Приступовы шахы

Европска унія офіціално одкрыла приступовы переговоры з Українов. Одкрытя наконець не блоковало ани Мадярьско, і вшытко здає ся быти в повній гармонії, аж так, же намальованя той сітуації бы могло серьйозно конкуровати Райскій загороді од Єроніма Боша. Но дакус помалше з тым опітімізмом.

Лишме теперь думкы о тім, як довго тоты переговоры з Українов будуть тырвати, в Анкарі бы нам о тім знали бісідовати, і ці на їх кінцю буде досправды вступ Україны до европского клубу. Омного веце бы нас мало інтересовати то, як і кым є інтерпретованый вопрос рішіня прав народностных меншын, што належыть меджі условії вступу.

Знаме, же Україна уж і дотеперь вшыткы жаданя односно прав меншын з боку Европы рішыла так, жебы то на око вызерало, же ся рішыть, але реално робила так, жебы вказати, хто є ту дома.

Теперь ся офіціално одкрыли приступовы переговоры і маєме ту высловы Ольгы Стефанішины, україньской віцепремєркы з вопросів европской і евроатлантічной інтеґрації. Тота ся по одкрытю переговорів высловила, же Україна выповнить вшыткых єденадцять пожадавок односно прав меншын, котры положыло на стіл Мадярьско.

Київ за їй словами є приготовленый сповнити і далшы пожадавкы односно прав меншын, котры ся доїднають в рамках діалоґу, як „вклад до взаємного порозуміня, довіры і почливости“ –розумій з Мадярьском.

По перше, медіално ґарантує выповніня пожадавок односно прав народностных меншын чоловік, котрый ся прославив і іншыма высловами. А тоты здалека права меншнын не припоминають.

Віцепремєрка в новембрі 2023-го року, уж на тій посаді, повіла, же на Україні російской меншыны не є, і зато о тім ани не є бісіда з Европсков унійов в рамках приступового процесу, жебы Росіянам ґарантовани їх права. Звернула увагу, же суть лем російскоязычны Українці, але не російска меншына на Україні. Значіть, тяжко вірити такому чоловіку, кедь ґарантує выповніня прав меншын.

По друге, Ольга Стефанішина высловлює ся на тоту тему, як кебы мало іти лем о „взаємне порозумія“ з Мадярьском, най дасть Будапешт покій і не блокує, але не досправды о права меншын. Кебы ся Мадярьско не мішало, та нич бы выповнити не было треба, бо в Бруселі урядників знають здобыти на роль жертвы.

І Україна теперь обіцять выповніня пожадавок – Мадярів. В рамках „взаємного порозуміня“, не в рамках досправдового інтересу хранити меншыновы права.

Но і до того ту маєме іщі позіцію Мадярьска. Шеф мадярьской діпломації Петер Сійярто про медії пояснив, чом Мадярьско зняло вето на приступовы переговоры, і то тым, же його країна домогла ся включіня вшыткых своїх пожадавок до рамків переговорів, і же в тых рамках є ясно вказано, же Україна „мусить вернути Мадярам Закарпатьской области права, котры їм были взяти за остатні рокы“.

І ту є проблема на мадярьскім боці. Бо в словах мадярьского міністра загранічных діл так само чути, як кебы не ішло о права меншын обще. Мадярьску владу інтересують першорядо права Мадярів.

Самособов, на тім не є нич плане, же держава інтересує ся о „своїх“, котры жыють в іншых державах. Але покля бы мало зістати лем при тім, пак треба мадярьскым представителям припомянути, же права меншын не можуть быти екслузівным пакликом про выбраных, але же мусять платити обще.

І навспак, кедь не мають народностны права вшыткы, пак не мож раховати з тым, же ся не возьмуть і тым, котры їх днесь мають.

Україна з Мадярьском уж довгый час грають приступовы шахы. І вдяка реалному неінтересу, вдяка тому, же іншы країны Унії як кебы не хотіли реално видіти проблемы народностных меншын на Україні, і лем сліпо підтримують інтеґрацію, проблема прав народностных меншын орізала ся якбы лем на мадярьскый фокус і права Мадярів.

І Україна теперь обіцять выповніня пожадавок – Мадярів. В рамках „взаємного порозуміня“, не в рамках досправдового інтересу хранити меншыновы права. Но і кедь ся зістане лем при такій інтерпретації меншыновых прав на Україні, пак то не може скінчіти іншак – лем злі.

Русины бы мали думати на то, жебы сьме не были „вышахованы“ з той гры. І кедь є моментално лем в Будапешті дяка на то, жебы холем штось меншынам ґарантовати, не рахуєме меджінародны інштітуції, котры гейбы за тым стоять і пак їх Київ обманить, потім є вопрос, ці русиньскы самосправны орґаны в Мадярьску не мають быти тоты, котры задуркають на двері владного кабінету, жебы ся припомянути.

І вєдно з тым припомянути і в Будапешті, же права народностных меншын мають быти общі, а не ексклузівны.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Фото: Pixabay.com.