Вышла книжка о вызначнім світовім фізікови – Русинови

Недавно вышла на Словакії у выдавництві Perfekt книжка під назвов Професор Діоніз Ільковіч – Світова особность модерной фізікы (оріґ. Profesor Dionýz Ilkovič – Svetová osobnosť modernej fyziky) од авторів Станіслава Дубнічкы і Владиміра Ільковіча.

Професор Діоніз Ільковіч быв Русином із днешньой Словакії, быв другым сыном священика Гіларіона Ільковіча, значіть, походив зо старого ґрекокатолицького священьского рода Ільковічовых. Народив ся 18-го януара 1907-го року у Шарішскым Щавнику. Його брат, Алексій Ільковіч, быв вызначным русиньскым журналістом (у 2014-ім році із пера його сына Владиміра Ільковіча вышла книжка Русиньскый новинарь, котру выдав Сполок русиньскых писателів Словеньска). Діоніз Ільковіч і в часах комуністічного режіму зістав необломным, справедливым чоловіком. Быв науковцьом світового мена, співосновав Словацьку академію наук, быв деканом Факулты природных наук в Братіславі. Ільковіш штудовав в Чехословакії, но і у фанцузькім Паріжу, де виділи його способности і рекомендовали му габілітовати ся.

Ільковіч быв великаном, котрый пояснив вынятковый природный яв і дефіновав го як Закон полароґрафії. Тот закон увів і до жывота. Вышколив цілу ґенерацію науковців і дав великый влкад нелем до словацькой, но і світовой наукы.

Діоніз Ільковіч окрім іншого стояв при зроджіню трьох основных фізікалных інштітутів на Словакії: Інштітуту технічной фізікы Словацькой высокой школы технічной, Фізікалного інштітуту Природознавчой факулты Словацькой універзіты і Фізікалного інштітуту Словацькой академії наук. Із тых інштітуцій ся практічно вывинулы вшыткы далшы фізікалны інштітуції на Словакії. Окремов капітолов Ільковічового діятельства быв першый словацькый высокошкольскый учебник фізікы, котрый в рр. 1957 – 1971 вышов у пятьох выданях і довєдна было выдрукованых 40 000 фалатків. Быв то модерный учебник фізікы.

Ільковіч пішов до пензії у 1976-ім році. Но і потім інтересовав ся о діяня у фізіці на катедрі і в цілій фізікалній комуніті. Умер 3-го авґуста 1980-го року.

О два рокы пізніше, у 1982-ім році, презідія Словацькой академії наук зрядила Честну плакету Діоніза Ільковіча за заслугы у фізікално-хемічных науках. Перед дакілько роками выникла Фундація Діоніза Ільковіча на підпору талантливых штудентів. В Братіславі є по Діонізови Ільковічови названа і уліца на теріторії „академічного містечка“. У 2008-ім році в будові Хемічного інштітуту быв святочно одкрытый рельєф тому основательови словацькой фізікы.

Хто бы мав інтерес, о книжці ся веце мож дізнати на сайті выдавництва.

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА