RTVS і СНМ ся за проблематічну релацію оправдали. Телевізія єй вже зняла з архіву на сайті

„Русиньска і україньска народность не суть тотожны,“ написав у середу 13-го юла 2022-го року на своїм офіціалнім сайті на сіті Facebook уповномоченый влады Словацькой републікы про народностны меншыны Ласло Буковскый.

Коментовав тым стрічу, котра одбыла ся якраз в тот день у владнім готелі Bôrik в Братіславі, і котру скликав на основі повіріня членів Выбору про народностны меншыны і етнічны ґрупы за русиньску народностну меншыну Петра Медвідя і Мілана Яна Піліпа.

Представителі Русинів на ній рішыли з представителями Радія і телевізії Словакії (RTVS) і Словацького народного музея (СНМ) одвысыланя релації S úsmevom po Slovensku III із дня 9-го юна того року, в котрім одзвучали тверджіня, якы спохыбнюють існованя русиньского народа і його културы.

Сміх через слызы

Хоць телевізный серіал має назву S úsmevom po Slovensku (З усміхом по Словакії), релація зо зачатку юна была про Русинів скоріше сміхом через слызы.

В тім проґрамі выступаючі навщівили і Словацькый народный музей – Музей україньской културы у Свіднику. В релації бісідовали і з Іветов Василенковов, робітничков спомянутого музея. В релації наприклад одзвучало, же деревяны храмы суть верьхом архітектуры „Русинів-Українців“, пак на звіданя модераторкы Яны Ковалчіковой, ці має русиньска і україньска култура много сполочного, робітничка музея одповість, же русиньска і україньска култура є єдно і тото саме.

Одвысыланя проґраму стрітило ся з великов волнов неволі з боку Русинів жыючіх на Словакії, котры жадали представителів Русинів через Округлый стіл Русинів Словакії (ОСРС), жебы рішыли дану проблему.

ОСРС выдав 13-го юна офіціалну пресову справу, в котрій, окрім іншого, жадав оправу і оправданя за одвысыланый проґрам як з боку RTVS, так з боку СНМ – державных інштітуцій, котры бы як першы мали дбати о то, жебы ся не порушовали права народностных меншын.

По згоді в ОСРС так само на засіданю народностного выбору дня 16-го юна членове за русиньску меншыну вєдно із председом выбору – Ласлом Буковскым, прияли одсуджуюче узнесіня а Буковскый быв повіреный зорґанізовати стрічу представителів Міністерства културы, СНМ і RTVS з представителями русиньской меншыны в штонайскорішім часі.

RTVS зняла проґрам зо сайту іщі перед засіданьом

На округлім столі ку тій темі, котрый вів уповномоченый Буковскый, были за русиньску меншыну участны Петро Медвідь – член народностного выбору, і Петро Штефаняк – заступник члена народностного выбору а єдночасно председа Округлого стола Русинів Словакії.

За RTVS пришли на робочу стрічу Антон Шулик, котрый є директором Секції проґрамовых служеб Словацькой телевізії, драматурґ RTVS Павел Хованець, а так само Даніел Данґыл і Мартін Фрімер з продукчной компанії Noemo, котра серіал S úsmevom po Slovensku про RTVS выраблять.

Делеґацію Словацького народного музея вів ґенералный директор Браніслав Паніс, далше быв участный намістник ґенералного директора про одділіня комунікації Йозеф Беднар, директор СНМ – Музея україньской културы у Свіднику Ярослав Джоґанік, і за Міністерство културы пришов Радослав Раґач, котрый є ґенералный директор Секції културной дідовизны на данім резорті.

Фактом є, же представителі RTVS і продукчной компанії, котра серіал выраблять, пришли на стрічу з тым, же вже абсолвовали пораду в рамках RTVS, споминаны хыбы собі признали і часть з 9-го юна зняли з архіву на вебстайті Радія і телевізії Словакії.

На стрічі выразили жаль над выникнутов сітуаційов і оправдали ся представителям русиньской народнотной меншыны. Ґарантовали, же то з їх боку не быв замір, но была то драматурґічна хыба, котру собі не усвідомили, кедь стригали релацію до фіналной верзії.

Так само приобіцяли публічне оправданя за одвысыланя даной релації. До архіву і повторінь ся релація верне аж втогды, кедь будуть проблематічны высловы о Русинах выстрижены, з тым, же представителі Русинів дістануть допереду релацію на контролю.

Представителі RTVS на округлім столі так само інформовали, же забезпечать приятя такых кроків, жебы в будучности подібны сітуації не выникали. RTVS буде занимати ся і обсягом іншых форматів в радію і телевізії, жебы не приходило до того, же русиньска меншына презентує ся у высыланю як україньска меншына.

Так само было Русинам пропоноване, жебы RTVS створила простор в рамках свого высыланя про реалізацію діскусного проґраму на тему минулости і сучасности русиньской народностной меншыны і україньской народностной меншыны.

Музей офіціално вызнавать 13 меншын

На робочій стрічі оправдав ся посередництвом ґенералного директора Браніслава Паніса і Словацькый народный музей, котрый так само выразив жаль на выникнутов сітуаційов в повязаню з высловами кураторкы Музея україньской културы в споминаній релації.

Паніс підкреслив, же становиско Словацького народного музея є ясне – вызнавать 13 державов признаных народностных меншыны, окрему русиньску і окрему україньску народность. Музей буде публіковати своє офіціалне оправданя на своїм вебсайті, в рамках котрого так само буде написане, же СНМ вызнавать існованя двох окремых народностных меншын – русиньской і україньской, як і їх окремой културной дідовизны.

В будучности так само хоче СНМ забезпечіти, жебы подібны сітуації не выникали. Паніс на стрічі бісідовав о нуловій толеранції на такы высловы.

Округлый стіл Русинів Словакії вєдно з членами народностного выбору за русиньску меншыну планує далшы робочі стрічі з представителями Міністерства културы Словацькой републікы і Словацького народного музея, жебы рішыти русиньскы артефакты, якы до днешнього дня суть в збірковім фонді СНМ – Музея україньской културы у Свіднику.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА