Григорий Куприянович, спілведучый з меншыновой страны Спільной Комісиі Уряду та Нацийональных і Етнічных Меншын, репрезентант украіньской меншыны, зрыхтувал писмо зо становиском меншын в справі обнятя іх антикризисовым щытом для захованя культуровой спадковины в звязку з кризисом выкликаным пандемійом коронавіруса.
В писмі звернено увагу, што «єдном з обшыри, котра особливі одчула наслідства пандеміі коронавіруса та маючых на ціли єй загамуваня ограничынь, є культуральне жытя нацийональных і етнічных меншын та соспільности, якы хоснуют реґіональный язык». Єдным з головных проблемів, якы вычыслят Куприянович, є брак інституций культуры меншын та брак стабільного, долготермінового фінанусваня, основом котрого сут тепер єднорічны ґранты.
«В тым моменті публичны інституциі культуры (в тым домы культуры, бібліотекы) в рамках свойой діяльности, фінансуваной з публичных середків, мают можніст достосувати форму діянь до новых обставин, вымушеных через пандемію і ограничыня, якы з ньом звязаны. В примірі позарядовых орґанізаций, якы полнят культуротворчу ролю, не єст то можливе з огляду на схему фінансуваня, котра намітує конкретны рамы, не єст елястична, і брак можливости достосуваня ся до нестандардовых ситуаций» – мож вычытати в писмі.
Потрібный є новый модель
В апели створити антикризисовый шыт для меншын рекомендувано шор пропозиций діянь, котры могли бы забезпечыти дальше фунґуваня культурального жытя меншын в обставинах пандеміі. Пропозициі тыкают медже інчыма змін принципів фінансуваня і розраховуваня проєктів, а то м.ін. барже елястичный підхід до пересуваня середків медже задачами, заміна плянуваных діянь на інчы (напр. в місце фестівалів, концертів ітп. печатаня выдавництв), можливіст лучыня задач, модифікациі кошторисів ци упрощыня анексуваня умів.
Представникы меншын суґеруют тіж новелізацию в законі Право о стоваришынях, так жебы стоваришыня могли на дистанс вести своі діяльности, піднимати рішыня ітп., без конечности громаджыня ся на зобранях, што при теперішніх обставинах не єст можливе і затримує по части діяльніст орґанізаций.
В посліднім пункті писма нашол ся постулят підняти роботы над новым модельом функцийонуваня культурального жытя меншын в Польщы. «Кризис выкликаный пандемійом і можливый занепад дотеперішнього моделю може мати катастрофальны, в вельох примірах неодвертальны, консеквенциі для охороны, захованя і розвитку культуровой достоменности меншын» – чытаме.