Руска матка святковала 35 років

В неділю 28-го децембра 2025-го року в Руськім Керестурі, в Сербії, святочным проґрамом одсвятковали 35-ту річніцю основаня орґанізації Руска матка, членьской орґанізації Світового конґресу Русинів. Інформовала о тім аґентура Рутенпрес.

На юбілею были участны і підпредседа влады Автономной покраїны Войводина Томіслав Жіґманов, председа Націоналного совіту Русинів Стеван Самочета, як і секретарь Містной громады в Руськім Керестурі Михайло Пашо.

В рамках святкованя участны могли видіти выставу із тогорічного VII. Малярьского пленеру Еуфемія Гарді, а так само приготовленый быв поетічно-музичный вечур, якый быв присвяченый Юліанови Надьови. Выстава была приготовлена в шпортовій салі, пак участници перешли до дому културы, де продовжовав святочный проґрам.

Нагородили писателів

Участных привітав на торжестві председа орґанізації Руска матка Михайло Фейса. Перед тым як почав святочный проґрам ку юбіелю ґратуловали орґанізації і председа Націоналного совіту Русинів Стеван Самочета, як і підпредседа автономной влады Томіслав Жіґманов.

Самочета підкреслив, же Руска матка дала великый вклад што до сохраніня русиньской ідентіты в Сербії.

По приговорах были вручены нагороды за поезію і прозу. Нагороду імени Юліана Надя за 2025-ый рік за поезію на русиньскім языку дістала Ваня Дудаш із Нового Саду, за поезію на сербскім языку быв нагородженый Бранислав Свркота із Червінкы. Нагороду імени Мірослава Сіладія за літературны творы на русиньскім языку дістав Михайло Катона із Руського Керестура.

Пак святкованя продовжовали презентаційов поетічных творів, так само на торжестві не браковало ани музичной части.

Руска матка была уж по войні

Історію орґанізації Руска матка мож розділити на два періоды. Першый раз была основана у 1945-ім році. Втогды выникла з метами забезпечовати фінанчну поміч про бідных штудентів, публіковати популарно-научну літературу по русиньскы, і пропаґовати русиньску културу і освіту обще.

Головне веджіня было в Руськім Керестурі, де мала орґанізація і властну друкарню. Окрім того створило ся 12 філій орґанізації в різных місцях Воєводины і Сриму, в котрых жыли Русины. У 1948-ім році примушено мусила перервати свою роботу.

Забороніня діятельности орґанізації Руска матка было резултатом дій комуністічного режіму у втогдышній Югославії, котрый хотів, жебы вшыткы орґанізації, якы представльовали народностны меншыны, были фінанцованы і контрольованы державов. Зреалізовало ся то, нажаль, із підтримков містной інтеліґенції, котра не была спокійна із тым, же Руска матка не прияла україньску орьєнтацію.

Возрдожіня Руской маткы пришло аж 28-го децембра 1990-го року, знова в Руськім Керестурі. Під впливом русиньского народного возроджіня, котре повстало в Европі по діях 1989-го року, была орґанізація обновлена із цільом підтримовати погляды, же Русины суть окремый народ, іншый од Українців.

Орґанізація была у 1991-ім році основаючім членом Світового конґресу Русинів, котрый ся втогды першый раз зышов у Меджілабірцях, у втогдышній Чехословакії. У 1995-ім році Руска матка орґанізовала 3-ій Світовый конґрес Русинів, у 2007-ім році сполуорґанізовала конґрес, котрый проходив у Руськім Керестурі і в Петровцях, у Хорватії.

Руска матка так само орґанізовала 17-ый Світовый конґрес Русинів у 2023-ім році в Новім Саді.

Попередній председа орґанізації Дюра Папуґа быв од 2009-го до 2015 председом Світовой рады Русинів, выконного орґану конґресу в меджіконґресовім періоді. Теперь веде орґанізацію Михайло Фейса, котрый є і членом Світовой рады Русинів за Сербію.

Спомеджі бывшых председів той орґанізації од 1990-го року мож спомянути і Любоміра Медєші, Михайла Варґу ці Наталію Дудаш.