Światowy Kongres Rusinów otrzymał odpowiedź od OBWE i оd UE. Sprawa Rusinów nabiera tempa

Światowy Kongres Rusinów (ŚKR) wspiera Ukrainę w staraniach o członkostwo w Unii Europejskiej, zwracając jednocześnie uwagę na kwestię nieuznania Rusinów jako odrębnej mniejszości narodowej w Ukrainie oraz brakujących praw dla tej społeczności.

W związku z tym Kongres wystosował pisma do różnych europejskich instytucji i organizacji, wzywając Ukrainę, już na etapie procesu eurointegracji, do uznania praw Rusinów do samostanowienia.

Podczas obrad Światowej Rady Rusinów, organu Światowego Kongresu Rusinów, przewodniczący Sztefan Laviniec poinformował, że niedawno otrzymano odpowiedzi na wysłane wcześniej pisma. Pierwsza z nich pochodzi od Wysokiego Komisarza Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie ds. Mniejszości Narodowych, druga przyszła z Brukseli, od Rady Europejskiej.

Przed Komisją Wenecką

Jak już wcześniej informowaliśmy, przedstawiciele Światowego Kongresu Rusinów razem z przewodniczącym Kongresu Sztefanem Lavincem w kwietniu br. rozmawiali z członkami Komisji Weneckiej. Komisja w tamtym okresie zajmowała się analizą ustawy o mniejszościach narodowych w Ukrainie.

Spotkanie z Komisją Wenecką odbyło się z polecenia przewodniczącej Komisji Europejskiej, Ursuli von der Leyen, i miało charakter zdalny. Wideokonferencja była odpowiedzią na list Światowego Kongresu Rusinów (ŚKR) skierowany do słowackiego premiera Eduarda Hegera, przesłany do wiadomości prezydentki Republiki Słowackiej Zuzany Čaputovej i szefowej KE.

Podczas rozmowy z Komisją Wenecką Rusini przedstawili pięć postulatów. Po pierwsze – Ukraina musi uznać Rusinów Karpackich za odrębną narodowość i mniejszość autochtoniczną, a zgodnie z umowami międzynarodowymi, które Ukraina podpisała – powinna ona przyznać tej mniejszości narodowej pełnię praw.

Po drugie, podczas najbliższego spisu powszechnego Ukraina ma umożliwić swoim obywatelom zapisanie się w oficjalnych formularzach jako Rusini Karpaccy. Po trzecie, Ukraina ma wpisać Rusinów Karpackich na listę rdzennych narodów Ukrainy. Po czwarte, Ukraina musi przestrzegać zobowiązań, które wynikają z Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych.

I po piąte, Ukraina musi zlikwidować „Plan kroków do rozwiązania problemów Ukraińców-Rusinów” przyjęty 7 października 1996 r. Według słów przewodniczącego ŚKR Sztefana Lavinca, ów plan nie zagraża wyłącznie Rusinom Ukrainy, ale też rusińskim społecznościom z innych państw.

Przedstawiciele Komisji Weneckiej po dyskusji z reprezentantami Rusinów orzekli, iż nie są kompetentni, żeby rozstrzygnąć zgłoszone na spotkaniu problemy, i zalecili zwrócenie się do Rady Europy.

Przewodniczący Światowego Kongresu Rusinów skierował swoje pismo również do innych europejskich organizacji, celem rozwiazania problemów rusińskiej mniejszości w Ukrainie.

Pismo od Wysokiego Komisarza OBWE ds. Mniejszości Narodowych

W drugiej połowie czerwca przyszła odpowiedź od Wysokiego Komisarza Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie ds. Mniejszości Narodowych Kajrata Äbdyrachmanowa.

Poinformował on, iż jego urząd współpracuje z ukraińskimi organami na rzecz wzmocnienia ram legislacyjnych i konstytucyjnych w zakresie praw mniejszości narodowych, i podkreślił, że ​​kwestia praw narodowych jest jedną z kluczowych.

Komisarz podał, że z zainteresowaniem zapoznał się z informacjami, które znalazły się w piśmie od Światowego Kongresu Rusinów, i wyraził chęć kontynuowania rozmów. Zaproponował bezpośrednie spotkanie przedstawicieli ŚKR z członkami jego zespołu, ci zaś będą go na bieżąco informować o sprawie.

Odpowiedź przyszła także z Brukseli

Na polecenie Charles’a Michela, szefa Rady Europejskiej, odpowiedź przysłała także szefowa ukraińskiego oddziału Dyrekcji ds. Europy Wschodniej i Azji Środkowej Petra Gombalova.

Jak pisze Gombalova, prawa członków mniejszości narodowych są centralnymi i fundamentalnymi wartościami Unii Europejskiej oraz częścią kryteriów kopenhaskich (kryteriów przystąpienia), które muszą być spełnione, aby kraj wstąpił do Unii Europejskiej.

„Przyjmujemy do wiadomości wasze obawy” – czytamy w odpowiedzi. Bruksela będzie nadal uważnie śledzić dialog z przedstawicielami mniejszości narodowych w Ukrainie i wszystko, co dotyczy odpowiedniej legislatywy.

Petra Gombalova informuje też, że Bruksela będzie nadal monitorować wdrażanie ukraińskich ustaw dotyczących praw mniejszości narodowych, a także regulacji prawnych na szczeblu miejskim i regionalnym.

Sprawa nabiera tempa

Widać wyraźnie, że po latach stagnacji sprawa Rusinów nabiera tempa. Instytucje europejskie, w odróżnieniu od Kijowa, nie ignorują dążeń Rusinów do uznania ich w Ukrainie.

Jak podał przewodniczący Światowego Kongresu Rusinów: „otrzymaliśmy konkretne odpowiedzi i nawiązaliśmy konkretne kontakty, które umożliwią nam dalszą współpracę w celu rozwiązania problemu”. Sztefan Laviniec planuje przedstawić postępy w sprawie podczas zbliżających się obrad Światowego Kongresu Rusinów. Te odbędą się w sierpniu tego roku w Nowym Sadzie w Serbii.

Przewodniczący chce również przygotować punkt rezolucji, który będzie odnosił się do wyników ostatnich działań, a także przygotować się do kolejnych kroków oraz spotkań z przedstawicielami instytucji i organizacji europejskich.