200 років істнуваня ропицкой церкви

В суботу, 28. вересня/септембра тр., в Ропици, до 1949 рока офіцийні званій Ропиця Руска, будут празднувати 200-літя церкви. Дотепер не знатя, ци церков фактичні была вознесена в 1819 ци радше в 1813 році. Грекокатолицка церков св. Михала Архангела, побудувана через лемківску соспільніст, хоснувана є днес як філияльный римокатолицкій костел.

Найстарша записка тыкаюча інституциі церкви в Ропици походит з 1578 рока, товды выміняный был місцевый дяк, при підкрисліню, што в селі не было священника. Тот рік мож приняти як початок орґанізуваня православной парохіі, бо уж два рокы пізнійше – 11. липця/юлия 1580 рока, Ян Ґолоцкій – бічскій підстароста, з розказу віслицкого, бічского і жыдачовского каштеляна та бічского старосты Миколая Ліґензы дозволил Іванови ропицкому попови на хоснуваня 2 ланів без ниякого оподаткуваня.

Коли побудувано першый храм?

Упосажыня парохіі та присутніст в даній місцевости духовного не были рівнозначны з істнуваньом церкви як обєкту. Часто першый храм возношено аж парудесят років пізнійше. Найпевнійше така ситуация была тіж в Ропици, зато што документы з кінця 20. років XVII ст. выміняют фунґуючу в селі парохію (уж оподаткувану), але не споминают про істнуваня церкви, хоц в сусідніх селах, в тых самых джерелах, такы были выміняны. Можна зато приняти, што перша ропицка церков была вознесена в 30. або 40. роках XVII ст. Не істнувала долго, бо уж в 1657 році спалили ю войска Ракочія, котры окрем церкви знищыли в Ропици приходство (плебанію і ґаздівку), шолтыство і 9 кмітьовых ґаздівок – значыт реальні праві ціле село.

Практичні одраз зачато будову нового храму, котру скінчено в 1659 році. Найпевнійше было то можливе з огляду на наданя, якы отримал православный священник од властителькы Ґорлиц – Мариянны Рыльской. Была кальвінком, в опозициі до католицизму активні підперала в своіх майнах Православну Церков, зас Униятскій Костел (пізнійшу Грекокатолицку Церков) гнобила. Ситуация унормувала ся аж під конец XVIII ст., коли ціла перемышльска єпархія приняла постановы Берестейской Уніі. Менше-більше до половины XVII ст. до парохіі в Ропици належали Бортне, Перегонина і Воловец. Коли в выміненых селах основано окремы парохіі, під Ропицю належал уж лем присілок Драґашів.

Першы ремонты церкви

Початково церков находила ся в пілнічній части села, на вершку, убочы котрого сходили ґу долині Санківкы, будучы єдночасно правым єй берегом. Тепер тото місце находит ся в околицях нового мосту і бесідує ся на него Аполлівка. Церков была невеличкым будинком, вознесеным з дерева, вкрытым двома вальмовыма банями і найпевнійше не мала дзвінниці. Єй упосажыня тіж было скромне. В середині был лем єден невеликій олтар і іконостас, котрый вчас деканальной візитациі окрислено як цілый немодный і бідні выставленый.

В половині XVIII ст. обєкт был уж міцно знищеный, зато тіж рішено, жебы одбудувати церков. Завдякы стараням вірных, быти може і при підпорі перемышльского владыкы Онуфрия Шумляньского, в 1752 році церков перебудувано і вознесено наново. Покров лишено як в попередній – згідні з традицийом покровительом церкви остал св. Михал Архангел. Через наступных двадцет років выпосажано церков, зачато робити над новым іконостасом. Цілу сницарску декорацию скінчено, але іщы в 70. роках XVIII ст. поміщены были в ним іконы з попереднього іконостасу. Перед іконостасом під іконом Богородиці уставленый был невеликій олтар, котрый хоснувано як бічный.

Новый вид церкви

В половині 80. років XVIII ст. парохію в Ропици зліквідувано і влучено до складу парохіі в Маластові. Было то звязане з йосифиньскыма реформами і редукцийом парохіяльной сіти Грекокатолицкой Церкви на обшыри Ґалициі. Через тото ропицка церков стала ся філияльном і таком была аж до 1947 рока.

Подля найновшых досліджынь, церков (з 1752 рока) была найпевнійше перенесена в другій декаді ХІХ ст. на теперішнє місце, а датуваня істнуючой тепер церкви на 1813 або 1819 рік односит ся до єй транслокациі і перебудовы. Промавлят за тым пару архітектонных елементів характерных для XVIII-вічного церковного будівництва. Посередньом причыном може быти факт выбраня нового місця під церков. Попереднє не было уж атракцийне для села – церков стояла на краю, далеко од новой дорогы. Нове місце виділо ся барже престіжне, бо находило ся при ново побудуваным тракті з Ґорлиц на Мадяры. Коли єй возношено, не привернено ориґінальной формы будинку. Схоснувано модель популярный на Лемковині в першій половині ХІХ ст., будучый ефектом сильной латинізациі стилю в звязку з йосифиньскыма реформами.

Через наступны десятлітя форма храму не была міцно зміняна. Основна зміна прошла найпевнійше вчас ремонту проведеного на зламі ХІХ і ХХ ст. Пересунено вежу в західню страну, што побільшыло підвежовый простір і завдякы тому більше осіб містило ся в церкви. Притвор, котрый початково цілістю обнимали стіны вежы, вкрыто дахом, каленицю якого обнижено взглядом калениці даху над частю храму вірных. О тій перебудові свідчат сліды на головных стопах вежы видны в выжніх частях зовнішніх зрубовых стін бабинця.

Хоц церков выдолжено, што змінило єй пропорцию, архітектура храму не стратила на гармоніі. Найпевнійше товды тіж вымінено деревяну підлогу на кафлі выпродукуваны в котрисій з чешскых фабрик. Вчас І світовой войны церков барз не знищено. В меджевоєнным періоді вымінено ґонты на даху, вркытя бані змінено на цинкову бляху. Храм єднак оставал в ненайліпшій технічній кондициі.

Од 1949 рока, по выселінях Лемків з Ропиці, церков хоснувана є як філияльный костел римокатолицкой парохіі в Маластові. Ґенеральны ремонты церкви проходили в 1967 і 1985 році. Вчас посліднього привернено ґонт на вшыткых дахах, вымінено знищены белькы на дубовы, зміцнено фундаменты, бані вкрыто мідяном бляхом і побільшено ризницю.

Церков од 2001 рока находит ся на Пути Деревяной Архітектуры.

Архівальны знимкы представляючы церков найдете тіж в нашым Цифровым Архіві Тур Тондос в тым місци.