225 років од народжіня маляря пряшівской єпархії

20-го марца минать 225 років од народжіня Йосифа Змія-Міклошіка, родака із села Словінкы, в реґіоні Спіша, котрый быв офіціалным малярьом Пряшівской ґрекокатолицькой єпархії.

Йосиф Змій-Міклошік

О Йосифови Змій-Міклошікови много інформацій не є. Знаме, же ся народив 20-го марца 1792-го року в Словінках, на Пряшівскій Руси, днесь окрес Спішска Нова Вес. В рамках основных інформацій є задокументовано, же ся учів в Краснобрідьскім монастырі, пак штудовав у Відню на Віденьскій академії умінь а потім мав штудовати і в Італії. Од року 1830 быв офіціалным малярьом – іконописцьом в Пряшівскій єпархії, робив іконостасы містных храмів, мальовав портреты містных діятелів, жанровы образы, а є і автором портрету Ґриґорія Тарковіча, першого пряшівского ґрекокатолицького єпархы. Умер на тіфус 1-го децембра 1841-го року в Пряшові.

Од монастыря до єпархіяльного маляря

Дакус веце інформацій о тій історічній особі приносить у своїй книжці Історія василіяньского монастыря в Красноброді (оріґ. Dejiny baziliánskeho monastyra v Krásnobrode) Йозафат Владимір Тімковіч.

В другій половині 18-го столітя в Краснобрідьскім монастырю ся окрім філозофії зачали учіти і світьскы молоды хлопці малярьству. Як раз там учів ся і Йосиф Змій-Міклошік в роках 1809 – 1814, котрый пізніше учів ся і у Відню. Як пише Тімковіч, покля бы ся основам і техніці мальованя не научів в Краснобріськім монастырю, ниґда бы з нього не быв малярь, і в його припаді докінця вызначный малярь на теріторії Угорьска. Сам походив із бідной родины, котра не мала на штудії.

У Відню на академії учів ся од року 1814. В році 1823 намальовав портрет цісаря Франциска І. Його портрет ся цісарьови залюбив найвеце. Днесь находить ся в Шарішскій ґалерії в Пряшові. Міджі його творы належіть і, як сьме споминали высше, портрет першого пряшівского єпархы Ґриґорія Тарковіча, котрый є доднесь в просторах метрополітного уряду в Пряшові.

Окрім того зробив вельо роботы в ґрекокатолицькых церьквах. Тарковіч з нього зробив офіціалного маляря єпархії і так його творы мож видіти на многых місцях. Мож спомянути іконостасы в Абов-Новоградьскій церькви (Abaújszánto), в церькви в Здобі, Ряшові, Собоші, Фіяші, Великім Сулині (днесь Сулин), намальовав і іконостас в Койшові, оправльовав іконостас у Валькові, робив образы в бочных капліцях пряшівского катедралного собору ітд. В році 1838 рештавровав іконостав в Сланьскій Новій Всі, в році 1840 намальовав іконостас в церькви в Мучоні. Остатній іконостас зачав робити в селі Пітрова (Петрова) в окресі Бардейов, но не докінчів го, кідьже в тім самім році умер.

Міклошік ці Міклошій?

Тімковіч у своїй книжці пише і о тім, же мено Міклошік, котре є вжыване при тім малярьови, є неправилным спотворіньом.  За його поглядом ся вызначный малярь писав як Йосиф Змій-Міклошій, но почас штудій у Відню могло ся впливом словацькых інтелектуалів, котры не писали в латиніці букву j, а намісто того писали букву g, котру чітали як j, записати ся його мено як Miklossig, што ся мало высловльовати як Міклошій, но до історії вже перешла высловность Міклошік.

Жрідло фотоґрафій: www.slovinky.estranky.cz

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА