lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
No Result
View All Result

Кошык єст порожній.

lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
No Result
View All Result

Кошык єст порожній.

lem.fm - Радийо Руской Бурсы
No Result
View All Result

Час ратовати

Десь в глубині сердця была надія, же то не буде аж так зле.

Петро Медвідь Петро Медвідь
4. 5. 2023
» Коментарі

Резултаты списованя людей в Сербії суть катастрофалны про цілу країну. Добрі з того не вышов майже нихто, включно сербского народа. А Русинам бы ся было треба перестати лем смотрити, як нам в часі чезне наша найстарша, вызначна діаспора.

Польща є днесь вже офіціално другов з найвекшым чіслом Русинів у Европі. Сербія подля даных із списованя жытелів, яке проходило минувшого року, перенесла ся на третє місце. Підкреслюю, же іде о офіціалны даны, і зато, і кедь знаме, же найвекшу комуніту бы сьме могли мати на Підкарпатю, натеперь є на першім місці Словакія.

Іщі не так давно, у 1991-ім році, по політічных змінах, коли Русины знова могли зачати ся голосити у своїх країнах ку своїй народности, то была якраз Сербія, котра была на першім місці. Но тото є вже минулостьов. Словакія за тых 30 років выстрілила до чісел, котры Сербія ниґда ани не мала, а наша войводиньска діаспора контінуално страчать при каждім списованю.

Самособов, вшытко насвідчовало тому, же Русины у Сербії не будуть мати теперь ліпшы чісла як мали в році 2011. Знаме, в якій економічній сітуації є Сербія, кілько людей одходить з країны за роботов до Европы, знаме і то, яку силу має асімілачный тиск. Но десь в глубині сердця была надія, же то не буде аж так зле.

2 763 особ менше меджі двома списованями є про таку малу комуніту так фундаменталный розділ, як є про малу комуніту фундаменталных 2 000 особ навеце, што ся стало в Польщі. Пропаджіня тілько Русинів у Сербії мусить про нас быти імператівом, бо бісідуєме о вызначній діаспорі, котру маєме од часів Марії Терезії.

Бісідуєме о діаспорі, котра доказала выбудовати і утримовати своє школство і в часах, коли сьме мы в Карпатах не існовали, котра кодіфіковала, нарозділ од нас, омного скоріше свій штандард русиньского языка, котра доказала выбудовати свої інштітуції, доказала породити много якостных писателів, розвивати свою драматурґію, а притім то ниґда не была міцна комуніта што до чісла людей, но была аж пречудесно міцна што до духа. І зато тото вшытко вшытко было можливым.

Ніт, не хочу робити крестик над Русинами в Сербії. Вірю, же од того маєме іщі далеко, жебы таке штось робити, а єдночасно мі то ани не дозволить сердце, котре собі мої Русины там долов здобыли уж при першій моїй навщіві маґічной Войводины.

Але треба собі серьйозно класти вопрос, што дале, і як заборонити далшому упадку нашой комуніты? А так само ся звідати, де суть того причіны, ці де настали хыбы?

Покля бы хтось хотів твердити, же тренд є ясный, і він ся уж не дасть нияк обернути наопак, не єм згодный. Історічны резултаты списовань ясно вказують, же при добрых економічно-соціалных условіях комуніта знова може роснути. Так тому было і по Другій світовій войні, коли Русины в Сербії зачінали в році 1948 на чіслі 22 667 особ, а в році 1961 тоту комуніту творило вже 25 658 людей.

Притім то ниґда не была міцна комуніта што до чісла людей, но была аж пречудесно міцна што до духа.

І так собі дайме пару одповідей на высше спомянуты вопросы. По перше, русиньскым орґанізаціям, включно Світового конґресу Русинів, мусить залежати на европскій пути, котра бы забезпечіла і ліпшы соціално-економічны условії, нелем про Україну, але і про Сербію. Єдночасно влада в Белеграді бы конечно могла роздумовати і над дачім іншым, як над Косовом, бо видіти, же тота політіка затля не приносить жадны позітівны резултаты, скоріше наопак, а самы Сербы ся вылюднють у властній країні.

А то пишу зо вшыткім порозуміньом про Сербів, кедь собі роблять претензії на теріторію, котру поважують за властну. При Україні то предці так само нихто не спохыбнює.

По друге, русинька комуніта в Сербії мусить од русиньскых орґанізацій у світі чути нелем моралну, але уж конечно і реалну підпору а поміч. Войводиньскы Русины за послідні рокы рішыли много проблем, наприклад зо школством, котре є все веце під асімілачным тиском, під сербізаційов, но вшыткы остатні Русины ся до того якось не хотіли барз мішати.

А то є нам досправды єдно, ці нам зістане філолоґія, ці нам зістануть основны школы, де ся учіть по русиньскы, ці нам зістане єдина у світі ґімназія? Лемже ку тому вшыткому потребуєме там мати людей. І так наша підпора мусить быти ясна.

Так само є може час зачати думати і над економічным форумом, котрый бы рішыв соціално-економічны проблемы нашых найслабшых комуніт, жебы тоты під тиском, як заробити на хліб, не мусили одходити гет із своїх земель.

Але себерефлексію бы собі могли зробити і самы русиньскы власти в Сербії, а дакотры інтелектуалы. Вказує ся, же політіка „bundeskamaraden“ з Українцями, котру собі так облюбив Націоналный совіт Русинів і пару далшых, якось не приносить позітівны резултаты про Русинів, окрім даякых дрібных грошей на гуляня, бо Русины не міцніють, лем іщі веце слабнуть.

Резултаты списованя суть ясны. Ніт, не є треба плакати, бо плач не поможе. Наопак, треба зачати думати. Є час ратовати. Іщі є што. Не дозвольме собі промарнити шансу, котру іщі все маєме. Іщі все маєме шансу утримати, а докінця і розвивати нашу діаспору. Дасть ся то. І то нелем шанса, але і наша одповідность.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА

ShareTweet

Повязаны дописы

Непробадана історія нелем єдной особы

5. 6. 2025

Будуй вежы – укріпиш мір!

29. 5. 2025
Польковиці 103,8 МHz
Ґорлиці 106,6 MHz

Łemkowie są…

  • Ruska Bursa / Руска Бурса
  • Nadawca / Про наше радийо
  • Cyfrowa Biblioteka RB / Діґітальна біблiотека РБ
  • Знимкы
  • Контакт
lem.fm - Радийо Руской Бурсы
Радийо Руской Бурсы
Руска Бурса

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Публикация выражат лем погляды автора/авторів і не може быти принимана як офіцияльне становиско Міністра Внутрішніх Справ і Адміністрациі.
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
© Copyright lem.fm, 2025. Вшыткы права застережены.

No Result
View All Result
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
Manage Consent
To provide the best experiences, we use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us to process data such as browsing behavior or unique IDs on this site. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions.
Functional Always active
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Manage options Manage services Manage {vendor_count} vendors Read more about these purposes
View preferences
{title} {title} {title}