8-го мая собі і в многых містах на Словакії припоминали День вітязства над фашізмом. Міджі такы міста належали і русиньскы Міджілабірці ці Свідник. Споминкова подія проходила і на прямо Дуклі. Як раз у Свіднику, котрый є центром реґіону, якый быв позначеный найтяжшыма боями при освободжованю бывшой Чехословакії, в котрім бойовав і Чехословацькый армадный корпус ґеенерала Людвіка Свободы, в котрім другов найвешков народностьов были Русины, святкованя мало духовный і културный характер.
Панахіда коло памятника
Коло памятника совітьской армады у Свіднику, де є похороненых веце як 9000 вояків была одслужена панахіда за помершых. Панахіду одслужыв парох православного приходу у Свіднику Ян Совіч. Совіч про словацькый денник Korzár повів, же коло памятника стрічають ся віруючі шторік. „Днесь сьме ся ту зышли, мы православны духовны з віруючіма, жебы собі припомянути памятку тотых павшых вояків, котры положыли свої жывоты за нашу свободу. Коло того історічного памятника суть похоронены російскы вояци, котры пришли, жебы войовати за нашу будучность, за нашу свободу,“ повів Совіч. Православны віруючі так само были участны і на пєтній події на Дуклі.
Dukla Destination приготовила културный проґрам
Орґанізація Dukla Destination, котра зъєдинує субєкты, котрым залежыть на розвитку реґіону під Дукльов і актівно пропаґує вартости той дестінації, на недільне пополідне од другой годины приготовила в кіносалі у Свіднику културный проґрам, котрый быв так само приготовленый із наґоды Дня вітязства над фашізмом.
В рамках святочной академії выступили Тріо Тропарь, школярі зо Свідника, Стропкова, но і далшы гості проґраму. Модератором святочной академії із нагоды 71-го юбілею закінчіня Другой світовой войны быв актор Театру Александра Духновіча в Пряшові, Свідничан Михал Ільканін.
Новый інформачный центер і сайт
Почас того вікенду актівісты орґанізації Dukla Destination не приготовили лем святочный проґрам. У Свіднику быв завдякы той орґанізації одкрытый і новый інформачный центер, котрый має служыти турістам, котры теперь на єднім місці найдуть вшыткы інформації о реґіоні.
„По довгім часі сьме у Свіднику одрыли інфоцентер. Є то веце-менше інформачна канцеларія, котра бы мала підпорити розвиток турістічного руху в нас, і дакус ближе ся дістати к турістам, котры бы ся хотіли зорьєнтовати у реґіоні. Є то репрезентачне місце, на котрім турісты дістануть вшыткы інформації,“ повів актівіста і містьскый депутат у Свіднику Ян Гірчко.
Подля Гірчка край під Дукльов має што понукнути навщівникам, бо є то реґіон позначеный двома світовыма войнами, суть в нім деревяны церьковці, із котрых суть дакотры записаны до Списку світовой културной дідовизны УНЕСКО. Гірчко спомянув, же актрактівностьов реґіону є і знамый фолклор.
В рамках проєкту орґанізації Dukla Destination є і выбудованя інтернетового порталу www.dukladestination.com, котрый буде служыти як актівный інтернетовый проводник реґіоном. Сайт іщі не є функчный, но уж теперь собі на нім можете посмотрити „трейлер“, котрый має рекламовати край під Дукльов.
Підкреслює ся веце, як минулый рік
Хоць округлый юбілей закінчіня Другой світовой войны і вітязства над фашізмом припомянули сьме собі минулый рік, в словацькых медіах і на політічній сцені тема вітязства над фашізмом тот рік резонує дакус веце.
Може зато до великой мірі і радікалный наступ ултраправіцьовой екстремістічной партії Маріяна Котлебы під назвов Kotleba – Ľudová strana naše Slovensko, котра має по марцовых парламентых вольбах 14 мандатів у словацькім парламенті. Котлеба ся нераз выразив своїм обдивом ку фашістічному презідентови словацького войнового штату, котрый быв сателітом Гітлера, Йозефови Тісови. Почас святковань Словацького народного повстаня в центрі повстаня, в Баньскій Быстріці, уж як баньскобыстріцькый жупан вывісив на уряд Баньскобыстіцького самосправного краю чорный флаґ і повів, же повстаня є найсмутнішый пункт словацькой історії. Так само повстаня означів за ганьбу.
І зато ся міджі політіками і в медіах на Словакії все веце говорить о значіню боя проти фашізма і вітязства над ним. Словацька верейноправна телевізія наприпклад на 8-го мая приготовила шпеціалне выданя свойой політічной релації O 5 minút 12, котре было із Музею Голокавсту в Середі, якый має свої просторы в бывшім концентрачнім лаґрі. Міджі гостями релації была і жыдівска жена, котра пережыла Голокавст, пізніше знама словацька акторка Далма Шпітцерова, ці словацькый презідент Андрей Кіска, котрый підкреслив, же ниґда не привітать у презідентьскім палаці чоловіка, котрый бісідує о Словацькім народнім повстаню як о ганьбі.
Минулый рік была в Музею Словацького народного повстаня в Баньскій Быстріці міджі табліцями, котры припоминають народы, якы брали участь на тій історічній дії, одкрыта і табліця, на котрій є напис „Русины“. Довтогды Русины завдякы довгорчіной українізації свою табліцю в Баньскій Быстріці, не мали.
ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА