Про меншыновы языкы на конференциі в Катовицях

Кінцьом червця/юнія т.р. в Катовицях буде проходил VI Світовий Конґрес Польоністів під гаслом: Польоністика на початку XXI ст. Діаґнозы. Концепциі. Перспективы. Конференцийны выступліня зосереджати будут ся головні на проблемах звязаных з польскым языком, але буде пару панелів, якы можут заінтересувати хоснувателів меншыновых языків, якым в Польщы являт ся лемківскій язык.

Єден з панелів посвячений буде стрікте реґіональным та меншыновым языкам, а названий єст: Реґіональны та меншыновы языкы: політичны імпліфікациі, кодифікациі і структуральны аспекты. Панель вести будут проф. др Ґерд Гентшієль з Університету Ольденруґ в Німцях і проф. др Мотокі Номачі з Універститету Гоккаідо в Саппоро в Японіі. Участниками панелю будут проф. Ролянд Марті (Університет дес Саарлядес з Німцях), др габ. Ева Міхна (Ягайлоньскій Університет) і др габ. Томаш Віхеркєвич (Університет Адама Міцкєвича з Познані). Др габ. Міхна і др габ. Віхеркєвич, окрем наукового заниманя ся меншынами, сут тіж експертами меншыновой стороны при Спільній Комисиі Уряду та Етнічных і Нацийональных Меншын. Др габ. Ева Міхна специялізує ся русиньскым нацийональным рухом в Польщы і поза єй границями з пункту виджыня социйолоґіі і політолоґіі. Панельова дискусия вчас конґресу занимала буде ся станом свідомости про зменьшаня ся кількости языків на світі. Обвинят ся за тото головні процес ґльобалізациі. Одворотным до него процесом єст видочна в Европі реґіоналізация і звертаня увагы на малы языкы, а особливо языкы меншын і реґіональны языкы, якых статут протягом остатніх десяток років змінил ся, або в декотрых державах стремит ґу тому. Приміром єст кашебскій язык, якій завядкы офіцийно приданому статусови реґіонального языка дає його хоснувателям ріжны права і свободы, записаны в законах. Буде тіж бесіда про істнуваня потенцияльного політичного конфлікту медже реґіоналізацийом і реґіональныма языками та языками нацийональных меншын з єдной страны, а з другой – народовыма державами і іх урядовыма языками, якы можут выперати місцевы діалекты. Конфлікты такы можут мати ріжны формы. Піднимана буде м.ін. тема кодифікациі меншыновых ци реґіональных языків, котра для малых ґруп часом постерігана єст як дашто ненатуральне, або, з огляду на зверха вводжены принципы – чуже. Дискутанты застановлят ся над квестийом окрисланя, ци два языкы сут ріжныма, ци єден єст лем діалектом другого.

Хоснувателів русиньского языка, якы переважно сут білінґвальны, а іх другым языком єст язык державы, в якій жыют, заінтересувати може наступний з панелів – про ґлоттодидактику. Його ведучым, попри проф. Естері Чой з Університету Ганкук з Полудньовой Кореі, буде проф. др габ. Владислав Міодунка з Ягайлоньского Університету. Проф. Міодунка то языкознавця і узнаний в цілым світі науковец з обшыри ґлоттодидактикы, на антені радия ЛЕМ.фм был гостьом в проґрамі Пропаґанда і выповідал ся м.ін. на тему невчыня лемківского языка през Лемків своіх діти, бесідувал про тото, што нам дає язык, яку має вартіст і хто го повинен вчыти. На конґресовым панели буде дискусия про вельоязычніст а меджекультурову комунікацию і про дидактику велоязыковости.

Ведучым панелю про ентолінґвістику буде проф. др габ. Єжы Бартміньскій з Університету Мариі Курі-Склодовской в Люблині, якого публикациі являли ся тіж в Річнику Руской Бурсы. Панель мат приближыти участникам Конґресу проблематику етнолінґвістикы, называной культуровом, або анторполоґічно-култьуровом лінґвістиком. Язык свідчыт о людях, котры ним бесідуют і будує іх культурову достоменніст. В етнолінґвістиці іде о такє постеріганя языка, якє веде до познаня чловека, бесідуючого тым языком, познаня його виджыня реальности і ментальности. Етнолінґвістика єст звіданьом о тото, в якій спосіб формуваний, зафіксуваний і передаваний єст образ світа при помочы хоснуваного языка. Хоц зачынаючым пунктом панелю буде презентация успіхів польской етнолінґвістикы, то буде то нагода до шыршой дискусиі про языковий образ світа, а панелисты спрібуют вказати, же ентолінґвістичны досліджыня помагают діаґнозувати джерела непорозумлінь і перешкід в соспільній комунікациі та помагают осігати порозумліня через державны, нацийональны і культуровы границі.

Конґрес буде проходил од 22. до 25. червця/юнія т.р на Шлезскым Університеті в Катовицях.