Рада штатістів

В меджірезортнім припомінковім процесі ся вже знайшла пропозіція штатуту Рады влады Словацькой републікы про народностны меншыны, котра бы мала вычеряти народностный выбор і дати меншынам высшу і силнішу позіцію, позіцію прямого порадного орґану влады. Но знова ся вказує, же посилнити має головно єдну меншыну.

В юлі ся на засіданю Выбору про народностны меншыны і етнічны ґрупы Рады влады Словацькой републікы про людьскы права, народностны меншыны і родову рівность представителі меншын дізнали, же то, што обіцяла влада перед презідентьскыма выборами, коли мадярьска партія Аліанція підпорила презідентьского кандідата Петра Пеллеґріні, платить.

Заникне меншыновый выбор, і меншыны дістануть окрему Раду влады Словацькой републікы. Луксус. Вертаме до того, што сьме вже в минулости мали.

Як на засіданю выбору повів його председа і єдночасно уповномоченый влады про народностны меншыны Акош Горонь, почас літа мав його уряд выпрацовати штатут новой рады, і в септембрі бы тото мало іти на схваліня. Значіть, десь в септембрі бы рада мала і выникнути.

Фактом є, же уповномоченый почас посліднього засіданя не знав повісти близшы детайлы о тім, як властно тота рада буде фунґовати, як буде покликана і так далше. Но так само обіцяв, же почас літа буде членам выбору загнана пропозіція штатуту, жебы го представителі меншын, іщі все членове меншынового выбору, котрый заникне аж выникнутьом рады, могли припомінковати.

Почас літа дочекали сьме ся фотбалового шампіонату і олімпіады, але пропозіції штатуту на припомінкованя сьме ся не дочекали. Аж теперь, на куртый час, до 18-го септембра, є пропозіція онлайн публікована в рамках меджірезортного припомінкового процесу.

Самособов, многы статі даного штатуту суть „повинный танець“, котрый там мусить быти, і они мало одрізняють ся і од штатуту меншынового выбору. Там малошто мож припомінковати. Но предсі лем там мож найти нову математіку, котра бы собі заслужыла довшу діскусію.

Почас літа дочекали сьме ся фотбалового шампіонату і олімпіады, але пропозіції штатуту на припомінкованя сьме ся не дочекали.

В дотеперішнім выборі мала мадярьска меншына пятьох членів, ромска штирьох, русиньска трьох, україньска і чеська по двох, і решта меншын мала по єднім членови. Уж теперь то была сітуація, же кедь ся доїднали три найвекшы меншыны і здобыли холем єден голос од представителя далшой меншыны, выграли голосованя і просадили собі своє.

І кедь ся о зміні кількости представителів за окремы меншыны у новій раді на засіданю выбору не бісідовало, реалность є інша.

В пропозіції, котра была публікована, ку зміні доходить. А то лем в єднім припаді. Мадярьска меншына, котра має і позіцію уповномоченого, подля штатуту рады має мати по новому аж сім членів. Но і то є дакус проблема.

По перше, кедь хочеме наново перероздільовати мандаты, наприклад і на основі резултатів списованя людей, пак є релевантным вопросом, чом іщі все мала бы мати україньска меншына двох представителів, а чом наприклад не дістануть двох Німці.

По друге, покля знова має мадярьска меншына думати лем про себе, пак є вопрос, на чім хочеме як меншыны співпрацовати.

Но і по третє, таке нове перерозділіня мандатів у раді не посилнює лем мадярьску меншыну іщі веце, але і цілково великы меншыны, котры знова будуть годны, покля дійдуть ку даякому компромісу, вырішовати без малых меншын.

Выникнутя рады є за пересвідчіньом автора коментаря добрый крок. Але знова наразив на амбіції єдной меншыны, котра, хоць є найвекшов, не може думати лем за свої інтересы, а мусить розуміти, же выбор або рада мусить быти голосом вшыткых меншын.

Посилньованя лем свойой позіції, а з тым повязане посилньованя позіції векшых меншын, може скінчіти так, же малы меншыны, іщі веце як дотеперь, будуть в тім орґані лем пасівны штатісты.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Pixabay.com.