lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні

Кошык єст порожній.

No Result
View All Result
lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні

Кошык єст порожній.

No Result
View All Result
lem.fm - Радийо Руской Бурсы
No Result
View All Result

Меншынове c’est la vie

Петро Медвідь Петро Медвідь
23. 4. 2020
» Коментарі
Меншынове c’est la vie

Кедь ся вырівнаме з існованьом нового тіпу коронавірусу, і хочу вірити, же то буде чімскоріше, знова будеме годны векшу увагу давати і іншым справам, як лем крокам, котры влада робить, жебы заборонити великому пошырьованю хвороты. Наприклад тому, же на Словакії выникла влада, котра може сплатити меншынам 30-річный, іщі чехословацькый довг.

Проґрамове выголошіня, котре было схвалене новов владов, має 120 сторінок і є правда, же пріоріты, котры дотуляють ся народностных меншын, суть списаны лем на даякых трьох. Но і ту платить, же ліпше менше тексту, котрый представлює смілый план, як кебы то мало быти навспак і чітали бы сьме десяткы сторінок стерілных слов.

За найвекшый проґрес можеме означіти то, же у проґрамовім выголошіню ся нова влада обовязала прияти меншыновый закон. Тот зіставав великым вопросом, кедьже його леґіслатівный замір ся робив почас минулой влады і приятый быв коротко перед парламентныма выборами. Кедьже дві партії, котры были в попередній владі, ся не дістали нияк до парламенту, меджі нима і партія, котра робила меншынову політіку, а третя скінчіла в опозіції, не было ясне, ці собі нова коаліція освоїть думку і буде продовжовати в зачатім процесі.

Вопросом зісала тота тема і зато, бо  днешні владны партії, аж на єдну, не мали у своїх проґрамах властно жаден проґрам про меншыны. Єдина партія, котра днесь сидить у владі а мала докінця доста детайлно і добрі зробленый меншыновый проґрам, была ліберална Sloboda a Solidarita.

Кедь днесь позераме на то, што ся дістало до проґрамового выголошіня влады, видиме, наприклад і на обовязку прияти меншыновый закон, же лібералы своїм проґрамом не хотіли лем нагнати собі меншыновы голосы у выборах, але же тот проґрам намагали ся в коаліції і просадити. Самособов часточно просадити, але то вже є ціна за коалічну владу. Была то якраз партія Sloboda a Solidarita, котра мала як едина партія з тых, котры ся дістали по выборах до парламенту, у своїм проґрамі і приятя меншынового закона.

Роздмуйме так, же многы планованы пріоріты, котры влада дала до свого выголошіня, не мусять быти наконець реалізованы з причіны економічной рецесії, котра нелем Словакію, але якбач цілый світ по пандемії чекать, властно уж є ту. Но приятя закона о поставліню народностных меншын бы економіка ани пандемія не мали огрозити, і можеме то брати як готове діло. Тым бы Словакія сплатила меншынам старый, іщі чехословацькый довг, котрый ся ту тігать од зміны режіму цілых 30 років. А то бы было досправды велике діло.

Покля бы предці лем ку тому не дішло і закон бы ся наконець не прияв, думам, же бы то было найвекше скламаня, яке бы могла сучасна влада односно меншын досягнути. Навеце в часі, коли має нелем комфортну, але докінця конштітучну векшыну в парламенті і так може досправды хоцьшто.

Самособов і далшы пункты, котры ся до проґрамового выголошіня дістали, можеме оціньовати лем позітівно.

Наприклад зряджіня Уряду про народностны меншыны, котрый бы фунґовав як інштрумент на реалізацію конштітучного права, подля котрого мають меншыны право вырішовати о справах, котры ся їх дотулюять, бы быв так само великый проґрес. Лем ку тому ся влада не обовязала, мать о тім роздумовати.

Пункты о народностнім школстві ці підпорі меншынового высыланя в державных медіях суть уж такый фолклор, і нам лем зіставать вірити, же ся то буде і реалізовати з конкретныма позітівныма резултатами, а не зістане то лем як флоскула в документах.

Но звернути увагу треба на такы пункты, якыма є розшыріня хоснованя меншынового языка в уряднім контакті і в рамках самосправных країв, підпора меншынового высыланя у локалных, реґіоналых і іншых высылателів, ці докінця підпора выникнутя новых народностных умелецькых тілес як театры ці ансамблі. А навеце фінанчно посилнити уж існуючі меншыновы умелецькы тілеса. То суть новы елементы меншыновой політікы, котры ся не подарило просадити до проґрамового выголошіня ани втогды, кедь у владі сиділа мешынова партія.

Вопросом, самособов, зіставать, што ся реално подарить зреалізовати. Но днесь можеме конштатовати, же і кедь меншыновый проґрам не має в рамках документу вельо сторінок, представлює смілый план, котрый може народностны меншыны на Словакії выстрілити о три левелы высше.

Іронійов цілого смілого плану є, же ся прияв втогды, кедь ся жадна меншынова партія не дістала до парламенту, і же якбач найвекшым ґарантом того плану буде ліберална партія, котра ся скоріше орьєнтовала на іншы темы, і котра у меншынового воліча, наприклад у Русинів, велику підпору ниґда не мала. C’est la vie. Таке є жытя.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Pixabay.com

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА

ShareTweet

Повязаны дописы

Тото, што є в нас

Тото, што є в нас

23. 3. 2023
Новы маніры або чеська „традіція“?

Новы маніры або чеська „традіція“?

9. 3. 2023
Польковиці 103,8 МHz
Ґорлиці 106,6 MHz

Łemkowie są…

  • Ruska Bursa / Руска Бурса
  • Про наше радийо
  • Діґітальна біблiотека РБ
  • Знимкы
  • Контакт
lem.fm - Радийо Руской Бурсы
Радийо Руской Бурсы
Руска Бурса

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Публикация выражат лем погляды автора/авторів і не може быти принимана як офіцияльне становиско Міністра Внутрішніх Справ і Адміністрациі.
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
© Copyright lem.fm, 2023. Вшыткы права застережены.

No Result
View All Result
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні