lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
No Result
View All Result

Кошык єст порожній.

lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
No Result
View All Result

Кошык єст порожній.

lem.fm - Радийо Руской Бурсы
No Result
View All Result

Перед сто роками Підкарпатьска Русь дістала першого ґубернатора

Петро Медвідь Петро Медвідь
20. 5. 2020
» З істориі

29-го фебруара 1920-го року была прията Конштітуція Чехословацькой републікы, котра зачала юрідічно діяти о дакілько днів пізніше, 6-го марца. В тій конштітуції находила ся і автономія Підкарпатьской Руси, ку котрій наконець за 1-ой Чехословацькой републікы не дішло.

Но наперек тому Підкарпатьска Русь дістала посаду ґубернатора. За першого быв выменованый Ґриґорій Жатковіч. Стало ся так 5-го мая 1920-го року, од чого минуло точно сто років.

Высокы ідеалы і реаліта

Приятя конштітуції быв важный акт. До того часу ся рядило подля дочасной конштітуції. В новій ся знова потвердили прінціпы, на котрых была републіка од початку будована.

В їй преамбулі, єднако як в америцькій конштітуції, в мені цілого політічного народа чехословацького выголошовало ся, же їй цільом є „укріпити досконалу єдность народа, запровадити справедливы порядкы в републіці, забезпечіти покійный розвиток отцюзнины чехословацькой, быти на благо вшыткых гражданів і забезпечіти благословліня свободы будучім поколіням.“

5-го мая презідент Чехословацькой републікы Томаш Ґарік Масарік выменовав на пропозіцію влады ч. 356 Збіркы законів і наряджінь Ґриґорія Жатковіча дочасным ґубернатором Підкарпатьской Руси, Петра Еренфелда віцеґубернатором і Франтішка Благу адміністратором Цівілной справы.

Хоць автономія Підкарпатя была записана в конштітуції, была і предметом мірного договору з 1919-го року, і выменованя ґубернатора быв лоґічный крок, реаліта была інша.

Досправдовы власти были і по выменованю Жатковіча за ґубернатора в руках чеського урядника, віцеґубернатора Петра Еренфелда. Віцеґубернатор быв прямым надрядженым вшыткым цівілным державным урядам, быв посередником про контакты меджі чехословацьков владов і урядами Підкарпатьской Руси і співпідписовав вшыткы ґубернаторовы акты.

Віцеґубернатор мав і окремы рішучі власти, міг ся в будьякім припаді докликати на владу. Было лем вопросом часу, коли меджі ґубернатором Жатковічом і віцеґубернатором Еренфелдом дійде ку нерішытельным конфліктам, што ся наконець і стало.

Абдікація і далшы ґубернаторы

В марці 1921-го року Жатковіч абдіковав із свойой функції. Скламаный з політінчой сітуації, конкретно з того, же Прага не понаглять з автономійов і ґубернатор є лем ляльков, над котров стоїть чеськый урядник, вернув ся до Споєных штатів Америкы, де жыв і перед выникнутьом републікы. Чехословакію пак безпрестайно крітіковав у многых своїх роботах. „Милосердным“ ку Чехословакії зачав быти знова аж по зачатку 2-ой світовой войны, коли знова вернув ся ку думці, же найліпшов путьов про Русинів, є быти по войні знова в державі з Чехами і Словаками.

Другым за порядком ґубернатором став Антоній Бескид, но тот быв выменованый аж о дакус пізніше, 14-го новембра 1923-го року, і на тій посаді зістав аж до свойой смерти в юні 1933-го року. В роках 1933 аж 1935 быв на посаді ґубернатора чеськый урядник, од 1923-го року віцеґубернатор, Антонін Розсіпал.

Далшым ґубернатором, Од 1935-го року, быв Константін Грабарь. По Мніховскім діктаті го чехословацькый премєр Ян Сіровый одкликав ку дню 9-го октобра 1938-го року і за ґубернатора выменовав Івана Парканія. В тім часі уж ішло о такзвану другу републікы, помніховску. Парканій на тій посаді не быв довго. Меджічасом выникла автомна влада Підкарпатьскоой Руси і якраз премєр автономной влады Андрій Бродій примусив Парканія одыйти з функції.

Пак вже слідовало дефінітівне розбитя Чехословакії, цілкова окупація Підкарпатьской Руси гортійовскым Мадярьском і Друга світова война. Функція ґубернатора ани позіція Підкарпатьской Руси ся по войні вже не обновила.

ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА

ShareTweet

Повязаны дописы

Свящ. Йоан Поляньскій і Методий Трохановскій - товаришы на політичных стежках; знимку удоступнил внук - Александер Трохановскій; фот. архів lem.fm.

Єден з вельох, але найвірнійшых

5. 6. 2025

На Дуклі і у Свіднику суть похованы тісячі вояків

5. 5. 2025
Польковиці 103,8 МHz
Ґорлиці 106,6 MHz

Łemkowie są…

Спомож нас / Wesprzyj nas

  • Ruska Bursa / Руска Бурса
  • Nadawca / Про наше радийо
  • Cyfrowa Biblioteka RB / Діґітальна біблiотека РБ
  • Знимкы
  • Контакт
lem.fm - Радийо Руской Бурсы
Радийо Руской Бурсы
Руска Бурса

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Публикация выражат лем погляды автора/авторів і не може быти принимана як офіцияльне становиско Міністра Внутрішніх Справ і Адміністрациі.
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
© Copyright lem.fm, 2025. Вшыткы права застережены.

No Result
View All Result
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
Manage Consent
To provide the best experiences, we use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us to process data such as browsing behavior or unique IDs on this site. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions.
Functional Always active
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Manage options Manage services Manage {vendor_count} vendors Read more about these purposes
View preferences
{title} {title} {title}