В Вафці посвятили Пропамятный Крест

Слідом другых лемківскых сел пішли і потомны Вафчан, выгнаны з рідной землі в 1947 р. Подія повязанa з посвячыньом Пропамятного Креста, якій станул на давным нашым цмонтери в Вафці, одбыла ся 18. липця/юлия 2024 р.

Як кажда того рода подія, што присвячена є памяти о минулым нашых предків, засвідчыла о тым, што хоц днес в Вафці ніт руского населіня, не забываме на свій рід і де наша Отчызна.

Хотіли сохранити памят

Ініциятива одкрытя місця памяти вышла од потомных Вафчан, якы были выселены в рамках акциі «Вісла». В тым ціли кінцьом 2023 р. были збераны грошы на поставліня креста. «В наслідстві акциі «Вісла» гробы были лишены без опікы. З роками деревяны кресты розлетіли ся, а сам цмонтір заріс. Єднако памят о похороненых там людях перетырвала. Уважаме, што заслугуют они на упамятніня. Як раз гын хотіли бы сме поставити памятник – символичный гріб згідный з іх віром і традицийом», писало ся в аносні збіркы.

Крест, якій посвячено того літа, станул на давным лемківскым цмонтери, на котрым до выгнаня хоронено Вафчан. Богослужыня очелил владыка Аркадий (Трохановскій), єпископ ольштыньско-ґданьскій грекокатолицкой Церкви в Польщы, якого рід по матери выходит як раз з того невеликого села на західній Лемковині. Участ в посвячыню Пропамятного Креста взял тіж о. Петро Качмар, парох грекокатолицкых парохій в Лоси, Новици, Прислопі і Панкній.

В спільній молитві за лемківскых жытелів Вафкы взял участ вікарий теперішньой римокатолицкой парохіі во Фльорицні, о. Мариюш Вжесіньскій (будівля бывшой православной церкви в Вафці днес приналежыт як дочырня святыня до римокатолицкой парохіі во Фльоринці, де послугу несут священникы католицкого згромаджыня Серцанів). Окрем священників участ взяли і представникы локальных власти.

В часі богослужыня спомнено на памят вшыткых похороненых на місцевым цмонтери, але самособом і на вшыткы жертвы депортацийной акциі «Вісла».

Послідували другы нашы села

Памятник є типовый для лемківского сепульклярного кумшту – трираменный камінный крест на постументі, на котрым єст інскрипция в двох языках – по лемківскы і по польскы. Додатково є текст по церковнославяньскы. Лемківска інскрипция є такого змісту: «Сам, Господи, упокой душы усопшых раб Твоіх в місци світлым, в місци квітуючым, в місци мирным, одкале втекла болізн, печаль і зітханя. Памяти передвоєнных мешканців села Вафка похованых ту».

Вафчане пішли путьом подібным до інчых селян. Перед роками подібны пропамятны кресты выселены і іх потомны поставили м.ін. в Боґушы, Білцаревій, Фльоринці, Ізбах, Ставишы, Перунці. Недавно подібна подія одбыла ся в Ясюнці, де крест посвячано памяти бывшых жытелів трьох сусідніх сел: Ясюнкы, Кривой і Баниці.

Вычыслены місцевости то села, де ніт уж в більшости автохтонного лемківского населіня (остали лем поєдны родины і то не в каждым з тых сел).

фот. Петро Басалыґа