В Сербії рихтують ся на выборы, в котрых собі на далшый 4-річный період членове народностных меншын, записаны до списку меншыновых волічів, будуть выберати членів Націоналных совітів.
Меншыновы выборы одбудуть ся вже то місяць, в неділю 13-го новембра 2022-го року. Свої совіты собі буде выберати 19 народностных меншын, включно Русинів.
Націоланлы совіты суть формов меншынового справованя, на котре має кажда вызнана народностна меншына подля сербской леґіслатівы право. Тот рік буде в порівнаню з роком 2018 конштітуовати свій Націоналный совіт і російска меншына, котра подала пять кандідачных списків.
Выборы і фунґованя совітів найвеце пояснюють і реґулують два основны документы, подля котрых ся треба рядити. Є то Закон о Націоналных совітах народностных меншын і Правила о способі адміністрації окремого списку воличів народностной меншыны. Голосовати в тогорічных меншыновых выборах приголосило ся 454 807 сербскых гражданів.
На выборы ідуть і Русины
Русины в Сербії мають свій Націоналный совіт од 2002-го року, тот першый діяв лем два рокы. По выборах будеме познати вже шестый склад Націоналного совіту Русинів. Моментално мають Русины право мати 19 членів совіту. Чісло членів окремых совітів залежыть од чісла людей, котры голосять ся ку даній народностній меншыні.
В Сербії іщі все беруть ся даны о приголошеных ку меншынам з попереднього перепису, кедьже списованя жытелів, котре у векшыні держав проходило минувшый рік, Белеград переніс на тот рік з причіны пандемії, і проходило лем минувшый місяць – в октобрі. Зато і на далшый функчный період зістане чісло членів русиньского совіту єднаке.
В комуніті Русинів, котра рахує за попереднім списованьом коло 16 тісяч членів, приголосило ся голосовати 3075 людей. Треба раховати з тым, же голосовати можуть лем дорослы, же многы, нажаль, роблять в загранічу і так не голосять ся на меншыновы выборы, а свою роль, самособов, має і неінтерес о выборы у дакотрых членів комуніты.
Приголошеных пять списків
Кандідачны спискы могли окремы субєкты, котры мали інтерес кандідовати, подавати до 28-го октобра. За вшыткы меншыны было поданых 49 кандідачных списків. Што до русиньской меншыны, люди будуть выберати із пятьох списків, в році 2018 было приголошеных о два веце.
Русины будуть выберати із спісків Русины вєдно, котрый піднесла ґрупа з єднаков назвов, Русиньска будучность, поданый ґрупов За молодых Русинів, Вєдно за Войводину – ОЛЕНА ПАПУҐА, поданый субєктом Вєдно за Войводину, За Русинів – Желько Ковач, якый подав субєкт За Русинів і Руська матка за Русинів, котрый быв приголошена членьсков орґанізаційов Світового конґресу Русинів, орґанізаційов Руска матка.
Чом выборы важны?
Выборы, в котрых собі меншыны выберуть новый склад Націоналного совіту, суть важны. Націоналный совіт представлює народностну меншыну в области освіты, културы, інфомованя в языку народностной меншыны і хоснованя языка і ґрафічного запису языка в урядных справах, бере участь на процесі вырішованя або вырішує у вопросах з тых областей.
Совіт подля той леґіслатівы може навеце основати інштітуції, общества, фундації, заробковы комапнії в областях высше спомянутых. То, якый буде склад Націоналного совіту будькотрой меншыны, буде мати вплив на ход інштітуцій, котры конкретна меншына має. Буде то мати вплив на то, як буде вызерати в далшім періоді освіта, култура.
В припаді Русинів є то барз важна справа. Буде то і о народностнім напрямі. Меджі кандідуючіма суть русиньскы орьєнтованы кандідаты, но і такы, котры суть проукраїньского напряму. Тоты мали докінця у сучаснім совіті векшыну.
ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА