lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
No Result
View All Result

Кошык єст порожній.

lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
No Result
View All Result

Кошык єст порожній.

lem.fm - Радийо Руской Бурсы
No Result
View All Result

Спільнота памяти – Явожно, лаґєр двох тоталітаризмів

Демко Трохановскій Демко Трохановскій
1. 5. 2017
» Вісти

По Чертіжным, де была служена панихіда за жертвы траґічной Акциі Вісла, ґорлицкій Рускій Бурсі і науковій конференциі на Ягайлоньскым Університеті в Кракові, лемківскы упамятніня 70. річниці русинькой ґеєнны перенесли ся до Явожна – місця, в котрым для деякых выселенців скінчыла ся Акция Вісла, спочываючых доднес деси в пісках соснового ліса, місця, де были без прокураторского наказу поневолены люде, котрых комуністичны власти не лем обдерли з чести, але і при нагоді заперли на долгы місяці в траґічных бытовых обставинах, припоминаючы, же кєд дахто повіст, што ту проходило, ачий пяте поколіня буде з того терпіло.

Явожняньскій лаґєр называний єст лаґром двох тоталітаризмів. Перед тым, як трафили до нього м.ін. Лемкы, котры здавали ся комуністичным властям найбарже підозрены в своій невинности, был то підодділ гітлерівского лаґру, знаного в цілым світі під німецком назвом Аушвіц. Комуністы, котры силами Червеной Арміі такой два з половином рока перше освободили од гітлерівців місце смерти мілийонів Жыдів, Циґанів, та вельох інчых народів, рішыли схоснувати го в тій же ціли. З том ріжницьом, же од 1947 рока мали там быти Лемкы, Украінці і інчы выселенці…


Недалеко давного Центрального Лаґру Працы поставлене было шатро, а обшыр, де проходили явожняньскы упамятніня Акциі Вісла, занята была великым чыслом люди – орґанізаторами, делеґациями Русинів з Польщы, Мадяр, Словациі і ЗША, жытелями Явожна, представниками локальных власти (містецкых і воєвідскых), представниками шлезской меншыны, представниками декотрых політичных партий та медий. Стріча як раз в Явожні не была замірена на долгы промовы, зато і до короткых лем выступлінь приступили др габ. Олена Дуць-Файфер (од імене головного орґанізатора – Стоваришыня Лемків), віцепрезидент Явожна – Тадеуш Качмарек, Генрик Мерцік – член заряду шлезского воєвідства, Анджей Стефаньскі – од імене Омбудсмана Польской Республикы Адама Боднара, і Моніка Роса – посланка партиі Новочесна.

Але не промовы были в тым місци найважнійшы. Хоц орґанізаторы зрыхтували специяльне місце до выступлінь, і так вшытко зосередило ся попри памятнику, на котрым видно інскрипцию в трьох языках – по лемківскы, по польскы і по анґлицкы:

Вязненым і страдавшым // в лаґрі в Явожні // в наслідстві акциі «Вісла // Лемкам // 29 квітня 2017 рока – Потомны

То перший раз, коли в Явожні на камінным монументі споминат ся о Лемках. Хоц стоіт уж пару памятників в сосновым лісі, підписаных в вельох языках, то вшыткы доцяп поминяют лемківскы жертвы комуністичного террору. Міцно підкрислити треба, же памятник, котрий споминат лемківскы жертвы явожняньского лаґру, то велика заслуга діянь і спілпрацы помежде др габ. Оленом Дуць-Файфер і локальныма властями – то тіж знак, же може сучасний світ дозріват помалы до того, жебы не смотріти лем на «політичну поправніст», фурт допущаючы пошырюване украіньскыма середовисками замірене елімінуваня Лемків-Русинів з публичного простору.

В траґічным для Лемків місци вызвучал пак лемківскій гымн «На Лемковині» (сл. Іван Русенко, муз. Ярослав Трохановскій), котрий спонтанічно одспівали присутны Лемкы. Хоц текст гымну был написаний іщы перед Явожном, його слова ідеально вписували ся в тото місце і в тот час: «На Лемковині і в Талергофі, невинна кров пролята…», понеже істория – в тым примірі НА ЖАЛЬ – катулят ся як колесо. І ту – невинно, і ту – кров пролята, і ту – не за своі гріхы…

На фоні гымну офіцияльно одкрыто памятник. Памятник жертвам явожняньского лаґру, лаґру двох тоталітаризмів.


В Явожні были іщы два пункты. Найперше, в короткій словно-музычній інсценізациі выступил дівочий дует, співаючы смутну пісню о выселіню, были прочытаны вершы, навзязуючы до тых траґічных подій сперед сімдесятьох років. І іщы єден доказ на тото, же дашто ся змінят – Адриян Рамс з Музею Міста Явожно повюл присутных по місцях давного Центрального Обозу Працы і по просторах музею, підкрисляючы, же і Лемкы, выганяны зо своіх одвічных земель, по дорозі на чужыну были ту поневолены і гынули в тым траґічным місци.

Макєта бараку в Центральным Лаґрі Працы в Явожні
Розміщыня бараків в Центральным Лаґрі Працы в Явожні
ShareTweet

Повязаны дописы

Сумар дня на 12. мая 2025 р.

12. 5. 2025

Справа підручників для меншын

12. 5. 2025
Польковиці 103,8 МHz
Ґорлиці 106,6 MHz

Łemkowie są…

  • Ruska Bursa / Руска Бурса
  • Nadawca / Про наше радийо
  • Cyfrowa Biblioteka RB / Діґітальна біблiотека РБ
  • Знимкы
  • Контакт
lem.fm - Радийо Руской Бурсы
Радийо Руской Бурсы
Руска Бурса

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Публикация выражат лем погляды автора/авторів і не може быти принимана як офіцияльне становиско Міністра Внутрішніх Справ і Адміністрациі.
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
© Copyright lem.fm, 2025. Вшыткы права застережены.

No Result
View All Result
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
Manage Consent
To provide the best experiences, we use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us to process data such as browsing behavior or unique IDs on this site. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions.
Functional Always active
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Manage options Manage services Manage {vendor_count} vendors Read more about these purposes
View preferences
{title} {title} {title}