Монопол не є рішіньом

Дочекали сьме ся. Україна досправды подля остатніх інформацій буде робити перепис населіня у 2020-ім році. Мав бы проходити в місяцях новембер і децембер. Незодповіданым зіставать, ці ся Русины будуть годны голосити ку своїй народности, і кедь гей, ці ся приголосить релевантне чісло людей.

Покля є проблема чісло єдна, значіть дати можливость голосити ся ку Русинам як ку окремій народностній меншыні на Україні, чісто в руках державы, з проблемов чісло два є то пів на пів. Чом? Поясниме.

Є добре, же голова Крайового общества підкарпатьскых Русинів Микола Бобинець такой по тім, што было офіціално оголошено, коли і як бы мав перепис проходити, скликав пресконференцію, на котрій звернув увагу, же Русины бы мали быти в списку народностей, ку котрым ся буде мож офіціално в переписі приголосити. Думам, же тиск бы мали робити і далшы русиньскы орґанізації, мали бы медіално бомбардовати, жебы о проблемі было чути штонайвеце. Слово ку темі бы мало выйти і зо Світовой рады Русинів.

Но фактом зіставать, же то буде лем в руках Києва як буде приготовленый перепис, на што ся в нім буде звідати, і ці ся Русины конечно по майже 30-ох роках україньской державы дістануть на своїй підкарпатьскій отцюзнині на спискок наросднотей.

Правдов є, же тоту тему бы мали обговорити з Києвом і меджінародны інштітуції, людьскоправны орґанізації, мало бы ся Україні ясно вказати, же путь до Европы веде лем через дотримованя европскых вартостей і штандардів, меджі котры бізовно не належыть утискованя народностной меншыны, кріміналізація актівістів, непризнаваня прав даякой меншыні. Но і кебы на двері дуркала єдна інштітуція за другов, на кінцю дня то буде і так лем в руках україньскых властей. Днесь є ясне лем єдно. Україна своїм рішіньом односно Русинів вкаже, ці то з тов Европов думать серьйозно.

Будьме оптімістами і робме з верзійов, же Русины досправды будуть в списку народностных меншын, ку котрым ся мож голосити, навеце, же буде ґаранція, же ся пак не будуть раховати тоты люди до Українців, але за окрему народность. Кілько буде Русинів? Приголосить ся релевантне чісло, ці скінчіме знова на кількости коло 10 тісяч особ як в році 2001? То вже є справа, котра залежыть і од державы, і од русиньскых орґанізацій.

Покля будуть україньскы медії, наперек тому, же бы Русины были на списку офіціално вызнаных народностей, далше пошырьовати брехні о Русинах, робити з них сепаратістів, давати простор різным „науковцям“, котры нам пояснять, же мы не розумієме, же Русины суть властно Українці, пак не можеме чекати, же ся люди будуть добровольно і радостно голосити ку Русинам. Покля СБУ не буде мати нич інше на роботі, лем мати в мерьку русиньскых актівістів, так само не можеме чекати, же ся велике чісло людей добровольно придасть меджі „підозрілых“. Значіть, є потрібне, жебы Київ нелем дав можливость голосити ся ку Русинам, но так само скінчів з протирусиньскым діскурзом, котрый веде од выголошіня незалежности Україны.

На другім боці, покля бы і вшытко было ідеалне, важнов є і позіція русиньскых орґанізацій. І ту зачав Микола Бобинець з планого кінця.

Кедь ся іде грати о добрый резултат, і так бы то мало быти, покля реално нам іде о Русинів, а не о їх похороніня, пак є треба споїти силы. Памятам на перепис з 2011-го року на Словакії. Іщі ани не існовав Округлый стіл Русинів Словеньска і русиньскы орґанізації мали меджі собов різны, не все добры односины. Но кедь ся ішло до кампані, векшына з них собі сіла за стіл і договорили ся на співпраці, складали довєдна грошы на друкованя матеріалів, білбордів ітд. Кампань є час, коли треба вказати, же сьме вшыткы вєдно, же ціль пересвідчіти людей, жебы не забывали на своє походжіня і признали го в переписі, є омного веце як нашы незгоды.

Тота співпраца ся вказала добрым рішіньом. Русины єдины росли, покля іншы народности стратили.

Микола Бобинець на пресконференції говорив, же в Закарпатьскій области суть лем три основны орґанізації. Будованя такого монополу не є в тій сітуації рішіньом. Бобинець бы мав глядати своїх союзників, не моноплізовати себе і людей, котры му пасують. Кажда русиньска орґанізація, каждый актівіста, котрый Русинам не робить пакость, є помічна рука, котра може зробити фалат роботы в кампані. Кедь ся орґанізації меджі собов будуть натігати, хто ту має право дашто бісідовати, робити, хто є головный, люди то увидять і знова ся вернеме ку проблемі, же хто ся пак буде хотіти голосити ку народности, котрой вожді ся лем натігають меджі собов, а не знають ся на ничім доїднати.

Про Русинів на Україні приходить важна хвіля. Было бы барз нерозумне, жебы теперь рішыло ся лем то, хто є ту шеф. Выголошіня монополу не є природнов авторітов, а скоріше великов хыбов.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії Wikipedia.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА