Нова книжка о господарьскій і соціалній сітуації меджівойновой Підкарпатьской Руси

В тых днях з друку выходить нова книжка од Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска з назвов Господарьскый і соціалный вывой Підкарпатьской Руси 1919 – 1939 (оріґ. Hospodársky a sociálny vývoj Podkarpatskej Rusi 1919 – 1939).

199-сторінкова пубкікація є моноґрафійов Юрая Жаданьского, котрый довгодобо занимать ся проблематіков господарьского і соціалного вывоя нйавыходнішой части меджівойновой Чехословакії.

Темы вывоя промыслу, домашньой выробы, рынковых односин, земледільства і лісного господарьства, як і з тым повязаного соціалного розвитку Жданьскый давать до контексту намагань творіня єднотного чехословацького рынкового господарьства на Підкарпатьскій Руси. Нова публікація є збогачена фотоґраґічнов частьов, о котру постарав ся Владимір Куштєк, котрому Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска выдало першый і другый том публікації Чехословацькый світ в Карпатах.

Дотеперь непублікованы детайлы

„Історія Підкарпатьской Руси належыть до тых тем словацькой історіоґрафії, котры не были довго оброблены і словацькы історіци ся ку ним дістали аж в 90-ых роках минувшого столітя. Одвтогды ся зреалізовало веце науковых конференцій на тоту тему, вышли моноґрафії і зборникы, котры представлюють історію Підкарпатьской Руси як части меджівойновой Чехословакії. Наперек тому ся господарьскій істоторії той теріторії присвячала лем окрайова увага,“ пише ся в анотації ку новому інтересному выданю.

За словами выдавателя, тоту діру выповнює якраз словацькый історік Юрай Жаданьскый, котрый проблематіков довгодобо занимать ся і теперь ся ку чітателям діставать ся комплексна моноґрафія на дану тему.

„Якраз тематікы підкарпаторуського господарьства і соціалного вывоя, включно колектівных протестів в подобі штрайків, автор в моноґрафії прецізно обробив в детайлах дотеперь непублікованых жадным бадательом.“

Моноґрафія так є цінным вкладом до історії Підкарпатьской Руси в рамках Чехословакії.

Безпрецедентный період

За словами Яна Липиньского, председы Здружіня інтеліґенції Русинів Словеньска, котрый за выдавателя написав вступне слово до публікації, дві декады в історії країн не представлюють вынятково довгый період.

„Но про домовску країну карпатьскых Русинів – Підкарпатьску Русь – історічна капітола меджі роками 1918 і 1938, передовшыткым з погляду демокрації, забезпечіня людьскых прав і слобод, наштартованя будованя, освітнього і технолоґічного проґресу, значіла безпрецедентный період, котрого позітівны дослідкы і одозвы тырвають до днешніх часів,“ пише Липиньскый.

„Ясне діло, же не вшыткы области жывота на Підкарпатьскій Руси почас 20-ох років подарило ся зревіталізовати і наштартовати в них певны процесы розвитку і просперіты. Меджі проблемы, котры ся в споминанім короткім періоді не подарило вырішыти, бізовно належали безробітность і низка ціна роботы в порівнаню з остатніма частями Чехословацькой републікы, што многораз завершыло ся штрайковыма рухами і выселенецьтвом. Но є треба усвідомити собі шыршы обставины в подобі економічных і соціалных наслідків Першой світовой войны, господарьской крізы 1930-ых років а з тым повязаных страхів наступу радікалізації сполочностей і недовіры в політічны і економічны сістемы через цілу Европу, котры завершыли ся зачатьом далшой світовой войны.“

Рецензентами публікації суть двоми вызначны історіци із Чеськой републікы а Словакії – Ян Ріхлік і Петер Шворц. Книжка вышла вдяка підпорі Фонду на підпору културы народностных меншын.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА