Сумар дня на 5. вересня/септембра 2023 р.

Приносиме вам сумар медияльной ґрупы ЛЕМ.фм+ на ден 5. вересня/септембра 2023 р.

Польща мусит приняти барже «проактивный» і «уструктуризуваный» підхід до промуваня реґіональных або меншынвых языків

Як подала в комунікаті Рада Европы, подля Комітету Експертів в Польщы потрібны сут дальшы намаганя в обшыри хоснуваня реґіональных або меншыновых языків. За Комітетом Експертів, котрый моніторує дотримуваня Европейской карты реґіональных або меншыновых языків Рады Европы (рапорт з 31. серпня/авґуста тр.), Польща мусит приняти барже «проактивный» і «уструктуризуваный» підхід до промуваня реґіональных або меншынвых языків. Хоцкы польскє законодавство дає рамкы для хоснуваня тых языків в такых дисциплинах як едукация, адміністрация, медия, культура, а польскы власти запевняют фінансове попертя діянь і ініциятив в языках обнятых картом, то з рапорту выникат, што істнуют значучы бракы в імплементуваню карты, котра в Польщы вошла в жытя в 2009 р. і тыкат 14 языків, в тым лемківского языка. Комітет вказал м.ін. на очывидны неґативны консеквенциі зменшыня годин вчыня меншынового німецкого языка і зарекомендувал скасувати тото рішыня. Звернул тіж увагу, што едукация в меншыновых языках часто є вынятком, більшіст бо языків вчена єст лем як предмет, а і в тых припадках часто бракує продолжаня едукациі – од передшколя до середньой школы, бракує тіж учытелів і підручників. Звернено увагу і на утруднене хоснуваня меншыновых языків в адміністрациі і брак присутности меншыновых языків в державных медиях – лем пару языків єст доступных в приватных медиях. Полный рапорт мож чытати на сайті Рады Европы.

Праздник св. священномученика Максима Ґорлицкого

Припоминаме, што православна Парохія в Ґорлицях просит до участи в торжественных богослужынях з нагоды дня памяти священномученика Максима Ґорлицкого, якы будут проходити днес і заран, 5. і 6. вересня/септембра в катедральній церкви св. Тройці в Ґорлицях. Днес о 17.00 год буде служена всеночна, а заран, в ден свята, служены будут дві Літургіі – перша о 6.00 год., дальше о год. 8.30 буде чытаный акафист перед мощами св. Максима, а по привитаню прибывшых єрархів служена буде головна Божеска Літургія.

Історичный крок Мукачівской грекокатолицкой єпархіі

Недавно інформували сме, што од 1. вересня/септембра грекокатолицкы вірны в Польщы перешли на тзв. новоюлияньскій календар, тзн. постійны праздникы будут празднувати подля григорияньского календаря, але рухомы останут по старому. Календар од 1. вересня/септембра мінила і Мукачівска грекокатолицка єпархія, не на новоюлияньскій, але на григорияньскій календар. Значыт тото, же за новым стильом святкуют ся як рухомы, так і нерухомы праздникы. Мукачівска єпархія, котра є церквом свого права, є єдином церквом на териториі Украіны, котра перешла на григорияньскій календар. З нагоды того історичного кроку владыка Ніль Лущак, апостольскій адміністратор єпархіі, выдал пастырскє писмо, в котрым пояснят історию календарной реформы і припоминат што 95% вірных підтримало перехід на новый календар. Владыка ґарантує, же тоты парохіі, котры векшыном голосів остали при юлияньскым календарі, будут одправляти богослужыня так, як то робили дотепер. Веце в статіі на нашым портали.

Вмер русиньскій діяч Ян Калиняк

Як поінформувал председа Окресной орґанізациі Русиньской Оброды в Свиднику Мілош Стрончек, в неділю 3. вересня/септембра тр. по долгій хвороті вмер Ян Калиняк – русиньскій етноґраф, активіста, культурно-общественный діяч. Ян Калиняк был серед найактивнійшых люди русиньского возродного руху на Словациі по 1989 році, стоял при основаню вызначных русиньскых орґанізаций. Вмер маючы 76 років. Про жытя і доробок Яна Калиняка прочытате в дописі на нашым портали.