lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні

Кошык єст порожній.

No Result
View All Result
lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні

Кошык єст порожній.

No Result
View All Result
lem.fm - Радийо Руской Бурсы
No Result
View All Result

День перемогы

Петро Медвідь Петро Медвідь
9. 5. 2019
» Коментарі
Інтеґраційов бывшых держав соціалістічного блоку на Запад і нам, Русинам в европскых державах, дожычіло ся, святковати День перемогы над фашізмом за европскым часом а не за московскым будиком з дньовым опізніньом. Про Русинів є 8-ый май перемогов такой двараз.

При вшыткых тых натіганях, хто кого освободив, 8-го мая треба все спомянути собі на множество нашых русиньскых вояків, на леґії, в котрых бік по боці войовали з Чехами і Словаками. Войовали за свою державу, многы дали в тій боротьбі як найвысшу жертву свій жывот, многы із перемогов вернули ся до Чехословакії. Гей, наслідно были Русины безпрецедентно зраджены, но на їх перемозі, котру досягли вєдно з далшыма союзницькыма войсками, їм то нич не бере.

Але нелем тов перемогов бы сьме ся мали заподівати. Забываме, же 8-го мая бы сьме мали святковати і з іншой причіны. А не малой. Теперь, по сто роках, є добрі собі то припомянути і раз і навсе записати собі то за уха. І то бы мали зробити нелем Русины, а і далшы народы.

Было то 8-го мая 1919-го року, коли в Ужгороді зышли ся представителі нашых народных рад – домашніх і той америцькой, і договорили ся на вытворіню Централной руськой народной рады. Без огляду на свої різны народны і політічны орьєнтації далше вырішыли, же русиньскы теріторії стануть частьов Чехословацькой републікы. Мож бісідовати о двох важных справах в тім цілім.

По перше, русиньскы політічны представителі ся у так важнім політічнім і історічнім моменті знали соєдинити і зробити сполочне рішіня. Не было то так все, скоріше малоколи, ці уж в часах перед або по 1919-ім році. Мож бы было властно бісідовати о світлім вынятку. По друге, рішіня Централной руськой народной рады в Ужгороді было потрібным споюючім пунктом меджі намагами, котры зачали америцькы Русины вже у 1918-ім році і резултатами мірного договору зо септембра 1919-го року. А то є іщі важніша справа.

Кедь Ґриґорій Жатковіч у 1918-ім році зачінать діяти, кедь ся стрічать з презідентом Вудровом Вілсоном, з будучім презідентом Масаріком, кедь підписує історічны документы, кедь є запрошеный до Паріжа – тым вшыткым здобывать про Русинів в отцюзнині окремый народный і політічный голос. Окремый, незалежный на іншых народах. Сотворіня централной рады в Ужгороді і досягнутя сполочного рішіня є доказом, же то нелем голос части Русинів, навеце десь в еміґрації, але же то досправды голос народа, котрый ся реалізує через політічну репрезентацію. Статі в мірнім договорі зо септембра, котры пишуть о теріторіях Русинів на юг од Карпат як части Чехословакії з автономныма правами, є потверджіньом того голосу, права на тот голос міцныма світа – великодержавами, навеце вітязныма. Тадь мірна конференція акцептує тото, што Русины самы жадають.

8-ый май 1919-го року є просто важным пунктом процесу, на основі котрого мы стали рівноцінным субєтком меджірнодной політікы, а не обєктом, котрый собі будьхто наріже так, як му пасує. Рішіня Централной руськой народной рады стали, і кедь не досконало, рішінями мірной конференції і зато є 8-ый май про нас шпеціфічно дньом перемогы і в тій справі.

Од того часу много ся змінило. Теріторії Русинів зъєдинены в першій републіці за сто років нашли ся уж в різных державах і в різных політічных режімах. На конференціях почас Другой світовой войны уж представителі Русинів никому не были потрібны. Їх голос вже никого не інтересовав. Докінця сьме на час счезли з офіціалной мапы народів.

Но є іґнорація нашого голосу, котрый нам быв раз історічно даный, одобратьом того голосу? Або лем неприпущаньом практікованя того голосу?

На то най собі одповідь найде каждый сам. І най ся нихто не боїть. Нам не треба новы войны, граніці, нам бы старчіло, кебы тот наш голос поміг, жебы і днесь в Ужгороді, на місці, де ся тот голос творив, де выникла наша перемога, Русин годен быв быти Русином. Всьо.

8-ый май є Дньом перемогы. Про нас такой двараз. Не забывайме на нашых героїв, котры нас освободили спід рук фашізма, але ани на тых нашых героїв, котры з нас зробили рівноцінный европскый народ. Тоту дідовизну нам нихто не возьме.

Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радія lem.fm. Жрідло фотоґрафії: Wikipedia.

ТЕКСТ НАПИСАНЫЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА

ShareTweet

Повязаны дописы

Навернутя під єдну стріху

26. 1. 2023

Меншыновый довг

19. 1. 2023

Коментарі

Польковиці 103,8 МHz
Ґорлиці 106,6 MHz

Łemkowie są…

Найбарже популярне

Президент ПР Анджей Дуда стрітил ся з представниками нацийональных меншын

Русиньскых означінь сел і міст буде веце. Влада схвалила нове наряджіня

В Пряшові одсвятковали 15 років метрополії

Architektura łemkowskiej chyży

Григорий Пецух (1923-2008) – різбяр і автор славного лемківского памятника

Навернутя під єдну стріху

  • Ruska Bursa / Руска Бурса
  • Про наше радийо
  • Діґітальна біблiотека РБ
  • Знимкы
  • Контакт
lem.fm - Радийо Руской Бурсы
Радийо Руской Бурсы
Руска Бурса

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Публикация выражат лем погляды автора/авторів і не може быти принимана як офіцияльне становиско Міністра Внутрішніх Справ і Адміністрациі.
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
© Copyright lem.fm, 2023. Вшыткы права застережены.

No Result
View All Result
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні