Місту і світу

Ватікан пару днів тому вже офіціално потвердив навщіву і проґрам Папы римского Франціска на Словакії. По 26-ох роках Вселеньскый Архієрей навщівить і Пряшів, жебы ся стрітити з ґрекокатолицькыма вірюючіма, як колись його попередник Йоан Павел ІІ.

За офіціалным проґрамом має Франціск в день, коли за ґриґоріяньскым календарьом святкує ся праздник Воздвиженія Честного Креста одслужыти Літурґію святого Йоана Златоустого в екстерьєровых просторах про дакілько десяток тісяч людей.

Кедь Франціск іде до даякой країны, многы рішають, якы сімболы суть в його проґрамі скрыты, што хоче в даній країні підкреслити, на што вказати.

І теперь ся в рамках Словакії акцентує головно то, же Папа навщівить Лунік IX., часть Кошыць, де жыє в катастрофічных условіях ромска комуніта. Вказовати на тых найбіднішых, на їх потребы, є про сучасного римского патріарху придодне, і не буде то першый раз, што прийде якраз меджі тых, котры суть найбіднішы і часто одшмарены майорітов.

Лемже треба бісідовати і о тім, же окрема навщіва ґрекокатоликів, причім Папа одслужыть літурґію у восточнім обряді а буде мати в Пряшові і проповідь, так само є штось, што бы сьме мали брати як дашто выняткове, і за чім мож глядати скрыты посолства, котры може Франціск і высловить.

В першім ряді треба підкреслити, же Франціск навщівить ґрекокатоликів русиньской традіції, ґрекокатоликів, котры суть наслідниками Ужгородьской унії якраз в часі, коли собі тоты віруючі припоминають 375 років од підписаня споминаной унії 63-ма православныма русиньскыма священиками.

Без огляду на то, ці є днесь хтось ґрекокатолик або православный, Ужгородьска унія є вызначный історічный пункт, котрый овпливнив історію Русинів обще, а дозволю собі твердити, же пізніше через особности, котры вышли із ґрекокатолицького духовенства, тота дія помогла і народному самоусвідомліню Русинів як окремого, самобытного народа.

Можеме бісідовати і о гіпотезі, же навщіва Вселеньского Архієрея в Пряшові, котрый одділив ся прямо од Мукачова, причім одслужыть в обряді, котрый Русины всокотили цілы столітя, літурґію, не є лем підтримков ґрекокатоликів на Словакії, але підтримков цілой церькви русиньской традіції, включно Матери Церькви, котра є моментално під україньскым тиском.

Папа приходить нелем ку Ґрекокатолицькій церькви на Словакії, але приходить ку наслідникам русиньской унії, ку тым, котры собі припоминають вызначну історічну дію русиньского народа, котра пак пошырьовала ся дале, і меджі далшы народы, якых церькви пак выросли на тій русиньскій традіції.

Так само не мож забывати на то, же Франціск ся стрітить з наслідниками Ужгородьской унії в часі, коли Матірь Церьков є під тиском Україньской ґрекокатолицькой церькви, котра бы єй хотіла хопити під шыю і зробити конечно „порядок“.

О тім вже было писано вецераз, же теперь, по смерти єпіскопа Мілана Шашіка, знова нароснув тиск Києва на Мукачівску ґрекокатолицьку єпархію. Ціль є ясный, зъїсти Мукачівску єпархію, дістати єй до тіла україньской церькви, а тым de facto зничіти фундамент Ужгородьской унії, фундамент церькви русиньской традіції.

Самособов, інтерпретацій того, же Папа навщівить окремо ґрекокатоликів на Словакії, якбач буде іщі много. Но коли бісідуєме о тім, же в проґрамі Франціска треба глядати сімболы, треба глядати то, што своїм проґрамом, і своїма ґестами хоче Папа підкреслити, пак можеме бісідовати і о гіпотезі, же навщіва Вселеньского Архієрея в Пряшові, котрый одділив ся прямо од Мукачова, причім одслужыть в обряді, котрый Русины всокотили цілы столітя, літурґію, не є лем підтримков ґрекокатоликів на Словакії, але підтримков цілой церькви русиньской традіції, включно Матери Церькви, котра є моментално під україньскым тиском.

Кедь одмшмариме гіпотезы, зістануть тугы. Якбач каждый знає термін Urbi et orbi – місту і світу, якым ся называть апостольске благословліня місту Рим і світу, і котре Папа уділює з нагоды Рождества ці Пасхы.

Зіставать нам вірити, же навщіва Франціска буде благословліньом про місто Пряшів і вшыткых наслідників Ужгородьской унії, але і вказаньом цілому світу, же з церьквов русиньской традіції, включно Матери – Мукачівской єпархії, Папа дале рахує і не допустить єй зничіти.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: JEROME CLARYSSE / Pixabay.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА