8-го апріля 2018-го року будуть в Мадярьску проходити парламентны выборы. У змішаній сістемі выборів до Земского сейму мають право выбрати своїх представителів і членове народностных меншын.
Покля мадярьска леґіслатіва з депутатами за народностны меншыны рахує, предці лем дістати народностного кандідата за депутата зо вшыткыма правами не є таке просте.
Представителі меншын в парламенті
Тринадцять народностных меншын має в Мадярьску в рамках парламентных выборів право зволити собі і свого депутата. Но сістема є дакус комплікованіша, і так є правдоподобне, же меншыны будуть мати в парламенті знова лем говорців.
Тому, жебы меншына мала повноцінного депутата, з чім мадярьска леґіслатіва теоретічно рахує, треба, жебы кандідат здобыв 20 – 25 тісяч голосів (знижена квота є 22 022 голосів). Першым проблемом є, же векшына меншын ани не мать тілько членів за переписом населіня, жебы мали кількость голосів на зволіня депутата з правом голосованя. Другым проблемом є, же понад 20 тісяч голосів бы мусив здобыти єден кандідат (список). Покля за меншыну існує веце кандідачных списків, розділены были в остатніх выборах наприклад розваджены Словаци, покля є веце кандідатів, голосы ся природно ділять меджі тых кандідатів. І так ани в припаді меншыны яков є словацька, котра має в Мадярьску 35 тісяч членів, не было мож зволити рядного депутата, лем говроцю.
Є ту іщі єден проблем, котрый знижує кількость голосів про народностных кандідатів. Покля ся чоловік зареґіструє, же хоче волити із народностных кандідачных списків, голосує в рамках того списку з тым, же уж не може голосовати в рамках цілодержавного партійного списку. Значіть, зареґістрованы меншыновы воличі уж не голосують за політічны партії. Свій другый голос можуть тоты гражданы схосновати лем на вольбу кандідата в єдномандатовых округах. І зато ся много членів народностных меншын ани не зареґіструє голосовати за свого народностного представителя, чім ся і в припаді векшых меншын знижує шанса на то, жебы мати депутата з правом голосованя.
Но з тым вшыткым мадярьска леґіслатіва рахує. Покля меншына не выбере достаточнов кількостьов голосів депутата, здобуде холем, вже высше споминаного, говорцю.
Русины будуть выберати говорцю
В Мадярьску ся приголосило ку Русинам за остатнім перепсом населіня із 2011-го року 3382 людей. І кібы сьме оддумали факты, же не вшыткы суть дорослы, значіть не вшыткы можуть іти ку выборам, і же не вшыткы ся зареґіструють, чісло з перепису ясно говорить о тім, же Русины будуть мати в парламенті говорцю.
Говорця меншыны в парламенті має вецеро прав, з вынятком права голосовати у пленумі. Народностный говорця автоматічно стане членом парламентного выбору про народностны меншыны, в котрім вже має і право голосовати.
У функчнім періоді 2014 аж 2018 была говорцьом Русинів в парламенті Віра Ґіріц. Тота уж публіковала на сайті, котрый має Вседержавноє Русинськоє Самосправованя (ВРС), інформацію о своїй діялности почас штирьох років у функції. Ґіріц є на кандідачнім списку ВРС і тот рік. До выборів іде з першого місця на списку. З другого місця кандідує Віктор Крамаренко, котрый є того часу председом ВРС. На третім і четвертім місці в списку найдеме підпредседів ВРС – Олгу Сілцер-Ліковіч і Яноша Соноцького. По них слідують Янош Косняньскый, Ґабор Варґа, Марта Варґа, Семан Андрашне і Петер Гладинець. Вседержавноє Русинськоє самосправованя так іде до выборів із девятьома кандідатами.
Жрідло фотоґрафії: Wikipedia.
ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА