Асімілачна корупція

Дикы 90-ты рокы 20-го столітя, коли розпав ся совітьскый блок а наконець і сам Совітьскый союз, были великов принагодов про кшефтарів. Люди із словацькых мафіяньскых кругів з околіці Михаловець бы знали бісідовати многы історії, як з Україны в тім часі мож было перевзти і цілый танк. Старчіло єдно. Мати грошы.

Самособов, поступно ся сітуація в посткомуністічных країнах зачала „нормалізовати“. Країны прияли законы, котры їм довтогды браковали, жебы бороти ся з мафійов, чорным рынком, корупційов. Дакотрым ся то подарило веце, дакотрым менше.

Цалком выкоренити орґанізованый злочін є якбач нереалізовательне діло. Но державы не сміють з того боя одыйти. Векша проблема є, кедь маніры мафії – наприклад за грошы мож купити вшытко, присвоять собі політіци, ці на цілодержавній або локалній уровни.

В попередніх днях в україньскых медіях появила ся інформація о тім, же три фракції Берегівской містьской рады пропонують, жебы ся прияла пропозіція, подля котрой бы родічі, котры дадуть свою дітину до класы з україньскым навчальным языком, діставали аж до пятой класы „фінанчный стімул“. Тот бы мав быти в сумі коло 1000 евр на єден рік.

В Берегові є значна мадярьска меншына. Ціль є ясный. Скорумповати містне населіня, жебы уж і так україньсков леґіслатівов скалічене народностне школство могло в Берегові над собов зробити лем хрестик. Чом „стімулы“ по пяту класу? Но бо подля новой україньской леґіслатівы высшы класы уж і так будуть мусити быти лем з україньскым навчальным языком, включно середніх школ.

Так якбач не мають в практіці вызерати реформы, котры жадать Европска унія од свойой кандідатьской країны односно народностной політікы, же асімілачнов корупційов, бо іншак ся то назвати не дасть, намагаш ся цалком задусити уж придушене народностне школство.

Ціла кавза асімілачной корупції має веце аспектів. По перше, она є абсолутно проти будьякых прінціпів охраны народностных меншын і меншыновых языків. А берегівскы депутаты таков пропозіцйов знова раз потвердили, же меджінародны договоры, котрых є Україна сіґнатарьом, будь ани ниґда не виділи, або є то про них папірь без будьякого значіня.

І сліпый мусить видіти, же тых 1000 евр не є першорядо про Українців, котры бы і так діти дали до україньской школы, але про „тых другых“.

По друге, уж теперь виджу тоты танці, котры бы зробила україньска амбасада наприклад на Словакії, кебы ся прияла леґіслатіва, же в україньскых школах на Словакії мож мати навчальный язык україньскый лем до пятой класы, а далше бы ся учіло лем по словацькы, включно ґімназії в Пряшові.

Кебы навеце такы пряшівскы депутаты пришли з „фінанчныма стімулами“, жебы діти давати лем до словацькых школ, думам, же з амбасады бы летіли писма до цілого світа, яка кривда ся діє.

По третє, берегівскы депутаты ся одкликують на то, же они лем роблять компензацію, бо і мадярьска влада фінанцує Мадярів і мадярьске школство на Підкарпатю. Лемже тот арґумент є цалком урватый з ланцу.

Кажда матерьска держава, включно Україны, підтримує свої комуніты, і фінанчно, в країнах, де мають свої меншыны. Є то придодне, же ся державы старають о своїх краянів, а помагають гамовати асімілачный процес. Нихто не може думати серьйозно то, же асімілачна корупція є лем компензаційов мадярьскых дотацій про свою меншыну. Каждому предці мусить быти ясне, же іде о намагу асіміловати.

По четверте, Україна є у войні і Европска унія давать міліарды евр на то, жебы держава могла фунґовати і забезпечовати основны задачі. То ся досправды мають люди в Унії, з котрых многы суть так само мінорітами в своїх державах, смотрити на то, же покля лієме про Україну теперь барз потрібны грошы на києвскый рахунок, в Берегові ся будуть выметати грошы на асімілацію?

Но і по пяте, не мусить ся нам любити політіка Віктора Орбана і сучасного Мадярьска в многых аспектах. Але на тото не може доплатити мадярьска меншына на Підкарпатю. Ани в іншых державах ся ку україньскій меншыні не справують подля того, яку політіку має моментално Київ.

Небарз позітівным фактом є, же єдиный, хто ку темі дотеперь озвав ся, то лем мадярьскый шеф діпломації Петер Сійярто, котрый справу одкрыв і на Раді Орґанізації зъєдиненых народів. Вопросом є, де суть далшы европскы демократічны державы, котры честують права меншын, і де є голос Брусела, котрый видить будучность Україны під европсков стріхов?

В 1990-ых роках ся з Україны дав купити і танк, покля мав чоловік грошы. Но і втогды платило, же суть річі, котры за грошы не купиш. Думам, же меджі такыма річами є і народна гордость а почливость людей ку своїм предкам. Не думам, же то мож скорумповати за 1000 евро на рік.

А уж нияк нє в тім припаді, кедь тото автохтонне населіня жыло на тій теріторії скоріше, як тоты, котры бы їх днесь хотіли вывалькати на свою подобу.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА