Мій остатній коментарь, котрый дотуляв ся роботы Світовой рады Русинів, самого председу Дюру Папуґу так назлостив, аж мусив написати реакцію. В порядку. Окрім іншого в ній писав, же єм неадекватным способом оцінив і крітіковав роботу Світовой рады. Но, не пересвідчів ня ани на секунду своїм текстом, і што навеце, по суботнім засіданю рады у Деві собі думам, же дотеперь єм іщі все мав надію, же аж таке плане то з радов не є. Теперь знам, же є.
Членове Світовой рады, окрім того, же ся стрічають і нич основне властно ниґда не рішають, тадь посмотьме ся лем з котров вызначнов світовов ці европсков інштітуційов ся їм подарило стрітнути, ці котра влада, презідент, парламент їх прияв, із кым, коли, што властно порішыли наприклад у важнім вопросі позіції Русинів на Українів, та окрім того вшыткого іщі основно цілый час робить діла, котры суть проти штатуту. Тым найосновнішым порушованьом є хоснованя назвы Світовый конґрес Русинів / Руснаків / Лемків, і кідь такой назвы офіціално не є, не є єй ани в основнім „законі“ конґреса – в штатуті і роблять то наперек тому, же на то была їх увага веце раз звернута. Світова рада, пяна чутьом, же собі може робити што хоче, собі і робить што хоче. І кідь єй таку назву конґрес – значіть найвысшый орґан, не схвалив.
Світова рада бы собі на самый перед мала усвідомити, же гей, є даяков „владов“ на період двох років міджі конґресами, але тота влада може робити лем то, што ї схвалив „парламент“, котрым є Світовый конґрес Русинів і не то, што собі она захоче. Рада не розуміє, же не мать необмеженый мандат, але має мандат лем такый, якый ї быв даный. Має мандат на то, жебы коордіновала роботу міджі конґресами, заступала Русинів на міджінародній уровни, але не має мандат на свойвольне недотримованя штатуту і зміны в нім. Сучасна рада то робить як раз навспак.
Друге, чому представителі Світовой рады не розуміють, то є то, же они там не суть самы за себе. Дюра Папуґа, там не є за Дюру Папуґу, ани нихто далшый там не є за своє мено. Суть там за окремых членів Світового конґреса, значіть за орґанізації, котры їх номіновали. І зато їх мандат є прямо залежный од тых орґанізацій. Зато кідь іде Світова рада дашто важне прияти, потім бы мали членове рады наперед інформовати свої орґанізації, котры там заступають, продіскутовати то і голосовати в раді на основі рішіня свойой домашньой орґанізації. Бо они там мають презентовати погляды не свої, але свойой орґанізації. Навеце член рады за Свтовый форум русиньской молодежі бы мав конзултовати важны справы нелем зо свойой матерьсков орґанізаційов, з котрой є, а зо вшыткыма орґанізаціями, котры суть у форумі і котры заступать коло рады. І подля того голосовати. Не знам, як то роблять іншы членове рады, но можу повісти, же представитель за Словакію і представитель за Світовый форум з никым нич не конзултують і голосують самы за себе. Же то так роблять і далшы членове, о тім єм пересвідченый.
Третім незроуміньом Світовой рады є то, же конґрес быв заснованый на прінціпі інклузівіты, жебы Русины зо вшыткых держав мали даяку сполочну платформу, котра їх репрезентує. Рада уж довшый час намагать ся зробити з того ексклузівный клуб, з тым, же они ідуть рішыти, хто там може і хто не може быти. Но і теперь можеме іти ку суботі.
Тото што робила Світова рада в Деві, то є дашто о чім уж треба серьйозно зачати думати як о самодештрукції конґреса на основі комбінації того вшыткого, што єм вже вытолковав – на основі порушованя і іґнорації штатуту, незрозуміня функції рады і конґреса, некомунікації представителів з матерьскыма орґанізаціями, тадь нашто, і навеце є то самодештрукція на основі прімітівного одстраньованя „неприятеля“, значіть тых, котры мають іншый погляд на фунґованя конґреса.
Правда така, же рада ани порядні не знать свій штатут, бо она хотіла Северну Америку, Чеську републіку і Словеньску асоціяцію русиньскых орґанізацій (САРО) вылучіти такой там в суботу в Деві. Рада не знать ани властны резолуції, бо не спомямула собі ани на то, же то была резолуція рады, жебы Словакію репрезентовала Русиньска оброда і САРО довєдна з тым, же то было схвалене конґресом, і же ся навеце підписав договор міджі Русиньсков обродов і САРО. В тій резолуції докінця было становлене кілько членів є за кого на конґресі участных, і же представителя в раді за Словакію буде мати два рокы Русиньска оброда і два рокы САРО. Самособов, Русиньска оброда ниґда тот договор не дотримовала і САРО ниґда іщі од 2007 року, коли то было доїднане, представителя у Світовій раді не мала. Зато арґумент, же САРО не ходить на засіданя Світовой рады, є злым фіґльом мінімално з боку Владиміра Противняка і Мартіна Караша. Кідь їм нечлен рады пояснив, же тото, што хотять зробити, зробити не можуть, потім прияли рішіня, же вылучіня спомянутых будуть рекомендовати конґресу. Ґратулую. Конґрес, котрый бы ся мав намагати мати што найвеце членів, жебы были залучены вшыткы державы, де Русины жыють, іде вылучіти 3 членьскы державы – Споены штаты Америкы, Канаду, Чехію і половину члена за Словакію. Остатній раз, кідь ся робили чісткы, так ся то звало комунізм. Видно, же членове рады мають з тов політічнов сістемов богаты позітівны скушености. Вылучованя зачало Сидором, днесь уж продовжує цілыма державами. То є траґікомічне.
Пропозіція, жебы ся за приятя Росії до Світогово конґреса голосовало тайно вказує але іншый аспект нашых „вшемогучіх“. Мають доста смілости хотіти вышмарити вшыткых, котры ся їм не полюблять і не роблять так, як то они хотять, а не мають доста ґуражі на то, жебы ся публічно приголосили ку свому погляду в одношіню Росії як члена конґресу. Значіть, кідь треба рішыти важны діла, омывають собі рукы.
З припадным вылучіньом спомянутых є повязана іщі єдна справа. Папуґа у своїм выголошіню, котре єм крітіковав, дякуючі чому єм го дотиснув написати холем єден полемічный текст, писав і то, же рада не є согласна зо заждныма орґанізаціями і їх конґресами, котры суть, можеме повісти, радікланы. Звідам ся, коли выникнув Світовый конґрес Підкарпатьскых Русинів і далша опозіція Світовому конґресу і на основі чого? Хто бы не знав, припомяну, же то зачало вылучіньом Димитрія Сидора з конґреса, намісто того, жебы ся рішыв вопрос Русинів на Україні. З рішіньом выголосити незалежну Републіку Підкарпатьска Русь можеме і не мусиме быти согласны, але не рішыть ся то такым способом, же вышмариме члена конґреса і повіме, лем жебы сьме ся не забрудили перед Києвом мы, же нас ваша справа не інтересує. І теперь собі треба дати далшый вопрос. Тым вопросом є, што рада чекать од того, же вылучіть далшых членів. Кідь не хоче підпорити про ню радікалны ґрупы, не давать як раз такым способом нагоду на то, жебы тоты ґрупы были міцнішы?
Честована Світова радо, покля ся вы два рокы стрічали під каждов третьов верьбов і доказали так акурат выдати колядкы, пару чісел часопису, котрый не мать смысел і зробити „мултіжанровый фестівал“, котрый є на сміх, Северна Америка зробила петіцію, жебы были вызнаны Русины на Україні. Кідь уж хочете робити з конґреса ексклузівный клуб, потім собі треба пояснити, як то фунґує. Єксклузівіта ся не здобывать вышмарьованьом тых, котры мають іншый погляд. Она ся здобуде добров роботов і резултатами. Втогды мають люди інтерес быти в такім клубі. Ваша робота, методы роботы і резултаты суть нажаль такы, же жадну екслузівіту не принесуть. Принесуть лем самодештрукцію, покля ся не спамятате. Тым ся істо запишете до історії, але не буде то позітівне записаня. Днесь не сьте клуб ексклузівіты, і кідь ся так справуєте, а клуб на заплаканя. З конґреса бы не мали одыйти тоты, котрых пропонуєте, але хтось іншый.
Петро Медвідь, Пряшів
(Статя была написана як коментарь „Вступне до контроли“ лемківского радіа lem.fm)
ТЕКСТ НАПИСАНИЙ В ПРЯШІВСКЫМ СТАНДАРДІ РУСИНЬСКОГО ЯЗЫКА