Олена Папуґа: Нашы села пережывають то, што ціла Сербія

Кріза односно пандемії нового тіпу корона вірусу дотулила ся і Сербії. В автномній области Войводина з центром в Новім Саді жыють і Русины, котры у своїм найвешкім селі Руськый Керестур мають і центер свойой єпархії.

Влада приобіцяла людям помочі. Но коли і як реално поможе, нихто не знать, інформовала нашу редакцію Олена Папуґа. Папуґа є депутатков сербского парлемтну і членков Націоналного совіту Русинів у Сербії, што є самосправный орґан сербскых Русинів.

У Войводині є менше хворых

„Каждый день маєме поліцайну годину од пятой годины пополідне до пятой годины рано,“ говорить Папуґа о заказі выдожіня з дому, котре было в Сербії прияте.

Люди над 65 років не сміють нияк выйти з дому, выняток мають лем раз за тыждень, в пятніцю рано. Втогды суть про них встановлены три годины, коли заказ не платить, і то од четвертой до семой годины. О тых людей ся старають добровонльници, котры їм приношають вшытко, што їм треба, накупують про них, докіцня їм ходять выбавльовати справы і в банках.

Позітівным є, же мултіетнічна Войводина, де окрім Сербів жыє і много народностей як Русины, Мадярі, Словаци ці Хорваты, затля не належыть ку найвеце хворотов постиженым областям в рамках Сербії.

„Жытелі Войводины суть дісціплінованы, зато є ту менше хворых. Поліція давать штроф од 500 до 1000 евр, припадно наряджує домашній арешт тым, котры не дотримують поліцайну годину. Но у Войводині є омного менше такых покарань як в решті Сербії,“ інформовала Олена Папуґа.

Наперек тому жертвов хвороты COVID-19 в Сербії уж быв і Русин. „Нултый хворый на корону быв у Чачаку (місто в централній Сербії, позн. ред.). Святковали там 18-ты народенины і на тім святкованю быв чоловік з Італії, котрый быв хворый. Тісяч людей є там теперь в ізолації. Нанещастя вмер 48-річный чоловік з того міста, котрого сын быв на тых народенинах. Мама того, котрый вмер, є з Руського Керестура. Значіть Русин быв першов жертвов короны в Чачаку,“ описує сітуацію сербска депутатка.

В русиньскых селах пережывають то, што ціла Сербія

За словами Олены Папуґы русиньскы села в Сербії пережывають то, што ціла держава. В повинній ізолації суть тоты, котры вернули споза граніць. Якраз за граніцями працує остатні рокы і много Русинів, кедьже економічна сітуація дома є складна. Самоізолація про навернутых тырвать 28 днів і дотримованя ізолації ходить контрольовати поліція

„Нич не фунґує. Фабрикы суть заперты. В Руськім Керестурі ани єдна пріватна фірма, котра выраблять меблі, не робить. Людям є тяжко, бо не діставають выплату. Держава не помагать фірмам, зато ся вшытко заставило. Головно продай. Не фунґують рынкы, на котрых ся продавало,“ говорить Папуґа.

Терплять і русиньскы земледілці, котры мають шалату, молоду цибульку ці ягоды. „Тоты люди то продавали на торгах, котры суть теперь заперты і они не знають, што з тым робити. Орґанізовали продаваня через Facebook. Тому, хто хоче купити, принесуть товар домів.“

Проблема є і з обрабляньом землі, котра давать многым обжыву. Люди подля слов Папуґы мусять мати окреме позволіня од Міністерства земледільства, жебы могли быти на полях по пятій годині пополідне.

„Теперь ся садить кендериця, соя, о два тыждні бы треба было пересаджовати паприґу на полях. Як то буде, то ся не знать. Дотеперь ходили на тоты роботы до Руського Керестура робітници на автобусах із сел околіці. Но а теперь мусить быти іщі і діштанція меджі людми два метры, притім на поле до єдного ґазды приходило і по 20-30 людей.“

Влада поможе, но не знаме коли

Подля Олены Папуґы сербска влада моментално помагать так, же соціално огроженым жытелям забезпечує страву. Докінця і пензістам, котры мають лем свою пензію і нич веце.

„Люди не мають барз грошы. Іщі і фірмы суть заперты, значіть ани выплаты не давають. Тым, котры суть на селі, є дакус ліпше холем в тім, же собі можуть штось посадити в загороді. Людям в квартелях є страшні,“ говорить Папуґа.

За їй словами влада обіцять поміч, но ціла справа зіставать неяснов. „Держава обіцять, же поможе, кедь перейде надзвычайный стан. А коли то буде, то ся не знать. Як поможе? Не бісідує ся. Лем то, же поможе.“

Подля Олены Папуґы бы мала влада помочі фірмам, жебы выплатили холем мінімалну мзду людям, котры теперь не можуть робити. Фірмы то моментално не годны зробити, бо Сербія не освободила їх маїтелів ани од місячных соціалных і здравотных одводів за робітників. Зато фірмы і пропущали, бо не суть в силі платити ани тото.

Школа є онлайн і по русиньскы

Школы в окремых державах з причіны рештрікцій, котры бы мали помочі бороніню пошырьованя корона вірусу суть позапераны і учітелі собі мусять вєдно із школярями звыкати на онлайн навчаня.

„В тім бы єм хотіла похвалити Сербію. Забезпечіла навчаня і в языках народностных меншын, котры мають свої школы. По русиньскы проходить онлайн навчаня каждый день, і то є барз добрі“ говорить сербска депутатка, котра сидить у парламенті за реґіоналну партію Ліґа соціалдемократів Войводины.

Наопак, немило несподівана є з позіції владыкы Ґеорґія Джуджара, котрый є руськокерестурьскым єпархом. Тот ся за їй словами ку цілій сітуацій дотеперь не выразив, не дав жадны інштрукції про віруючіх, докінця ани в русиньскім высыланю телевізії. „Є то катастрофа,“ закінчує Олена Папуґа.

Жрідло фотоґрафії: aktuelno.me

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА