lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
No Result
View All Result

Кошык єст порожній.

lem.fm - Радийо Руской Бурсы
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
No Result
View All Result

Кошык єст порожній.

lem.fm - Радийо Руской Бурсы
No Result
View All Result

“Drzwi śpiewające, siwy jawor…” – 80 rocznica śmierci Bohdana Ihora Antonycza

Севериян Косовскiй Севериян Косовскiй
6. 7. 2017
» Aktualności

Dziś, 6 lipca 2017 roku, wspominamy 80. rocznicę śmierci Bohdana Ihora Antonycza – wybitnego poety, prozaika oraz tłumacza łemkowskiego pochodzenia, piszącego w języku ukraińskim.

Syn księdza, krewny Wołoszynowicza

Antonycz urodził się 5 października 1909 roku w środkowej części Łemkowyny, we wsi Nowica. Jego ojcem był greckokatolicki ksiądz, nowicki proboszcz, ks. Wasyl Antonycz, który swoje pierwsze nazwisko Kit zmienił przed narodzinami jedynego syna. Mamą Antonycza była Olga Wołoszynowicz, rodzona siostra Aleksandra Wołoszynowicza – wybitnego rusińskiego polityka, przyjaciela Adolfa Dobrianskiego.

Pierwsze nauki pobierał u prywatnej nauczycielki. Następnie w 1920 roku rodzice posłali go do sanockiego gimnazjum, które ukończył w 1928 roku. Jak pisali odnośnie Sanoka M. Ilnicki oraz M. Kudlik, w tamtym czasie było to jedyne gimnazjum (ruska bursa) na Łemkowynie, w którym był nauczany także język ukraiński. W 1919 roku, w rezultacie działalności wujka Antonycza – Aleksandra Wołoszynowicza, który obstawał za zjednoczeniem Łemkowyny, Preszowskiej Rusi i Podkarpackiej Rusi, rusińscy aktywiści z Łemkowyny byli zmuszeni przenieść się do Czechosłowacji. Za rusińskim działaczem przeniosła się tam również rodzina Antonyczów z dziesięcioletnim wówczas synem Bohdanem. Anonyczowie na jakiś czas chcieli schronić się przed polską pacyfikacją Łemkowyny, która odbywała się w wyniku wydarzeń powiązanych z Rusińską Narodową Republiką Łemków. Od połowy 1920 roku rodzice Antonycza pomieszkiwali we wsi Bortiatyn (Lwowszczyzna), gdzie jego ojciec Wasyl otrzymał funkcję miejscowego proboszcza.

W 1928 roku Bohdan Ihor Antonycz rozpoczął naukę na Uniwersytecie Lwowskim, wybierając jako specjalizację filologię słowiańską. Jednak dyplom po zakończeniu studiów otrzymał w dziedzinie filologii polskiej. W czasie studiów Antonycz szerzej włączył się w społeczne i kulturalne życie Lwowa. Jak wspominały osoby, z którymi studiował, jeszcze w czasie lwowskiego okresu nie mówił on czysto po ukraińsku, tylko trochę inaczej, twardo, to znaczy, że podświadomie używał języka łemkowskiego. Bohdan Ihor był członkiem Naukowej Sekcji Towarzystwa Zwolenników Oświaty. Wtedy też zaczął studiować niuanse języka ukraińskiego, wczytując się nie tylko w słowniki, gramatyki czy podręczniki, ale również w utwory poetów Ukrainy Radzieckiej. Jak dalej zaznaczył M. Ilnicki, Antonycz nie przyłączył się do żadnego z politycznych kręgów tamtejszej inteligencji. Sam poeta pisał:  „Nie jestem mandolistą w żadnej kapeli. Nie wybijam werbli na bębnie drewnianego patosu.” (Назустріч [Nazustricz] cz. 4, 1935).

Poeta, który miał swój świat

Pierwszy swój wiersz poeta opublikował w 1931 roku w magazynie  Wohni (Вогні). Następne swoje utwory zamieszczał w wielu periodycznych wydaniach. Największe uznanie zdobył Antonycz dzięki tomikom Prywitannia żyttia (1931) (Привітання життя), w którym poeta zaledwie dotknął łemkowskiego ducha, jak również Try persteni (1934) (Три перстені), która okazała się bogactwem obrazów kraju dzieciństwa, to znaczy Łemkowyny. Do dziś literacka krytyka jest zgodna, że cztery jego elegie: Elehija pro spiwuczi dweri (Елегія про співучі двері), Elehija pro kluczi wid kochannia (Елегія про ключі від кохання), Elehija pro peresten’ pisni (Елегія про перстень пісні) oraz Elehija pro persten’ molodosti (Елегія про перстень молодості), razem tworzą jedno z jego najwybitniejszych poetyckich osiągnięć. Bohdan Ihor Antonycz we wspomnianych elegiach przede wszystkim zamknął i otworzył swoją łemkowskość, która pozwoliła mu wznieść się na wyżyny kunsztu literackiego. Inne jego tomiki to Welyka harmonija (Велика гармонія, drukowana w 1932-1933 r. w periodyku; w całości wydana w 1967 r.), Knyha Lewa (1936) (Книга Лева), Zelena Jewanhelija. Posmertne wydannia. (1938) (Зелена Євангелія. Посмертне видання) oraz Rotaciji. Posmertne wydania (1938) (Ротації. Посмертне видання).

Antonycz zmarł w wieku 28 lat, 6 lipca 1937 roku, w wyniku różnych chorób, z którymi tamtejsza medycyna nie umiała sobie poradzić. Po śmierci pamięć o wybitnym twórcy nie była pielęgnowana, głównie ze względu na niewygodną oficjalną cenzurę ze strony USRR, która uważała Antonycza za apolitycznego poetę-mistyka. Utwory Antonycza po raz pierwszy wracają do społecznego dyskursu w latach 60. XX w. O Antonyczu ukraińska literacka inteligencja pisała, że „odkrył (…) nowe, niezbadane dotąd przez ukraińskich poetów obszary poezji (…)”.

Antonycz po łemkowsku

Wiersze Bohdana Ihora Antonycza latami były drukowane przede wszystkim w języku ukraińskim. W 2009 roku Stowarzyszenie Łemków wydało tomik Zelena Jewanhelyja (Зелена Євангелия) w oryginalnej wersji, czyli w języku ukraińskim, oraz w tłumaczeniu na język łemkowski, przygotowanym przez Piotra Trochanowskiego. Wydanie można zakupić tutaj.

 

Tags: biografiaBohdan Ihor Antonycz
ShareTweet

Повязаны дописы

IPN dopytuje się w sprawie dokonania korekty na tablicy upamiętniającej akcję „Wisła”

18. 10. 2017

Nasze tablice niszczone są etapami…

28. 7. 2017
Польковиці 103,8 МHz
Ґорлиці 106,6 MHz

Łemkowie są…

  • Ruska Bursa / Руска Бурса
  • Nadawca / Про наше радийо
  • Cyfrowa Biblioteka RB / Діґітальна біблiотека РБ
  • Знимкы
  • Контакт
lem.fm - Радийо Руской Бурсы
Радийо Руской Бурсы
Руска Бурса

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Публикация выражат лем погляды автора/авторів і не може быти принимана як офіцияльне становиско Міністра Внутрішніх Справ і Адміністрациі.
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
© Copyright lem.fm, 2025. Вшыткы права застережены.

No Result
View All Result
  • Радийо
    • Заповіди проґрамів
    • Порядок высыланя
    • Cлухай нас
    • Подкаст
  • Новины
    • Вісти
    • Культура
    • Подіі
    • Фафриндя і сконфіскуване
    • Інчы
    • Сумар дня
  • Погляды
    • Коментарі
    • Рецензиі
    • Бесіды
    • З істориі
    • З архівной пресы
    • З природы
  • Архів / Archive
    • Tur Tondos
    • Bocheński
  • Склеп / Shop
    • Книжкы
    • Платні
    • Інче
Manage Consent
To provide the best experiences, we use technologies like cookies to store and/or access device information. Consenting to these technologies will allow us to process data such as browsing behavior or unique IDs on this site. Not consenting or withdrawing consent, may adversely affect certain features and functions.
Functional Always active
The technical storage or access is strictly necessary for the legitimate purpose of enabling the use of a specific service explicitly requested by the subscriber or user, or for the sole purpose of carrying out the transmission of a communication over an electronic communications network.
Preferences
The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes. The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Marketing
The technical storage or access is required to create user profiles to send advertising, or to track the user on a website or across several websites for similar marketing purposes.
Manage options Manage services Manage {vendor_count} vendors Read more about these purposes
View preferences
{title} {title} {title}