.

Вічна Йому Памят!